| Kreditor-pul verən, debitor-pul borclu olan şəxsdir.
Bizə məlumdur ki, şirkətlər, bəzən isə fiziki şəxslər banklardan pulu kreditə götürürlər. Bununla bərabər bank həmin şirkət və fiziki şəxslərə krediti müəyyən faizlə verir. Faizin böyüklüyü faktiki olaraq risk səviyyəsini əks etdirir.
Əgər, hər hansı bir səbəb üzündən iqtisadiyyatda vəziyyət sabit deyilsə, onda bank kredit verərkən daha çox risk edir. Deməli o, kreditin faiz dərəcəsini mütləq artırmalı, yəni krediti daha bahalı faizlə verməlidir. Adətən faiz dərəcəsinin artımı şirkətlərin və istehsalçıların xərclərinin ixtisar edilməsinə, yəni məcmu tələbin azalmasına gətirib çıxarır.
Real xəzinə qalıqlarının effekti.
Məsələ burasındadır ki, insanlar öz maddi vəsaitinin bir hissəsini gələcəyə yönələn fəaliyyət məqsədilə yığım üçün ayırırlar, yəni əmanətə qoyurlar.
Qiymətlərin yuxarı səviyyəsində bu əmanətlərin real alıcılıq qabiliyyəti azalır. İnsanlar kasıblaşır və öz xərclərini ixtisara salırlar.
İdxal alışlarının effekti.
Biz ÖDM-in hesablanmasını araşdıranda gördük ki, idxal (əmtəələrin xaricdən alınması) və ixrac (əmtəələrin xaricə satılması) məcmu xərclərin əsas komponentlərindən biridir. Onlar ÖDM-i artıra və yaxud azalda bilər.
Əgər ölkəmizdə istehsal edilən əmtəə və xidmətlərin qiyməti xaricdə istehsal olunanlarla müqayisədə baha olarsa, onda insanlar yerli məhsullara nisbətən, idxal məhsullarını almaüa üstünlük verəcəklər.
Xaricilər də bizim məhsulları az almağa başlayacaqlar. Nəticədə idxalın həcmi artacaq və ixracın həcmi aşağı düşəcək, ona müvafiq olaraq ÜDM aşağı düşəcək.
Dostları ilə paylaş: | 
