Eşleştirme Projesi tr 08 ib en 03

Yıkama (28142 sayılı ÇŞB Tebliği B.2.20)

• 
  Kesikli yıkama ve durulamada su ve enerjinin korunması.
  
• 
  Kesiksiz yıkama ve durulamada su ve enerjinin korunması.
  
• 
  Organik çözücüyle kumaş yıkama (temizleme) amaçlı tamamen kapalı devre işletmelerin kullanılması.
  

6. Yapak yıkaması

Yapak yıkama sektöründe atık su arıtımı (su bazlı bir proses) bağlamındaki MET, entegre kir uzaklaştırma/ yağ geri kazanımı döngülerinin kullanımıyla birlikte, atık suların buharlaştırılması ve geriye kalan çamurun yakılarak bertaraf edilmesidir (28142 sayılı ÇŞB Tebliği’nin C.4.9 sayılı bölümüne denk gelmektedir).

Kir uzaklaştırma / yağ geri kazanımı devrelerinin kullanılması, su ve enerji tasarrufu sağlamaktadır (1 kg yağıltılı yapak için 2-4 l’lik net özgül su tüketim değerinin, kalın ve ince yün için elde edilebilir bir değer olduğu ispatlanmıştır). Ayrıca atık su arıtma tesisine gönderilen organik yükte önemli bir azalma ile birlikte, değerli bir yan ürün (tahminen yıkanan yapakta bulunan yağın % 25-30’u) elde edilmektedir. Eğer kir uzaklaştırma/ yağ geri kazanımı devresi, atık suyun buharlaştırılması ve çamurun yakılarak bertaraf edilmesiyle birleştirilirse, su ve enerjinin tam geri dönüşümü sayesinde, su tasarrufu ve bertaraf edilecek katı atık miktarı açısından ek çevresel yararlar sağlanmaktadır. Yine de bu teknoloji karmaşıktır ve yüksek sermaye ve işletme maliyetleri gerektirdiği bildirilmektedir.

Yünün organik çözücülerle yıkanması sayesinde asıl temizleme işleminde su kullanımından kaçınmak mümkün olmaktadır. Su emisyonu için tek kaynak, yün ile gelen nem, vakum enjektörlerinde kullanılan buhar ve makineye giren havadan geri kazanılan nemdir. Bu su perkloretilen (PER) ile kirlenmiştir. Difüz emisyonlarla ilgili herhangi bir riskten kaçınmak amacıyla, bu su akımı, bir çözücü hava sıyırma ünitesi ve ardından bir artık çözücü bertaraf ünitesinde iki adımda arıtılmaktadır. Pestisitler kuvvetli bir şekilde çözücüye geçtikleri ve yağ ile uzaklaştıkları için, temiz yapağının pestisit içermediği bildirilmektedir. Bu da yünün terbiye edileceği daha sonraki işlemlerde fayda sağlamaktadır. Bu yöntemin diğer bir avantajı da, organik çözücünün suya nazaran daha düşük olan gizli ısısından dolayı, daha az enerji tüketimidir.

REACH Tüzüğü’ne göre yüksek önem arz eden bir madde (SVHC) olarak sınıflandırıldığı için perkloroetilenin başka bir maddeyle ikamesi zorunlu olup, aşağıdaki alternatifler mevcuttur: