II. O’quv fanining maqsadi va vazifasi
Fanni oʻqitilishdagi maqsadi. Suv muhitining biologik resurslaridan toʻgʻri foydalanishining ilmiy asoslarini ishlab chiqarish muhim oʻrin tutadi, chunki suv havzalarining hozirgi kunda, aholini va sanoatni toza suv bilan taʼminlash, tabiiy suvlarni ifloslanishdan saqlash, ifloslangan suvlarning oʻz-oʻzidan tozalash jarayonlarini, oqar suvlarni biologik tozalash bilan bogʻliq boʻlgan biologik masalalar muhim yoʻnalishidir. Buni suv havzalarining sanitar holati fani oʻrganadi.
Fanni vazifasi. Suv havzalarining sanitar holati fani, Suv tabiatda sodir bo‘ladigan asosiy jarayonlarda, shuningdek, inson hayotida muhim ahamiyat kasb etadi. Sanoatda suv xomashyo va energiya manbayi, sovituvchi yoki isituvchi, erituvchi, ekstragent, xomashyo va materiallarni tashuvchi vosita sifatida va boshqa qator ehtiyojlar uchun ishlatiladi va zararlaydi.
III. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari)
Ma’ruza mavzulari mazmuni
1-mavzu: Suv manbalari va uning sanitar holati.
2-mavzu: Suv havzalarning sanitariya muhofaza zonalari.
3-mavzu: Suvning ishlab chiqarishda qo’llanishi.
Suv resurslari. Sayyoramizda tabiiy suvning umumiy hajmi 1386 mln. km3 ni tashkil qiladi. Ko‘rsatilgan hajmning 97,5 % dan ko‘prog‘ini dengiz, okean va ko‘l suvlari tashkil etadi. Dunyo bo ‘yicha chuchuk suvga b o ‘lgan ehtiyoj yiliga 3900 mlrd. m3 ni tashkil etadi. Shu k o ‘rsatkichning taxminan yarmi ishlatilib qaytarilmaydi, qolgan yarmisi esa oqova suvlarga aylanadi.
4-mavzu: Oqova suvlarni hosil bo’lishi.
Oqova suvlar hosil bolishi sharoitiga qarab maishiy, fekal, atmosfcra va sanoat oqova suvlariga bo‘linadi. Xo'jalik-maishiy oqova suvlari — b u dush, yuvinish, hammom, kirxona, ovqatlanish xonalari, hojatxona, polni yuvishdan hosil boladigan suvlar hisoblanadi. Bu suvlarning tarkibida
taxm inan 58% organik va 42% m in eral m o ddadan iborat aralashmalar hosil boladi. Atmosfera oqova suvlari — yomg‘ir va qor crishidan paydo boladigan va korxana hududidan oqib chiqndigan suvlar. Ular organik hamda mineral qo'shimchalar bilnn ifloslangan boladi.
Dostları ilə paylaş: |
