Фуат рясулов

Yüksək işsizlik - sosial və iqtisadi problemdir.

İşsizlik nəticəsində əmək resurslarının məqsədsiz xərclənməsinə daha çox iqtisadi  problem kimi yanaşırıq. Eyni zamanda bu problem sosial xarakter daşıyır. Belə ki, işsizlik nəticəsində əhali əziyyət çəkir, güc-bəla ilə birtəhər dolanır. İşsizliyin səviyyəsinin yüksək olması o deməkdir ki, cəmiyyət faktiki olaraq, həmin  işsizlərin istehsal edə biləcəkləri  bütün mal və xidmətlərdən məhrum edir. İşsizliyin iqtisadi ziyanı, sözsüz ki, çoxdur, lakin onun yaratdığı sosial itkilər daha  böyükdür!

İş yerini  itirmək-böyük şəxsi faciə hesab olunur. Tibbi tədqiqatlar göstərir ki, işsizlik insanların nəinki fiziki, həm  də psixoloji sağlamlığına ciddi ziyan vurur.

Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, heç də işləməyən əhalinin hamısına işsiz demək olmaz. İşsizlik səviyyəsinin ölçülməsi zamanı adətən 16 yaşadək olan əhali nəzərə alınmır. 16 və ondan yuxarı yaşı olan əhali isə üç qrupa bölünür:

Məşğullar-bura istənilən ödənişli işi yerinə yetirən, habelə işi olan, lakin xəstəlik səbəbindən müvəqqəti işləməyən əhali qrupları aid olunur.

İşsizlər - elə insanlara deyilir ki, onlar işləmir və paralel olaraq iş yerlərinin axtarılması ilə fəal surətdə məşğul olurlar. Daha dəqiq desək, işləməyən, eyni zamanda iş tapmaq üçün xüsusi səy göstərənlər işsiz hesab olunur.

Lakin unutmayaq ki, əhalinin bəzi qrupları işləməsələr də,  işə düzəlməyə cəhd də göstərmirlər. Belə insanları  iqtisadi cəhətdən qeyri-fəal əhali kateqoriyasına aid edirlər.

İqtisadi cəhətdən qeyri-fəal əhali (onlar işsizlərin siyahısına aid edilmir) - əhalinin elə qrupları  hesab olunur ki, bunlar ya  təhsil alırlar, ya ev təsərrüfatlarında  məşğuldurlar, ya pensiya yaşındadırlar, ya da sağlamlıq durumu ilə əlaqədar işləyə bilmirlər, nəhayət yaxud da sadəcə olaraq işləmək istəmirlər.

Yuxarıda deyilənləri qısa şəkildə ifadə etsək, məlum olur ki;