Farg`ona davlat universiteti “Maktabgacha va boshlang`ich ta`lim”
Yüklə 294,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
30 Xulosa Ma’lumki, o’qituvchilik kasbi sharafli, lekin juda mashaqatli va murakkab kasbdir. Yaxshi o’qituvchi bo’lish uchun pedagogik nazariyani egallashning o’zigina yetarli emas. Chunki pedagogik nazariyada bolalarni o’qitish va tarbiyalash haqida umumiy qonun- qoidalar, tamoyillar, umumlashtirilgan metodik g’oyalar bayon etiladi, o’quvchilarning yosh va individual xususiyatlarini e’tiborga olish ta’kidlanadi. Maktab hayoti, amaliy pedagogik jarayon esa juda xilma- xil, murakkabdir. Pedagogik nazariyaga mos kelmaydigan vaziyatlar ko’p uchrab turadi. Bu esa o’qituvchidan keng bilimdonlikni, puxta amaliy tayyorgarlik va yuksak pedagogik mahorat hamda ijodkorlikni talab etadi. Shuningdek, o’qituvchida bolalarni yoqtirish, ular bilan ishlashga mayli borlik, xushmuomalalik, kuzatuvchanlik, keng fikrlay olish, tashkilotchilik, o’ziga va boshqalarga nisbatan talabchanlik kabi shaxsiy sifatlar mavjud bo’lishi zarurdir. Pedagogik faoliyat – yosh avlodni hayotga, mehnatga tayyorlash uchun xalq, davlat oldida javob beradigan, bolalarga ta’lim- tarbiya berishishi bilan shug’ullanadigan va bu ishga maxsus tayyorlangan odamlarning mehnat faoliyatidir. «Tegishli ma’lumoti, kasb tayyorgarligi bor va yuksak axloqiy fazilatlarga ega bo’lgan shaxslar pedagogik faoliyat bilan shug’ullanish huquqiga ega», - deyiladi «Ta’lim to’g’risida»gi qonunda. O’qituvchining barkamol insonni tarbiyalash, unda milliy va umuminsoniy fazilatlarni tarkib toptirish vazifasi eng olijanob, yuksak va shu bilan birga eng murakkab vazifadir. har bir bola o’z xulq- atvoriga, xarakteriga ega. Bolalarni tarbiyalashda ularning anna shu o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olish, o’rganish nihoyatda murakkab. Bunda odamlar o’rtasidagi ijtimoiy munosabatlarning murakkabligiga mos keladigan maxsus usullardan foydalaniladi. Pedagogik faoliyatga tayyorgarlik ko’rayotgan yoshlar uning anna shunday xususiyatlarini bilishlari lozim. o’qituvchilik ixtisosining bu xususiyatlari uning kasbnomasida ifodalanadi. 31 Shuni ham unitmaslik kerakki, bolaga tarbiyaviy ta'sir etuvchi omillar hozirgi davrda g`oyat darajada ko`paydi: oila, keng jamoatchilik, radio, televideniya, kino, teatr, kitob, jurnal, musiqa va boshqalar. Sinf rahbari bolalarni yaxshi tarbiyalay olishi uchun ularni, albatta, ajdodlarimiz fikrlari bilan sug’orib borish lozim. Oilada mehnat madaniyatiga rioya etish uning samaradorligini ta’minlovchi muhim omildir. Bolaga yoshligidanoq mehnat madaniyatini o‘rgatib borish ishida tartib bo‘lishini talab qilish muhim. Masalan, ota-ona quyidagi oddiy, lekin zaruriy narsalarni boladan talab etmog‘i zarur: „Ishlayotgan joyingni yelim bilan iflos qilmaslik uchun qog‘oz to‘sha, yaxshisi, maxsus taxtacha ishlat, ishing tamom bo‘lganidan keyin cho‘p- xaslaringni yig‘ishtir! Yelimni barmog‘ing bilan emas, maxsus cho‘p yoki mo‘yqalam bilan surka!“ „Tikish ishlariga kirishishdan oldin qo‘lingni yaxshilab yuv! Ovqat pishirishga yordam qilganingda yoki idish-tovoq, pol yuvganda belingga fartuk tut, soching xalaqit bermasligi uchun boshingga maxsus qalpoqcha kiy yoki ro‘mol o‘ra!“ „Ishni tamom qilganingdan so‘ng mehnat qurollaringni tartib bilan yig‘ishtir, o‘rni-o‘rniga qo‘y (chelak, bolg‘a, arrachalarni ma’lum bir joyga qo‘y)!“ „Ið, igna, qaychi, pichoq, qog‘oz, lattalarni bir qutichaga solib qo‘y!“ „Ish kiyimlaringni ma’lum bir joyga osib qo‘y! Ishdan keyin yuz-qo‘llaringni yuvib, art! bironta ish qilishga kirishar ekansan, albatta, ish davomida kerak bo‘ladigan narsalarni oldindan tayyorlab qo‘y!“ Bu talablarni bajarishda ota-onaning o‘zi ham bolaga namuna ko‘rsatishi kerak. Mehnat madaniyatini egallash, ish qurollarini ma’lum joyda, ma’lum tartibda saqlash, saranjom bo‘lish vaqtni tejash, ishni tez, sifatli va ozoda bajarishda juda muhim ekanini bolaga tushuntirish zarur. Xonadonning har bir a’zosi o‘z zimmasidagi vazifani rejali, to‘g‘ri tashkil etsa, mehnat qurollaridan ehtiyotkorlik bilan foydalansa, ro‘zg‘or buyumlarini avaylab- 32 asrasa, vaqtdan unumli foydalanish malakasiga ega bo‘lsa, ish o‘rnini saranjom-sarishta saqlasa, pala-partishlikka, isrofgarchilikka yo‘l qo‘ymasa, har bir yumushni did, qunt, sabrmatonat bilan amalga oshirsagina u mehnati natijalaridan huzurhalovat topadi. Xalq maqollarida aytilganidek: „Mehnat rohatning poydevoridir“, „Rohatning onasi — mehnat“, „Halol mehnat — huzur-halovat“, „Suvsiz hayot bo‘lmas, mehnatsiz — rohat“, „Mehnatsiz rohat bo‘lmas, tashvishsiz — ne’mat“, „Halol mehnat — yaxshi odat, berur senga saodat“. Oilaning har bir a’zosi zimmasidagi vazifa umumiy maqsadni ko‘zlab tashkil etilgan va uning natijalaridan barcha oila a’zolari bahramand bo‘lgan taqdirdagina unday mehnat foydali hisoblanadi. Yüklə 294,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|