A-01 ABRASİV MAMULLERİ
Abrasiv mamullerinin hammadde imalatında, nakliyesi, liman stoklamalarında ve yükleme boşaltma safhalarında %2 ile %5 arasında değişen fire vermesi normaldir.
A-02 AHŞAP EŞYA
Suni tahtadan TV kabini ve müzik seti kabini imalinde meydana gelebilecek fire oranları:
-
Suni tahta kullanımında (sunta) %25-30
-
PVC esaslı folyo yüzey kaplaması esnasında %13-15
Ahşap kapı imalatı aşamasındaki fire ve zayiat oranı %15-20 civarındadır.
A-03 AHŞAP PROFİL İMALATI
Yüksekliği 3,6cm, eni 10cm ve boyu 100cm olan 3 adet kerestenin lif yapıları birbirine ters olacak şekilde presleme makinasında yapıştırılması ile kenar alma ve oluk açma makinasındaki işlem sonucunda toplam %30-35 fire verebilir.
A-04 AHŞABIN EMPRENYESİ
Ahşabın emprenyesi sırasında muhtelif sebeplerle wolmanit CB. Emprenye maddesinde ortalama %2.5 civarında fire husule gelebilir.
A-05 AKARYAKIT
1. Komite üyeleri Fire ve Kesafet Oranının belirlenmesi hakkında istişarede bulunmuştur. Akaryakıtta fireler taşıma esnasında depolarda oluşan buharlaşma ve akaryakıta karışmış atık madde kayıplarından oluşmaktadır.
Buna göre fire oranları aşağıda belirtildiği gibi tespit edilmiştir;
Benzinde fire oranı Binde 10- 14 arası
Motorinde fire oranı Binde 8-12 arası
Fuel-oil fire oranı Binde 6-10 arası
LPG fire oranı Binde 25-30 arasıdır
Kesafet bir litre akaryakıtın ağırlığını ifade etmektedir. Sıvıların ısınmaları durumunda hacminin büyüyeceğini ve soğuyunca da küçüleceği dikkate alınınca satışı litre ile yapılan akaryakıtın bu fiziki olaydan büyük çapta etkileneceği aşikardır. Ayrıca kesafet oranı hava şartları, akaryakıtın ısısı, menşei, mesafe, ikmal ile satış arası geçen süre şartlarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Ana dağıtım şirketlerinin ve TÜPRAŞ’ın kesafet oranları, meslek komitemizce incelenmiş olup her dağıtım şirketinin ve TÜPRAŞ’ın belirlemiş olduğu kesafet oranlarının farklılık gösterdiği ve Kayseri’deki akaryakıt satıcılarını temsil etmediği tespit edilmiştir. Kesafet oranlarına etki eden yukarıda sayılan şartlar da göz önüne alınarak Kayseri’deki akaryakıt satıcılarının karşılaşmış oldukları kesafet oranlarının yapılan araştırma sonucu aşağıdaki gibi olduğu tespit edilmiştir.
Motorinde kesafet oranı 0,820 ile 0,840 arası
Benzinde kesafet oranı 0,720 ile 0,740 arası
LPG kesafet oranı 0,545 ile 0,560 arasıdırA
göre değişebilir.
A-06 AKTARİYE
Çubuk Vanilya : Muhafaza şartlarına göre değişmekle beraber, % 4-8 nisbetinde fire verir.
Sigala Yağı : Beklemeden dolayı herhangi bir fire söz konusu değildir.
A-07 AKÜ
Yeni aküde : %1
Hurda aküde : %5
A-08 AKVARYUM BALIĞI VE BİTKİLERİ
Akvaryum balığı üretimhanelerinde toptan satış noktalarına ulaşan balıklardaki fire oranı en az % 1, en çok % 5 olarak kabul edilmektedir.
Toptan balık satış noktalarında balıkların kısa sürede satışlarında fire oranı %1-5 iken, uzun süre bu noktalarda kalan balıklarda fire oranı %10-40 düzeyine yükselmektedir. Bu durumda yapılacak bir genelleme ile akvaryum balıklarındaki fire oranı %5-7 olarak kabul edilmektedir.
Perakende balık satış mağazalarında canlı balık fire oranı %2 olarak saptanmıştır. Dış piyasadan elde edilen akvaryum balıklarındaki fire oranı ise oldukça yüksektir. Zira ithal olunan balıkların büyük bir bölümünde stres yanısıra hastalık belirtileri görülmekte olup, fire oranı %30-50 arasında değişmektedir.
İthal balıkların perakende mağazalarından müşteriye ulaşmasına kadarki fire oranı ise % 80 düzeyine yükselebilmektedir.
Akvaryum bitkilerinde fire oranı pek bulunmamakla beraber, iç ve dış piyasadan temin edilen bu bitkilerde farklı ışık ortamlarından ileri gelen fire %2-5 olarak tesbit edilmiştir.
A-09 ALTIN VE GÜMÜŞ AYAR VE TOLERANSI
-
Has altın 24 ayar 1000 milyemdir.
-
1 ayar 41,66 milyemdir.
-
22 ayar altın 916mm olup imalat esnasında 1 kiloda 1 ila 2gr fire verir.
-
18 ayar 750 milyem olup 1 kiloda imalat esnasında 5gr civarı fire verir.
-
14 ayar altın 585 milyem olup kiloda imalat esnasında 5gr civarı fire verir.
-
İmalat esnasında 22, 18 ve 14 ayar altın ‰2 eksik çıkabilir. Bunların dışında sonuç düşük milyem sayılır.
-
Şehrimizde gümüş, künye, yüzük ve küpe olarak imal edilmektedir. Bu imalat esnasında kiloda 5gr ile 15gr arasında fire verir.
A-10 ALÜMİNYUM
Alüminyum potada eritilip platina kalıplarına kepçe ile dökülmesi esasına göre levha imali için platina dökümünde kullanılmış kap kacak hurdasından %8-12 fire, %15-20 rimat ve toz husule gelir.
Külçe alüminyum, döner ocaklarda eritilip kalıplara dökülerek silindirlerde plaka haline getirilmesinden sonra plakaların müşteri talebine göre muhtelif ebad ve kalınlıklarda yuvarlak halde makaslarla kesilmesi esnasında % 2-5 civarında fire verebilir.
Alüminyumun sadece hurda olarak alım satım esnasında verilebileceği fire nisbeti % 1,5-2’dir.
Alüminyum üretiminde: (Profil)
-
Külçeden biyek dökümünde fire % 1,5-3
-
Külçeden biyek dökümünden ramat ve toz % 2,5-4
-
Ara işden biyet dökümünde fire % 2-4
-
Ara işden biyet dökümünde ramat ve toz % 3-6,6
-
Kümüle alüminden mamul üretiminde fire % 1,75-3
-
Eloksal üretiminde fire % 1,5-2
-
Polisaj işleminde fire % 1
-
Kalıpların ömrü her ne kadar kanuni amortismana tabi ise de, baskı, imalat hatası biyetteki hatalar, kalıpların her an kırılabileceğini gösterdiğinden, bu hususta tam bir kanaat belirlenmesi imkansızdır.
Alüminyum Doğrama: Türkiye’de üretilen standart profillerin 6 metre olduğu gözönüne alınarak, bu profilden doğrama yapılması esnasında % 1 talaş payı (görünmeyen fire) ve % 13-14 görünür fire olmak üzere toplam maksimum % 15’e kadar fire ve zayiat verebilir.
Alüminyum Panelle Çatı Kaplama: Kullanılan çatı sistemine göre değişmekle birlikte hazır alüminyum panel ile çatı kaplama işinde % 10 kadar fire verebilir.
Not : Yukarda belirtilen fire oranları çok genel olup imalatın çeşidine göre değişkenlik gösterir. Her bir imalat için ayrı ayrı tespit yapılması bilgilerin doğruluğu açısından ehemmiyet taşımaktadır. (Kayseri Ticaret Odası)
A-11 ALÜMİNYUM KÜLÇE
Hurda alüminyumdan ve alüminyum külçeden, döner, revolver ve indüksiyon ocaklarında alaşımlı alüminyum külçe üretme işleminde % 10’a kadar fire verebilir.
Hurdanın vasıflarına bağlı olarak fire oranları değişmektedir. Kaliteli hurda (alüminyum profil hurdası) kaplamasız olması halinde %3-5; levha, talaş, incetel vb. hurdalar olması halinde %5-10 fire oranı oluşur. Külçeden biete geçişte ise fire oranı %1-3’tür.
Not : Yukarda belirtilen fire oranları çok genel olup imalatın çeşidine göre değişkenlik gösterir. Her bir imalat için ayrı ayrı tespit yapılması bilgilerin doğruluğu açısından ehemmiyet taşımaktadır. (Kayseri Ticaret Odası)
A-12 ALÜMİNYUM MUTFAK EŞYASI
Alüminyum diskten başlayarak alüminyum mutfak eşyası imalatında firmaların yaptıkları imalatın nevine ve çalışma tarz ve imkanlarına nazaran fire nisbeti % 2 ile % 5 arasında değişebilir.
Not : Yukarda belirtilen fire oranları çok genel olup imalatın çeşidine göre değişkenlik gösterir. Her bir imalat için ayrı ayrı tespit yapılması bilgilerin doğruluğu açısından ehemmiyet taşımaktadır. (Kayseri Ticaret Odası)
A-13 AMBALAJ MALZEMESİ
-
CP AMBALAJ MALZEMELERİ
|
Fire
|
Raid Electromat
|
Sivrisinek kovucu tablet (mamul)
|
%2
|
Mats per alu.of 10 mats
|
Sivrisinek kovucu tabletlerin konulduğu 10’lu alüminyum folyo yarı mamul
|
%2
|
E.Virgin matr Raid baskılı
|
Sivrisinek kovucu ürünün tabletleri
|
%2
|
Mat iç kutu
|
Sivrisinek kovucu tablet iç kutusu
|
%2
|
Mat display
|
Sivrisinek kovucu tablet iç kutularından 24 adedinin konulduğu ara iç kutu
|
%2
|
Mat dış kutu
|
Sivrisinek kovucu tablet displaylerinin konulduğu dış kutu
|
%2
|
Raid elektro
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine (mamul)
|
%2
|
Rezistans
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine rezistans grubu (seramiğe gömülmüş)
|
%2
|
Rezistör
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine rezistörü
|
%2
|
Alt kapak
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine alt kapak
|
%2
|
Üst kapak
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine üst kapak
|
%2
|
PVC bilister
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine rezistansı PVC koruyucu ambalaj
|
%2
|
Electro kartela
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine blisterlerinin yapıştırıldığı karton
|
%2
|
Electro dış kutu
|
Sivrisinek kovucu tablet ısıtıcı makine dış kutu
|
%2
|
Raid baid
|
Böcek yemi (mamul)
|
%2
|
Raid baid PVC
|
Böcek yemi diskinin hazırlanacağı ham PVC (yarı mamul)
|
%2
|
Raid baid PVC alt kesilmiş
|
Böcek yemi diskinin alt parçası
|
%2
|
Raid baid PVC üst kesilmiş
|
Böcek yemi diskinin üst parçası
|
%2
|
Raid baid etiket
|
Böcek yemi disket üzerine yapıştırılan tarihli etiket
|
%2
|
Raid baid iç kutu
|
Böcek yemi konulan iç kutu
|
%2
|
Raid bait display
|
Böcek yemi iç kutularından 12 adedinin konulduğu ara iç kutu
|
%2
|
Raid bait dış koli
|
Böcek yemi displeylerin konulduğu dış kutu
|
%2
|
Raid faresavar
|
Fare yemi (mamul)
|
%2
|
Raid faresavar kartela
|
Fare yemi blisterlerinin yapıştığı karton
|
%2
|
Raid faresavar PVC blister
|
Fare yemi PVC koruyucu kap
|
%2
|
Raid faresavar şerit display
|
Fare yemi iç ambalajlarının 6 adedinin dizildiği şerit karton
|
%2
|
Raid faresavar seperatör
|
Fare yemi dış kutusunu ikiye bölmeye yarayan mukavva ayırıcı
|
%2
|
Raid faresavar dış koli
|
Fare yemi ambalajlarının konulduğu dış kutu
|
%2
|
Raid month
|
Güve kovucu (mamul)
|
%2,5
|
Raid month ön etiket
|
Güve kovucu ambalajı ön etiketi
|
%2
|
Raid month arka etiket
|
Güve kovucu ambalajı arka etiketi
|
%2
|
Raid month PVC blister
|
Güve kovucu PVC koruyucu ambalaj
|
%2
|
Raid month virgin mats
|
Güve kovucu ürünün tabletleri
|
%2
|
Raid month display
|
Güve kovucu ambalajlarından 24 adedinin konulduğu ara iç kutu
|
%2
|
Raid month dış koli
|
Güve kovucu displeylerin konulduğu dış kutu
|
%2
|
Glade flower
|
Sıvı hava tazeleyici (mamul)
|
%2,5
|
G. Flower vent insert
|
Sıvı hava tazeleyici filament tutucu yüksük
|
%2
|
G. Flower flament
|
Sıvı hava tazeleyici filamenti
|
%2
|
G. Flower şişe
|
Sıvı hava tazeleyici mamul şişesi
|
%2
|
G. Flower kapak
|
Sıvı hava tazeleyici mamul şişe kapağı
|
%2
|
G. Flower iç kutu (bouq.)
|
Sıvı hava tazeleyici mamul iç kutusu
|
%2
|
G. Flower iç kutu (cosy)
|
Sıvı hava tazeleyici mamul iç kutusu
|
%2
|
G. Flower iç kutu (exotic)
|
Sıvı hava tazeleyici mamul iç kutusu
|
%2
|
G. Flower iç kutu (fant.)
|
Sıvı hava tazeleyici mamul iç kutusu
|
%2
|
G. Flower iç kutu (L.fresh)
|
Sıvı hava tazeleyici mamul iç kutusu
|
%2
|
G. Flower dış kutu
|
Sıvı hava tazeleyici mamul dış kutusu
|
%2
|
Sentorette
|
Katı hava tazeleyici mamul
|
%2
|
S. tekli iç kutu (brise)
|
Katı hava tazeleyici mamul tekli iç kutusu
|
%2
|
S. tekli iç kutu (narcisse)
|
Katı hava tazeleyici mamul tekli iç kutusu
|
%2
|
S. tekli iç kutu (reflection)
|
Katı hava tazeleyici mamul tekli iç kutusu
|
%2
|
S. tekli dış kutu
|
Katı hava tazeleyici mamul tekli dış kutusu
|
%2
|
S. çiftli iç kutu (brise)
|
Katı hava tazeleyici mamul çiftli iç kutusu
|
%2
|
S. çiftli iç kutu (narcisse)
|
Katı hava tazeleyici mamul çiftli iç kutusu
|
%2
|
S. çiftli iç kutu (reflection)
|
Katı hava tazeleyici mamul çiftli iç kutusu
|
%2
|
S. çifti display
|
Katı hava tazeleyici çifti mamullerin 12 adedinin konulduğu ara iç kutu
|
%2
|
S. çifli dış kutu
|
Katı hava tazeleyici mamul çiftli dış kutusu
|
%2
|
Laser vak
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici (mamul)
|
%2
|
Laser vak şişe
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici şişesi
|
%2
|
Laser vak kapak
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici şişe kapağı
|
%2
|
Laser vak tıpa
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici şişe tıpası
|
%2
|
Laser vak ön etiket
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici şişe ön etiketi
|
%2
|
Laser vak arka etiket
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici şişe arka etiketi
|
%2
|
Laser vak dış koli
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici mamul dış kutu
|
%2
|
Na silicate glue
|
Dezenfektan tuvalet temizleyici dış kutu tutkalı
|
%2
|
Adhesive band
|
Yapıştırıcı bant
|
%2
|
|
|
|
IP AMBALAJ MALZEMELERİ
|
Fire
|
Expert 1 ön etiket
|
Cila ve kir sökücü mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Expert 2 arka etiket
|
Cila ve kir sökücü mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Expert 2 ön etiket
|
Polimer cila mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Expert 2 arka etiket
|
Polimer cila mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Expert 3 ön etiket
|
Koruyucu cila mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Expert 3 arka etiket
|
Koruyucu cila mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Expert 4 ön etiket
|
Toz alıcı, parlatıcı mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Expert 4 arka etiket
|
Toz alıcı, parlatıcı mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Brillo ön etiket
|
Bulaşık deterjanı mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Brillo arka etiket
|
Bulaşık deterjanı mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Multi ön etiket
|
Genel amaçlı deterjan mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Multi arka etiket
|
Genel amaçlı deterjan mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Niagara ön etiket
|
El yıkama sıvısı mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Niagara arka etiket
|
El yıkama sıvısı mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Sprint ön etiket
|
Dezenfektan temizleyici mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Sprint arka etiket
|
Dezenfektan temizleyici mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Virex ön etiket
|
Dezenfektan temizleyici mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Virex arka etiket
|
Dezenfektan temizleyici mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
End-Bac ön etiket
|
Dezenfektan temizleyici mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
End-Bac arka etiket
|
Dezenfektan temizleyici mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Glory shampoo ön etiket
|
Halı şampuanı mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Glory shampoo arka etiket
|
Halı şampuanı mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Glory extraction ön etiketi
|
Halı kir sökücü mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Glory extraction arka etiket
|
Halı kir sökücü mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Break-Up ön etiketi
|
Dezenfektan temizleyici maul bidon ön etiketi
|
%2
|
Break-Up arka etiketi
|
Dezenfektan temizleyici maul bidon arka etiketi
|
%2
|
Sparkle ön etiketi
|
Cam temizleyici mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Sparkle arka etiketi
|
Cam temizleyici mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Brillo-Matic ön etiketi
|
Otomatik Bulaşık Makinası Deterjanı mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Brillo-Matic arka etiketi
|
Otomatik Bulaşık Makinası Deterjanı mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Brillo-Rinse ön etiketi
|
Otomatik Bulaşık Makinası Parlatıcısı mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Brillo-Rinse arka etiketi
|
Otomatik Bulaşık Makinası Parlatıcısı mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
Brillo-Antilime ön etiketi
|
Kireç sökücü mamul bidon ön etiketi
|
%2
|
Brillo-Antilime arka etiketi
|
Kireç sökücü mamul bidon arka etiketi
|
%2
|
PE bidon (5kg.)
|
5kg. mamul polietilen bidon
|
%2
|
PE bidon (20kg.)
|
20kg. mamul polietilen bidon
|
%2
|
PVA tutkal 7302-A
|
Etiket yapıştırma tutkalı
|
%2
|
Adhesive band
|
Dış kutu yapıştırma bandı
|
%2
|
|
|
|
CP AMBALAJ MALZEMELERİ
|
Fire
|
Fık
|
Uçan haşerelere karşı aerosol (mamul)
|
%2,5
|
Fık kanıser
|
Uçan haşerelere karşı aerosol teneke kutusu
|
%2,5
|
Fık valve
|
Uçan haşerelere karşı aerosol valfı
|
%2,5
|
Actuator button
|
Uçan haşerelere karşı aerosol aktuatoru
|
%2,5
|
Fık kapak
|
Uçan haşerelere karşı aerosol kapağı
|
%2,5
|
Tava
|
Uçan haşerelere karşı aerosollerin 12 adedinin konulduğu tepsi
|
%2,5
|
Pe film
|
Uçan haşerelere karşı aerosol 12’li tavanın shring naylonu
|
%2,5
|
Fık dış koli
|
Uçan haşerelere karşı aerosol dış kolisi
|
%2,5
|
Cık
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol (mamul)
|
%2,5
|
Cık kanıser
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol teneke kutusu
|
%2,5
|
Cık valve
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol valfı
|
%2,5
|
Wand assembly
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol kapağına takılan plastik hortum ve mekanizma
|
%2,5
|
Cık kapak
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol kapağı
|
%2,5
|
Tava
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosollerin 12 adedinin konulduğu tepsi
|
%2,5
|
Pe film
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol 12’li tavanın shring naylonu
|
%2,5
|
Cık dış koli
|
Yürüyen haşerelere karşı aerosol dış kolisi
|
%2,5
|
Glade
|
Hava tazeleyici aerosol (mamul)
|
%2,5
|
Glade kanıste
|
Hava tazeleyici aerosol teneke kutusu
|
%2,5
|
Glade valve
|
Hava tazeleyici aerosol valfı
|
%2,5
|
Glade kapak
|
Hava tazeleyici aerosol kapağı
|
%2,5
|
Glade dış koli
|
Hava tazeleyici aerosol dış kolisi
|
%2,5
|
Raid lıguid
|
Haşerelere karşı likit (mamul)
|
%2
|
Raid lıguid separatör
|
Haşerelere karşı likit koli seperatörü 3 oluklu
|
%2
|
Raid lıguid separatör
|
Haşerelere karşı likit koli seperatörü 4 oluklu
|
%2
|
Raid lıguid kapak
|
Haşerelere karşı likit şişe kapağı
|
%2
|
Raid lıguid glue
|
Haşerelere karşı likit etiket yapıştırıcı tutkal
|
%2
|
Raid lıguid etiket
|
Haşerelere karşı likit şişe etiketi
|
%2
|
Raid lıguid şişe
|
Haşerelere karşı likit şişesi
|
%2
|
Raid lıguid dış kutu
|
Haşerelere karşı likit dış kutusu
|
%2
|
A-13.1 TORBA VE BRANDA
1) Naylon torba imalatında, standart polietilenden %5’e, sup standart polietilende %8’e kadar fire verebilir.
Standart polietilende %15’e, sup polietilende %25’e kadar zaiyat verebilir.
2) Naylon branda imalatında, standart polietilende %4’e, sup standart polietilende %6’ya kadar fire verebilir.
Standart polietilende %10’a, su standart polietilende %20’ye kadar zayiat verebilir.
F-12 tipindeki polietilenden film çekerek muhtelif ebatlarda naylon torba imalinde genel olarak polietilen ham maddesinin %8 civarında, G 03 tipindeki polietilenden aynı şartlarda torba imalinde polietilenin %9 nispetinde fire vermesi normal görülmüştür.
Plastik kanaviçeden imal edilen torba çuval ve hararlarda dikiş firesi nispeti %2 civarıdadır.
Polietilenden plastik torba, brandalık, sulama hortumu imalatı esnasında %10 civarında fire ve zayiat olabiliri.
Kerevit ihracında kullanılan ambalaj malzemesinin ihracatla ilgili hazırlık safhasında isimleri aşağıda bildirilen malzemelerin pastorizasyon odalarında, vakum makinalarında doldurulma tünelleri ani değişen ısı farkından dolayı ayrıca paketleme esnasında manipülasyon hatasından meydana gelecek fire nispetleri malzeme cinslerine göre şöyledir:
Yazılı resimli karton kutu : %13
Plastik torba : %10
Plastik kap : %5
Kağıt kapak : %36
Plastik bant : %3
Kağıt etiket : %1
Büyük mukavva kutu : %1
A-13.2 ÇUVAL
Un fabrikalarından şehir dahilindeki fırınlara sevk edilen 10 onsluk kanaviçe un çuvalları zaman zaman tamir ve bakımı yapılmak suretiyle 6 ila 8 defa kullanılabilir.
Hurda olarak alınıp gerekli tamir ve düzeltmeler yapıldıktan sonra satışa arzedilen hurda çember ve çuvalların bu ameliyeler esnasında verebileceği fire ve zayiat nispetleri:
Hurda çemberde %5
Hurda hurda çuvalda %10
civarında fire ve zayiat verebilir.
Satılan plastik ve kanaviçe çuvallardan özürlü olanların müşteri tarafından iadesi halinde yenileriyle değiştirilmesi gerektiği ve bu özürlü çuvalların toplam satış üzerinden oranının %1 civarında olması uygundur.
Ambalaj malzemelerinde:
-
G-03-5 standart polietilenden branda çekme esnasında %8 civarında,
-
F.2.12 standart polietilenden naylon torbalık çekme esnasında %8 dolayında fire olabilir.
Sentetik çuval dikişi esnasında kesin kesin ayırma yapılmamakta ortalama %2,5-3 civarında fire ve zayiat verilebilir.
Bakliyat ürünlerinin ambalajlanmasında kullanılan polietilen ve polipropilen ambalaj malzemelerinde uygulanacak fire oranı %5 ile %8 arasındadır.
A-13.3 KUTU
Oluklu mukavva ve karton kutu imalatında fire yüzdesinin %10 olması normaldir.
Oluklu mukavva ve kutu imalatında %5 civarında fire ve zayiat verilebilir.
Silindirik teneke kutu ebadı için herhangi bir standart mevcut değildir. Bu tür kutuların imalinde esas deşe, kapak kesiminde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle çapın kutu yüksekliğinde oranı değiştikçe kutu ağırlığına nazaran deşe miktarı da çapın karesiyle orantılı olarak (prabolik) değişmektedir. Çok değişik çap ve yükseklikteki imalat yapılmakta olması nedeniyle silindirik kutu yapımında ıskarta ve deşe oranlarının ortalama bir rakamla belirtilmesi olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle imalat kademelerinde ortaya çıkan muhtelif zayiatın ayrı ayrı belirtilmesiyle yetinilmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.
Konserve kutuları üç parçalı veya iki parçalı olarak (sıvama) imalat yapılmaktadır.
A- 3 parçalı kutu (alt ve üst kapak, yan gövde): Kapak yapımı (alt-üst)
Preste kesim sırasında kapak yapımı için imalata alınan tenekenin ağırlığı üzerinden %26-29 deşe
Gövde yapımı (Yan):
Uygun ölçüde levha temin edildiği takdirde makasta kesim sırasında imalata giren teneke ağırlığı üzerinde %4-5 tiriz ve deşe ortaya çıkar.
Ayrıca kapaklarla gövdenin makinada kenetlenmesi ve kapanması sırasında mamul teneke kutu başına %1-2 kutu ıskartası çıkabilir.
B- 2 parçalı kutu (sıvama):
Kapak yapımı:
Preste kesim sırasında kapak yapımı için imalata alınan tenekenin ağırlığı üzerinden %26-29 deşe,
Gövde:
İmalat alınan teneke ağırlığı üzerinden %26-29 deşe,
Kapak kapamada teneke kutu başına ‰5-%1 kutu ıskartası çıkabilir.
C- Kapak adedi çok parçalı olan kutularda kapak adedi kadar malzeme ağırlığı üzerinden %26-29 yapım deşesi ortaya çıkar.
Yukarıda açıklanan deşe, tiriz ve ıskarta miktarları gerçek anlamda fire olmayıp, o iş yerinde istifade edilemeyeceğinden toplanarak günün rayiç bedeli üzerinden hurda olarak satılabilecek malzemeyi belirlemektedir.
Baskılı şekilde matbaalardan gelen kartonların kutu haline getirilmesi ve kutu geldikten sonra dolumda (şeker) makinelerin bu kartonları zayi etmesi nedeniyle uygulanacak fire oranı %3’tür.
A-13.4 AMBALAJ SANDIĞI
Ambalaj sandıkları imalatındaki fire oranı %5-8 civarındadır.
A-13.5 PLASTİK AMBALAJ
Polistren hammaddesi kullanılarak, yoğurt, deterjan kapları ile her türlü ambalaj malzemesi imalatında %5 civarında fire doğabilir.
Ufak plastik şeker kutusu imalatı esnasında %3 nispetinde fire doğabilir.
Hurda plastikten naylon torba ve poşet imalatında %25 civarında fire olabilir.
A-13.6 LİKİT VE KREM BOYA AMBALAJI (AYAKKABI)
Şişe, kapak, fırça, kutu, düzinelik kutu, plastik kutu, etiket, kavanoz gibi ambalaj malzemeleri stoklama sırasında %3’e kadar, imalat sırasında %12’ye kadar fire vermektedir.
A-13.7 TETRA-PAK VE VAKUMLU AMBALAJ
Tetra-pak süt ve meyve suyu ambalajlarındaki şişmeler, istiflerinde tazyikten dolayı hava alması, nakliye sırasında delinmelerden dolayı %1-2 arası fire verir.
Tereyağı, kaşar peyniri, beyaz peynir ve yoğurt da vakumlu ambalajların ambalajın delinmesi ve yıpranmasından dolayı %1-2 arasında fire vermesi normaldir.
A-14 ANASON
Anason nakliyede ‰5, depolamada ‰2 civarında fire ve zayiat verebilir.
a- Toptan Ambar : % 2
b- Perakende Satış : % 3
c- Paketleme : % 2
d-Yabancı Maddeleri Ayırma : % 2
A-15 ANTİFRİZ
Batı Almanya’dan 1-1, 5-3 ve 3,5 litrelik plastik kaplarda ve 3,5-50 ve 200 litrelik sac kaplarda ithal edilen antifriz ve özel sınai yağların ithali, depolanması ve bilahare satışı sıralarında kapların hırpalanmasından mütevellit sızmalar neticesi ‰7 nispetinde fire ve zayiat vermesi normaldir.
Antifiriz %5 fire verir.
A-16 ARI KOVANI
Söğüt ağacından arı kara kovanı imalatında verilebilecek fire oranı %12 civarındadır.
A-17 ARPA
Arpanın nakliye firesi %1,5; muhafaza firesi %1 (6 ay için) civarındadır.
A-18 ATERMİT
Çatı kaplama atermitin satışında %5’e kadar fire vermesi normaldir.
A-19 AYAKKABI
Japon köselesi kullanılarak ve ortalama 43 numara imal edilen ayakkabı ve postallarda kullanılan malzeme miktarı:
-
Bir çift ayakkabı 20 desi, bir çift postala 30 desi vidala sarf edilir.
-
90cm. eninde 1m. kaput bezinden 8 çift ayakkabı sayası yüz ve 9 çift postal sayası yüz astarı çıkar.
-
140cm. eninde 1m. vinyleksten 13 ayakkabı gamba astarı ve 7 çift postal gamba astarı çıkar.
-
Bir çift ayakkabı gambası için 15 desi meşin ve bir çift postal gambası için 22,5 desi meşin harcanır.
-
Bir çift mostra (patoz) 260cm. (2,6 desi)’den çıkar.
-
Bir çift ayakkabı veya postal için 130cm² bombeliğe ihtiyaç vardır.
-
Bir çift ayakkabıya (her tür çivi dahil) ortalama 60gr. çivi harcanır.
-
Bir çift taban astarı (1200cm²) 12ds²’den kesilir.
-
Bir çift ayakkabı sayası 4-5gr. naylon iplikle dikilir.
-
Bir çift ayakkabı için 200gr. ilaç kullanılır.
-
Bir çift ayakkabı için 10gr. alt boyası gerekir.
-
Solüsyon, çiriş ve bıçaklardan sarfedilecek miktarlar büyük ölçüde kullanıcıya bağlıdır. Bu nedenle bunlarla ilgili rakamlar hesaplanmamaktadır.
-
Bir çift ayakkabı için 12ds² Japon köselesine ihtiyaç vardır.
Erkek ayakkabısı imalatında kullanılan malzemelerin verebileceği fire nispeti:
-
Malzemenin kalitesi, (Düşük kaliteli malzemenin daha çok fire vereceği açıktır.)
-
Model, (İki ayak 2’den çıkan modeller yanında 2,5 ayak 2’den kesilen modeller de vardır. Vardolalı bir ayakkabının taban yüzölçümü daha daha fazladır v.s.)
-
Personel, (Kesimi yapan elemanın yetenek ve terübesi.)
Yukarıda sayılan faktörler fire oranını büyük ölçüde etkiler. Bu yüzden fire nispetlerine ilişkin bir oran verilmesi doğru değildir.
Fire nispetleri ancak, kullanılan malzeme ve model bilindiği zaman personel unsuru da dikkate alınarak bulunabilir. Bu konuda bir genelleme yapılamaz.
Bağcıklı ve mokasen iskarpinler ile rok iskarpin ve kısa-orta ve uzun konçlu botlara kullanılan vidala deri miktarları:
Erkekler:
Deri 1 çift ayakkabı için
-
Erkek
|
Erkek Bot
|
Erkek Rok
|
Erkek Çizme
|
23ds²
|
38ds²
|
38ds²
|
65ds² (bal)
|
NOT: Bu miktarlar normal modeller içindir. Model değişikliğinde modelin şekline göre daha fazla ds² deri kullanılabilir.
Kadınlar:
-
Zenne
|
Zenne Bot
|
Zenne Rok
|
Zenne Çizme
|
22ds²
|
50ds²
|
32ds²
|
65ds²
|
Kaplama dahil.
Toptan ayakkabı alım-satımında perakendecilerin yaptığı iadelerden kaynaklananlar da dahil mamul ayakkabılarda fire olamaz. Ancak ayakkabı imalatında malzeme firesi olabilir. Ayrıca mevsimi geçtiği için iadelerden ötürü olan ayakkabılara da tapon ayakkabı ifadesi kullanılabilir.
Bir çift ayakkabı için gerekli malzeme miktarı; modele, üretim teknolojisine, kullanılan malzemenin kalitesine (Örneğin; doğal derilerin tamamı kullanılamaz.) ve personelin tecrübesine bağlı olarak değişir.
Futbol ve Basketbolcu Ayakkabısı: Ayakkabı cinslerine göre fire dahil harcanacak ortalama malzeme miktarları:
-
Başlıca Malzemeler
|
Futbol Ayakkabısı (*)
|
Basketbol Ayakkabısı (*)
|
Vidala
|
23ds²
|
38ds²
|
Astarlık deri veya bez
|
33ds²
|
48ds²
|
Hazır taban
|
1,05 çift
|
1,05 çift
|
Kapsül
|
10-16 adet
|
16-24 adet
|
Bağ
|
1 çift
|
1 çift
|
Yapıştırıcı
|
200gr
|
200gr
|
Çiviler (Atom tip üretiminde kullanılmaz.)
|
60gr
|
60gr
|
(*) 1 çift merdane (39-44 numaralar arası) ayakkabılar için.
KAPASİTE KRİTERLERİ :
-
DERİ
|
|
|
|
ERKEK
|
ERKEK BOT
|
ERKEK ROK
|
ERKEK ÇİZME
|
23ds²
|
38ds²
|
38ds²
|
65ds² Baldır
|
ZENNE
|
ZENNE BOT
|
ZENNE ROK
|
ZENNE ÇİZME
|
22ds²
|
50ds² Baldır
|
32ds²
|
65ds²
|
Kaplama dahil
|
|
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
BEBE
|
|
20ds²
|
18ds²
|
15ds²
|
10ds²
|
7ds²
|
|
-
KÖSELE
|
|
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
650gr
|
450gr
|
500gr
|
350gr
|
250gr
|
200gr
|
-
KAUÇUK (KREP)
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
1000gr
|
450gr
|
800gr
|
400gr
|
350gr
|
-
SUNİ KÖSELE (JAPON)
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
0010ds²
|
007ds²
|
008ds²
|
007ds²
|
006ds²
|
005ds²
|
-
İLAÇLAR
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
200gr
|
150gr
|
150gr
|
100gr
|
100gr
|
100gr
|
-
ÇİVİLER
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
60gr
|
60gr
|
60gr
|
50gr
|
50gr
|
50gr
|
-
SAYA DİKİŞ İPLERİ
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
4gr
|
3gr
|
2gr
|
2gr
|
2gr
|
2gr
|
-
FORA DİKİŞ İPLİKLERİ
|
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
PATİK
|
6gr
|
4gr
|
5gr
|
4gr
|
4gr
|
3gr
|
-
GAZUMA DİKİŞ İPLİKLERİ
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
10gr
|
6gr
|
7gr
|
6gr
|
5gr
|
-
FREZE BOYALARI
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
40gr
|
30gr
|
30gr
|
15gr
|
15gr
|
-
FREZE MUMLARI
|
|
|
ERKEK
|
ZENNE
|
GARSON
|
FİLET
|
KÖTANE
|
3gr
|
2gr
|
2gr
|
2gr
|
2gr
|
Pamuk ipliği, keten iplik, jüt ipi ve straygan ipi kullanılarak ayakkabı kumaşı dokuması sırasında meydana gelebilecek fire oranı %6-7; kumaşların laminasyonu sırasında meydana gelebilecek fire oranı kumaşta %4,5-5, yapıştırıcıda %4,5-5’dir
Uzun bayan çizmesinde kullanılan fermuarın mevcut metre fire ve zayiat nispeti %10 civarındadır.
A-20 AYÇİÇEĞİ
Yağ elde edilecek ayçiçekleri imale sevk edilmeden önce %3’e kadar yabancı madde firesi verebilir.
-
Presyon suretiyle ayçiçeğinden çıkarılabilecek yağ nispeti ortalama olarak %38 ila %38,5’dur.
-
Presyon suretiyle ayçiçeği tohumundan elde edilecek küspe nispeti ortalama olarak %38 ila %40’dır.
-
Ayçiçeği tohumunun ambar firesi, nakliye firesi, tartı farkı ve rutubet firesi olarak ortalama %1 ila %1,5’dur.
-
Ayçiçeği tohumundan imalat esnasında çıkabilecek işe yaramaz çıkıntı miktarı bu tohumlarda ortalama olarak ‰2,5 ila %3 nispetinde yabancı maddedir.
-
Ayrıca ayçiçeği tohumundan ortalama olarak %17,5 ila %19,5 nispetinde kabuk çıkabilir ve bu kabuklar umumiyetle fabrikalarda yakacak olarak kullanılır.
100kg. ayçiçeği tohumu ekstrasyonla işlendiğinde:
Analiz, nakliye, tartı ve rutubet firesi : %1-2
Hamyağ (brüt) : %38-40
Küspe : %48-49
Kabuk : %12-10
Yukarıda belirtilen nispetler takribi olup, tohumun cinsine ve işleme şekline göre değişebilir.
A-21 AYNA
Dikdörtgen aynalarda kesim fire nispeti %5, işleme firesi ise %5 ile %7 arasındadır. Oval ve şekilli aynalardaki kesim firesi %10 ile %15 arasında, işleme firesi de %5 ile %7 arasında değişme gösterebilir.
A-22 ALÜMİNA BAZİK
Alumina ve Bazik esaslı hammaddenin, ithalinden mamul malzeme oluncaya kadar, geçirdiği evrelerde meydana gelen kayıpların tespiti.
Fabrika bünyesinde bulunan 1) Alimuna silikat malzemeler, alimuna yüzdesine bağlı olarak 26-45 arası ve 42S, 45S, 55, 55S, 60, 65S, 70, 75, 80, 85 alimunalı; 2) Bazik malzemeler, magnezit, sipinel, krom klinker, refrakter, kromit, fused magnezit, grafit, reçine kullanılmaktadır.
Üretilecek tuğla cinslerine göre silolarda depolanan hammaddenin boyutları ise (ağırlıklarına göre %)
0-2 mm : % 30-55
2-4 mm : % 15-30
Toz (% 50’si 60 mikron altı) 5-25
İthal hammadde üretiminde hammaddede tuğla oluncaya kadar geçirdiği aşamalar şöyledir:
-
Gemiden vinçlere kamyonlara yükleme,
-
Fabrika açık hammadde sahasına boşaltma ve elle yabancı maddelerden ayırma,
-
Yükleyici ile kaba kırma-öğütmenin stokerine doldurma,
-
Kabakırma-öğütleme-eleklerden tane boyutuna göre ayrılma. ( 4-6 mm boyutunda olanlar bilyalı değirmene, 6 mm’den büyükler yeniden kaba kırma öğütmeye gönderilmektedir.)
-
Mikserlerde istenen özellikte malzeme hazırlanması,
-
Preslerde şekillendirme,
-
Kurutma+pişirme,
-
Kalite kontrol ve ambalajlama,
Üretim aşamaları tek tek incelendiği zaman;
A- Gemiden vinçler kamyonlara yükleme esnasındaki kamyon tartımı ile fabrika giriş tartımı esnasında ve sonuçta geminin toplam yükü, fabrikaya giren toplan yük arasındaki kayıp % 2'dir.
B- Hammaddenin menşei ülkede gerekli ayırma işlemine tabii tutulmadığından fabrikanın açık hammadde sahasında olabilen safsızlıkların elle ayrımı veya safsızlıkların yoğun olduğu bölgelerde kepçeyle ayırma sonunda kayıp ortalaması % ‘dir.
C- Hammadde sahasında yükleyiciyle alınan hammaddenin kaba kırma ve elemenin yapıldığı proses içinde oluşan kaçaklar nedeniyle meydana gelen kayıp % 2’dir.
D- Kaba-kırma, öğütme ve eleklerden silolara depolama anında sistemin tümünü tozdan ayırmak için filitre kullanılmaktadır. Ancak filitrasyonla meydana gelen kaybı önlemek hiçbir zaman mümkün değildir. Boyutlandırmada tozun % 50’si 60 mikron altı olması gerektiğinden kayıp ortalaması % 3’tür.
E- Taşıyıcı konveyyörlerdeki mekanik arızalar nedeniyle zorunlu boşaltmaların kayıp ortalaması % 2’dir.
F- Her zaman değişikliğinde pres fonksiyonları gereği ölçünün istenen toleranslara gelmesi aşamasında şekillendirmede kenar köşe kırıkları ve yine şekillendirme esnasındaki tuğla çatlamaları sonucu ve ISO 9000 gereği yapılan yoğunluk kontrolğnde istenen yoğunlukta olmayan harmanın devre dışı bırakılması nedeniyle oluşan kayıp % 3’dür.
G- Kurutma ve pişirme fırınlarında hammaddenin bünyesinde bulunan nem alınmaktadır. Kayıp ortalaması % 4’tür. (% 2 ila % 8 arasında nem ve su ihtiva ettiği görülmüş ve ortalaması alınmıştır.)
H- Preslerde şekillendirme kaybı % 2’dir.
I- Kurutma ve pişirme esnasında ölçü dışı çıkan mamuller, yükleme ve araba hareketlerinden kaynaklanan kenar-köşe kırığı mamullerden ayrılmakta ve kayıp kabul edilmektedir. Burada fiili kayıp % 4’tür.
J- Kalite kontrol ve boyut stabilesinin kontrolünde fiile kayıp % 1’dir.
Toplam fire : % 25 olarak tesbit edilmiştir.
Dostları ilə paylaş: |