Fiziologiya kafedrasi "biofizika" fanidan laboratoriya

С_осм=nC+C(I-) bundan quyidagini hosil qilamiz:
С_осм=С[I+(n-I) ]. (3).
Elektrolit modda eritmasining tajribada o‘lchab topilgan osmotik bosimi tenglama (2) ga binoan hisoblab topilgan o‘sha eritmaning osmotik bosimidan necha marta katta bo‘lishini ko‘rsatuvchi son i - izotonik koeffitsiyent nomi bilan yuritilib, teng bo‘ladi:
i=Р_экс/Р_теор = CRT/CRT (4) бундан С_осм =с i (5)
Tenglama (3) va (5) lardan quyidagini hosil qilamiz:
i=I+(n-I)  (6).
Binar elektrolitlar, masalan, NaCI uchun n=2 dir. u holda tenglama sodda tusga kiradi: i=I+ (7).
Tenglama (6) dan dissotsiatsiya darajasini ( - topish mumkin, ya’ni
=i-I/n-I (8).
Unda binar elektrolitlar uchun dissotsiatsiya darajasi teng bo‘ladi:
=i-I (9).
Shunday qilib, elektrolit eritmaning osmotik bosimini hisob-lab topish uchun ishlatiladigan tenglama quyidagi shaklga kiradi, ya’ni
Р=iCRT I0)
Ta’kidlash zarurki, kuchli elektrolit eritmaning o‘lchab olingan osmotik bosimi, hamma vaqt o‘sha eritmaning tenglama (10) ga binoan hisoblab topiladigan osmotik bosimidan kam bo‘lib chiqadi. Bunday hol elektrolit eritma konsentratsiyasining oshishi bilan orta boradigan, elektrostatik ta’sirlashishlar natijasida, ionlar kinetik energiyasining kamayishi bilan izohlanadi.
Debay-Gyukkel nazariyasiga ko‘ra, kuchli elektrolitlar eritmada to‘la dissotsialanadi, ya’ni ularning dissotsiatsiya darajasi =I bo‘ladi. shunga muofiq, tenglama (6) dagi i= tufayli, tenglama (10) dan kelib chiqadi:
р=nCRT (11).
O‘simlik va hayvon hujayralarida, umuman tirik organizmlarda suv eng zarur komponentlardan bo‘lib, uning siz hayot jarayonlarining davom etishini tasavvur etish mumkin emas. Shuning uchun hujayra membranasining suv molekulalariga o‘tkazuvchanligini o‘rganish ham nazariy, ham amaliy jihatdan katta ahamiyatga ega.
Suvning hujayra membranasi orqali o‘tishida osmotik gradiyent harakatlantiruvchi kuch sifatida namoyon bo‘lib, o‘tish tezligi, umum tarzda, FIK tenglamasi orqali ifodalanadi, ya’ni