GöNÜlden esiNTİler: (6) peygamber (6) hz. Muhammed rasûLÜllah

Zira Zât-ı Ahadiyye hasebiyle tecelliden müstağnidir.

Not=Aşağıdaki satırlarda metin ve izahları karışıktır.

------------------- 47

Zat-ı Ahadiyye kendi hakikati itibariyle tecelliden “müstağni/beri” dir. Yani orada tecelli yoktur. Kendi varlığında kendine ait tarafında tecellisi yoktur. Zatının zâti olarak tecellisi yoktur. Ancak zatının sıfâtî ve esmâî tecellileri vardır. Hakikat-i Muhammedi de bu tecellilerin evvelidir. Toplu olarak zuhurda olanın evvelidir.

Binâenaleyh onun vücûd-ı mutlak’ı, yani Cenâb-ı Hakk’ın mutlak vücudu, Zât-ı Mutlakı hakikati itibariyle, zatiyyeti dolayısı ile, asla tecelli etmez, o kendine ait olan halidir. Onun tecellisi ancak onda bil kuvve mevcud olan sıfat ve esmâ icabıdır. Yani zât-ı Mutlak’da kuvvede mevcud olan henüz fiile çıkmamış sıfat ve esmâ icabıdır. Yani sıfatlarının ve isimlerinin tecellisi vardır. Zâtının tecellisi yoktur. Zâtının tecellisi diye bir şey de söz konusu değildir. Şöyle kabul edilirse eğer, Zât-ı Ahadiyyette mündemiç ve mevcud sıfat ve esma olmasa Zat zatiyeti üzere kalır ve ondan ebedi tecelli vaki olmaz idi.

O zaman ne bizler olur idik ne de bu mükevvenât olurdu. Fakat onda bil kuvve sıfat ve esma-i namütenahiye bulunduğundan yani onun kuvvede iç bünyesinde sonsuz sıfat esması isimleri bulunduğundan ve bunlar, lisan-ı istidatlarıyla zuhur talep ettiklerinden Zât-ı sırf, Lâ taayyün mertebesinden mertebe-i ilme tenezzül ederek o sıfat esma-i namütenahinin sûretleri ilm-i hakkta müteayin ve her birisinin hakikati yek diğerinden mütemeyyiz oldu, bir birinden ayrıldılar. Hangi esma isminin gereği ne şekilde faaliyet gösterecekse hangi sıfat isminin gereği ne şekilde faaliyet gösterecekse kendisine ne verilmişse onları görevlerini yapması için birbirinde farklılıklar olarak meydana geldi.

Bu mertebeye mertebe-i vahidiyet ve mertebe-i sıfat ve esma. Vahidiyet mertebesi ilm-i ilâhiyyede Ahadiyyet mertebesinin tecellisi olan isim ve sıfatlarının zuhura çıktığı yerdir, yani ilmi ma’nâda zuhura çıktığı yer. Buraya Hakikat-i Muhammediyye derler. İşte bu şekilde Vahidiyet mertebesinin diğer ismi Hakikat-i Muhammediyyettir. Ahadiyette zat-ı sırf vardır, orada bilinen iki şey İnniyyeti ve Hüviyyeti olarak zuhurdadır. A’mâiyette hiçbir bilinç yoktur. A’mâiyetten Ahadiyyete bir tecelli olduğu zaman

48

Ahadlığı yani tekliği bilindi orada sadece İnniyyeti ve hüviyyeti bilindi işte burada zât-ı mutlak sırf zat olarak bilinen yerdir. Onun bir tecellisi vahidiyyettir.

Aralarındaki fark ise tayyünsüzlük ve taayyünden ibarettir. Yani Ahadiyyet mertebesi Lâ taayyün mertebesi Vahidiyyet mertebesi ise taayyün/taayyünü evvel mertebesidir. Yani ilmi ma’nâda programların yapıldığı ve belirginleştiği mertebedir. İlim olarak yalnız daha rûh, nur ve vücûd olarak değil sadece ilm-i ilâhide ilim olarak’dır. Yani lâtif varlıklar olarak ortaya çıkmış olmaktadır. Bu babdaki tafsilât fass-ı Şisi’de geçmişti.

Şu halde (s.a.v.) Efendimizin hakikati, cemii tayyünatın, mebde-i kaynağı, başlangıcı olmak itibariyle vücûdu Vahid ve Ferttir. yani bütün bu varlığı bünyesinde topladığı için Ferd-i Vahid diye de konuşulur. Vahid bir ve ferttir. Ve keza bil cümle taayyünata muhit olmak itibariyle de külliyyetle muttasıftır. Bil cümle taayyünata muhit olmak dolayısı ile bütün bu âlemlerin varlığına muhit olması dolayısı ile ve külliyyetle vasıflanmıştır. Kül olarak da isimlendirilir. Hakikat-i Muhammediyye-i külliyye diye de isimlendirilir. Nitekim Feridittun-ı Attar kıssessirrihu bi ser namelerinde, bu makama işaretle buyururlar Tercümesi,

-------------------

“Ey iş adamı, Sırr-ı Hakk’ı sana açıkça söyliyeyim ki! Bu âlemi taayyünde Ahad Ahmed’tir. Mim-i taayyünü kaldır, Ahmed Ahad olur. İşte Allahüssamed’in ma’nâsını anla.”

-------------------

Şimdi buraya kadar ne anladık bakalım. Hikmet-i Ferdiyye, Hakikat-i Muhammediyyeye tahsis edilmiştir. Ferd, tek ma’nâsına bütün bu âlemlerin ne kadar kesret/çokluk olursa olsun, bu çokluğun neticede birliğe dayandığı ve bir bütün olduğu ve çokluğun isminin de teklik ifadesi ile ferd, ferdiyye olarak belirtilmesidir.

Bir günlük namazın sonunda hani Salât-ı Vitr namazı kılıyoruz. Bu namaz günlük namazların sonu olmakla birlikte

49

yatsı namazının da 13 üncü son namazı ve rekâti olmakta

dır. İşte bu vitr namazı kişinin kendi Vitr’iyyetini idrak etmesi yani, kendi beden mülkündeki çokluğun/kesretin bizim varlığımızda bir çok çokluk kesret vardır, ruhumuz, bedenimiz, lâtif ve kesif taraflarımız, azalarımız, beden iç ve dış kısımlarımız ve bütün esmâ-i İlâhiyye bizde mevcud’dur ve onların ahlâkları da bizde mevcud’dur, içimizde her şey vardır, “Ne var âlemde o var Âdemde” dendiği gibi bizde her şey mevcuttur. Hz. Ali efendimizin buyurdukları gibi “sen kendini küçük bir varlık/cisim görürsün halbuki sen âlemi ekbersin” dediği gibi bu şekilde kendimizi hakikatimiz itibariyle tanımamız bizim Vitriyyetimiz olmaktadır. Yani biz varlığımızdaki çokluğumuzun birliğini kendi bünyemizde idrak ettiğimizde Vitriyyetimizi, yani kendi bünyemizde bir bütün halde oladuğumuzu idrak etmiş oluruz.

“Allahu vitran yuhibbul vitra/Allah birdir, birleri sever” hadisinde de bahsedildiği gibi, Allah birdir, birleri sever. Şimdi burada Allah vahiddir vahidleri sever dememiş. Aslında vahid’de bir demek vitr de bir demek, vitr’in birliği kelime ma’nâ’sındaki birliktir. Sayısal birlik değildir, ma’nâlardaki birliktir. Vitr ma’nâ birliğini ifade etmektedir. Yani insanın bünyesinde bulunan bütün ma’nâların birliğini ifade etmekte o ma’nâ bütünlüğü de, Allah isminin ma’nâsının bütünlüğüdür. Bu ma’nâ bütünlüğü, birliği kişide idrak edildiğinde, o idrak edilen makam/kimlik kendi bünyesinde vitr’dir, o da zaten (13) tür.

O da Hakikatül Ahadiyyetül Ahmediyyedir. Ahad ise sayı değil tektir. Tek’in ise bir ikincisi yoktur. Ama vahidin bir ikincisi vardır. Vitr’inde bir ikincisi yoktur, o da kimlikte tektir. Aynı kimlikten iki tane olmaz. İşte biz kendi hakikatimizi Hakikat-i İlâhiyye üzere idrak ettiğimizde biz Vitriyyetimizi yaşamış oluruz. İşte buda yatsı namazı günün son namazı olduğundan, vitr de son rek’ati olduğundan, beş vakit namaz da bir sistem olduğundan ve beş vakit namaz Hazaratı Hamse’yi ifade ettiğinden ve günün sonunda namaz da bitmiş, hatim edilmiş olduğundan, bir

50

kemâldir.

Vitriyyetin bir özelliği de, sadece ona ait tek bir yönü olmasındandır, o da vitrin tek tekbiridir. Bu tekbir, namazda, sadece vitre ait olan tekbirdir. Bu da vitriyyetin hakikatidir ve (13) üncü rekâtta kelâm edilmektedir. Hakikat-i Muhammediyye orada günün kemâline ulaşmış olmaktadır. İşte bu anlayış üzere beş vakit namazını kılan kişi eğer idrak ehli ise Vitriyyetin hakikatini yaşamış olur ve tahiyyatta da Hakikat-i İlâhiyye ile Hakikat-i Muhammediy-yenin birliğindeki muhabbeti yaşamış olur. Yani birbirlerine ayna olmuş olur. Tahiyyatta “İşte benim oturuşum Allah içindir………..” hakikati yaşanmış olmaktadır. Bunu idrak etmiş olan kimse kendi hakikatinde bütün âlemi seyrediyor, kendi dünyasının hâkimi oluyor ve tek bir bütün haline gelmiş oluyor. İşte orada vitriyyette tevhidi, birliği oluşturuyor. Vitriyyete gelmezden evvel kesretteyiz, kesrette olmak ise şirktir. Esmâ-i İlâhiyyeyi bölmekte şirktir.

Yani Esmâ-i İlâhiyyenin bazılarını kabul, bazılarını reddetmek onu bölmektir, bu da şirktir. Yine kendi bünyemizdeki gerçek ma’nâdaki birliği toplayamaz isek o zaman yine biz şirkteyiz. Gizli şirkteyiz, Gerçi biz şer’an / zâhiren suçlu olmayız ama kaybeden biz oluruz. Gerçek hedefimize hakikatimize ulaşmadan bu âlemden gitmiş oluruz. O da bizim için çok büyük bir kayıp olur. İşte ilk yapılacak şey kişinin kendi vitriyyetini idrak etmesidir.

Eğer böyle hükümler olmasaydı bu namazların sayısal değerleri, İşte böyle bir vittriyyetten sonra gelen Ferdiy-yet-i Muhammediyye, bütün âlemi kendi varlığında bir bütün ve toplu olarak idrak etmesidir. Peygamber efendimize ait olan bu makamdan, onun ümmeti olmamız dolayısı ile bizler de istifade etmiş oluyoruz. Bizden evvelki kavim/ toplulukların, böyle bir ferdiyyetleri yoktu. Bu husus gerçek ma’nâda anlaşılması mümkün olmayan bir değerdir. Yani bu aklımızın üstünde yirmi tane, elli tane daha aklımız olsa ve o genişlikte de bir faaliyyet yapsak, yine de burada bahsedilen mevzuun hakikatini anlamak ve yaşamak, bu dünya âlemi şartlarında mümkün olamayacaktır. Bu hususu ancak, vicdanî ve zevkî olarak anlamak mümkün olabilmek

51

tedir.

Bu özellik, gerçek ma’nâda anlatılması, anlaşılması ve tarifi mümkün olmayan bir değerdir. Hakikaten şu konuşulan mevzu bütün peygamberan silsilesinde en üst makamdır. İnsanlığa bildirilen ve verilen en üst idrak seviyesidir. İnşeallah gerçekten anlayabiliriz. Bu hususun hakikati aslında ahirette daha çok çıkacak, çünkü o gün, bugün bâtında olan bu hususlar zahire çıkmış olacaktır. Orada, biz dünyada bu meseleleri konuşuyorduk, aslında şimdi ise ne kadar güçlü, ne kadar güzel şeylermiş, diye orada tasdiki olur İnşeallah. Cenâb-ı Hakk daha oralara gitmeden, buralarda o açılımları bizlere versin. İşte bunlar Peygamber Efendimizin bize bu günden ilmi şefaatlarındandır. Biz bekliyoruz ki, âhirette şefaat etsin.

Eğer biz bugünkü şefeatten, faydalanmaz isek, âhiretteki şefeatten nasıl faydalanırız. Orada da Ümmet-i Muhammed onun şefeatinden İnşeallah faydalanacak ama burada ilmi ma’nâda idrak edip de, özelliklerimiz ve kanallarımız ona göre açılırsa, hayatımız çok daha verimli geçmiş olacaktır.

Şimdi peygamber efendimizin yukarda da bahsedildiği gibi, zâhir bâtın, iki vasfı vardır. Biri Hz. Muhammed, Muhammedü’l Emîn gibi, “Ben de ancak sizin gibi bir beşerim” diyor. “Ene misliküm beşerun” (18/110) diğeri ise arkasından gelen batınen kendisinde toplanmış olan diğer tarafı ile de “ancak bana ilâh’ınızın tek bir ilâh olduğu vahyolunuyor” hükmünde diğer yönü olan, Hakikat-i Muhammedî’nin tarifine gelince,

“bi’lcümle tayyünatın evvelidir.”

İşte vahyedilir dediği yer Hakikat-i Muhammedîyye mertebesidir. Bu Hakikat-i Muhammediyye’de Cenâb-ı Hakk’ın Ahadiyyet mertebesinde olduğunda aslında a’mâ’-iyyetle ilgilendirdiğimiz o mevzu “a’mâ’iyyet kendi kendisinde, kendi ile kendini bildiği mertebe”dir. Oradan bir tecelli olduğunda ahad (Ahadiyyet) ortaya çıkıyor. Bilindiği gibi tek ma’nâsına vahidiyet, “bir” demek. Bakın “Allahuekber” dendiği zaman biz ne demiş oluyoruz? “tek

52

bir getirdik” diyoruz işte biz onu o mertebeden söylüyoruz ama ezbere söylediğimiz için, ne dediğimizi bilmiyoruz, bunun farkında değiliz.

Tekbir getirdiğimiz zaman orada oluşan ses ve fiili ifade etmiş oluyoruz, aslında tekbir, Allahu Ekber, tek olan ahadiyyet mertebesi ve bir olan Vahidiyyet mertebesinden bu huısus ilân ediliyor. Tek ve bir olan “Allahu Ekber” çünkü bir bakıma Allahu Ekber “en büyük” demek, peki o zaman, beşeri ma’nâda düşündüğümüzde, birçok Allah olacakki, bizim Allahımız onların içinde en büyük olsun, yani zâhir ifadesi bu. İşte Allahu Ekberin Türkçe karşılığı bu “tekbir” olarak, “tek, bir” getiriliyor. “Kul hüvallahu ehad” ‘De ki, işte o ahad’dır. Allah esması neden en büyüktür? denirse, “Diğer esmâ-i ilâhiyyenin içinde en büyüğü Allah esmâsıdır, çünkü zâtının ismidir.” denir.

Allah ismi de, ism-i câmi olduğundan bütün isimleri bünyesinde toplamıştır. İşte Allah isminin en geniş ma’nâda zuhur mahalli Hakikat-i Muhammediyyenin nokta zuhur mahalli de Hz. Muhammed (s.a.v.) efendimizdir ve yeryüzünde ismi a’zam Muhammed ismidir. Allahın en büyük ismi Muhammed elbisesiyle göründüğünden ismi a’zamdır. Bâtın âleminde olan ismi a’zam ise “Hu” ismidir ki hüviyet-i mutlakayı ifade eder. İşte a’mâiyetten Ahadiyyet mertebesine tenezzül edildiğinde Ahadiyyet mertebesi sırf zat, zat-ı mutlak “innallahe ganiyyün anil âlemin” (29/6) dendiği mahaldir “Allah âlemlerden ganidir.” Onlara ihtiyacı yoktur. Ne tecellide, ne de başka bir hususta. Zâtı itibariyle, işte burada ışık beliriyor İnniyyeti ve Hüviyyeti olarak, nasıl bizim nüfus/nefis cüzdanımız vardır, ayrıca ona hüviyyet cüzdanı da deniyor.

İşte onun içerisinde bizim bütün halimiz vardır. Cenâb-ı Hakk’ın inniyyeti ve hüviyyeti ile Ahadiyyet mertebesinde belirginleşiyor. Zât-ı sırf, zât-ı mutlak olarak. İşte buradan bir tecelli ettiği zaman Vahidiyyet yani birlik mertebesi ortaya gelmekte, birin tekrarı var on tane “bir” yan yana sırayla geldiği zaman on olmakta ama onların hepsi “bir” ve bir’in tekrarıdır, on tane yüz yan yana geldiğinde bin olmakta, ama o aslında yine bin olan birdir. Bunlar hep birin

53

tekrarı yani orada kesret bir’in çokluk görüntüsü başlamak

tadır. İşte Cenâb-ı Hakk Ahadiyetindeki isim ve sıfatlarını, Vahidiyet mertebesi olan diğer ismi de Hakikat-i Muhammediyye olan, mertebeye yüklemiş oluyor.

Peygamberimizin dört makamında dört ismi vardır bunların,