Cədvəl 4.1 Zülalların funksiyalarına əsaslanan təsnifatı Zülal qrupu Qrupa aid olan zülallardan nümunələr Lokalizasiyası/funksiyası Katalitik funksiyalı zülallar
(fermentlər)
Tripsin
Zülalların hidrolizini kataliz edir
Qlutaminsintetaza
Qlutamin turşusundan və ammon-
yakdan qlutaminin sintezini kataliz edir
Laktatdehidrogenaza
Piroüzüm turşusunu reduksiya yolu ilə
süd turşusuna çevirir
Ehtiyat maddə funksiyası
daşıyan zülallar
Yumurta albumini
Kazein
Yumurta ağının tərkibində olur
Süd zülalı
Mühafizəedici zülallar
Anticisimciklər
Yad zülallarla kompleks birləşmə əmələ
gətirib, onların zərərsizləşdirilməsinə
şərait yaradır.
Fibrinogen
Qanın laxtalanması zamanı fibrinə
çevrilir.
Trombin
Laxtalanma prosesində iştirak edir.
Lizosim
Bakteriyaların qılafını əridir.
Nəqledilmə proseslərində işti-
rak edən zülallar
Hemoqlobin
Onurğalı heyvanların orqanizmində
olan oksigendaşıyıcı zülal.
Hemosianin
Onurğasız heyvanların orqanizmində
olan oksigendaşıyıcı zülal.
Mioqlobin
Əzələ toxumasının oksigendaşıyıcı
zülalı.
Qan serumu albuminləri
Üzvi turşuların, lipidlərin və b.
maddələrin daşıyıcıları.
Struktur zülalları
Kollagen
Birləşdirici toxumanın, sümüklərin, və
-
tərlərin və qığırdaqların əsas zülal kom
-
ponenti.
-Keratin
Dəridə, sümüklərdə, dırnaqlarda, buy-
nuzlarda, quş tükündə olur.
Elastin
Elastik
birləşdirici
toxumalarda
(bağlarda) olur.
Sklerotin
Həşəratların
(cücülərin)
xarici
skeletində olur.
Mukoproteinlər
Sinovial mayenin və selikli şirələrin tər
-
kibində olur.
Virusların xarici örtüyü-
nün zülalları
Viruslarda nuklein turşularını əhatə
edir.
Yığılma
(təqəllüsetmə
funksiyasına
malik
olan
zülallar)
Miozin
Aktin
Sarkomerin miofibrillərinin hərəkətli
hissəsində yerləşir.
Miofibrillərin hərəkətsiz hissəsində yer
-
ləşir.
Hormon funksiyasına malik
olan zülallar
İnsulin
Qlükaqon
AKTH
Maddələr
mübadiləsinin
tənzimlə-
yiciləridir.
Toksinlər
İlan zəhəri
Ferment xassəli zülallardır.
Difteriya toksini
Difteriya törədicilərinin toksik xassəli
zülalları.
