Eşqİn doğuşu Həzrət Ayətullah Seyid Əli Xameneinin gənc cütlüklərə tövsiyələrindən seçmələr

Kirayə götürülən gəlin paltarı

Bəzi adamlar bahalı gəlin paltarı alırlar. Xeyr, buna lüzum yoxdur. Gəlin paltarı istəyirlərsə, indi bəziləri gəlin paltarını kirayə götürürlər. Nə eybi var? Eyibdir? Xeyr, nə eybi? Nə maneəsi var? Bəzi adamlar bunu eyib bilirlər. Eyib budur ki, insan çoxlu pul verib bir şey alsın və onu bircə dəfə istifadə etsin, sonra tullasın. Bir dəfə istifadə üçün! Özü də xalqın bəzisinin bu vəziyyətdə olduğu şəraitdə. Bəzi adamların doğrudan da ehtiyacı var.²

2. Mehr: hörmət nişanı, yoxsa qiymət qoyuluşu?

"Əziz Peyğəmbər (s) cahiliyyət ənənəsini sındırdı!"

Mehr ənənəsini qoyan şəxs - yəni əziz Peyğəmbər (s) bütün kainatdan üstündür. Onun pak və əziz qızı əvvəldən axıra qədər dünyanın bütün qadınlarından üstündür. Onun əri olan Əmirəlmöminin (ə) Peyğəmbəri (s) çıxmaq şərti ilə əvvəldən sona qədər bütün yaranmışlardan üstündür. Gənc, gözəl, adlı-sanlı, möhtərəm və Mədinənin birinci şəxsləri olan bu iki nəfər üçün Peyğəmbərin (s) nə qədər mehr təyin etdiyini gördünüz?³

Peyğəmbər (s) gəlib bunların hamısını sındırdı. Çünki izdivaca mane olurdular. Bunlar qız və oğlanların nikahına mane olur. Dedi ki, bunları boşlayın. İzdivacın başlanması asandır. Maddi şərtlər baxımından ən asan işdir. İzdivacda mühüm olan məsələ bəşəri və insani məsələlərə riayət etməkdir.¹

Elə bilməyin ki, o zamanlar çoxlu və ağır mehrin, yaxud çoxlu cehizin nə olduğunu anlamırdılar. Xeyr, onda da bizim dövrümüzün ağılsızları kimi bəzi ağılsızlar vardı. Öz qızları üçün məsələn, bir milyon misqal qızıl mehr təyin edirdilər; düz bu gün mövcud olan bu ağılsızlar kimi. Belə şişirtmə işlər ümumiyyətlə, cahil adamların işidir. İslam gəlib bunların hamısını kənara tulladı. Belə deyil ki, Peyğəmbər (s) qızının mehrinin min baş qırmızıtüklü və filan şərtli dəvə olduğunu deməyi bilmirdi. Bu mümkün idi, lakin İslam bunları hamısını kənara tulladı.²

Ağır mehr cahiliyyət dövrünə məxsusdur. Əziz Peyğəmbər (s) onu dəyişdi. Peyğəmbər (s) bir zadəgan ailəsindəndir. Peyğəmbərin (s) ailəsi demək olar ki, Qüreyşin ən aristokrat ailəsi idi. Onun özü də bu cəmiyyətin rəisi və rəhbəridir. Nə eybi vardı ki, belə yaxşı bir qızı - dünyanın ən yaxşı qızı və Allah-Taalanın əvvəldən sonadək dünya qadınlarının xanımı adlandırdığı qız təqvalıların mövlası və dünya oğlanlarının ən yaxşısı ilə ailə qurmaq istəyəndə onun mehrini çoxaldaydı?! Nə üçün o belə az mehr təyin etdi və adını sünnə mehri³ qoydu?⁴

Həzrət Zəhranın (ə) cehizində bu qədər sadəliyə riayət olundu. Onun və Peyğəmbər (s) Əhli-beytinin hamısının mehrində az mehrə - sünnə mehrinə tabe oldular. Halbuki sünnə mehrindən artığının icazəli olmasını hamı qəbul edirdi. Lakin bu həddi qorudular. Mənim fikrimcə, bunun bir simvolik cəhəti vardı. Onlar istəyirdilər ki, bu, xalqın arasında əsas götürülsün, ona əməl olunsun və israfçılıqların təsirindən irəli gələn bu problemlərə düçar olmasınlar.⁵