Hayat hamlesi
Yüklə 121,95 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SLANCIO VITALE
|
HAYAT HAMLESİ Yıldız Doyran’ın yapıtlarına dikkatli bir gözle ve anlama kaygısıyla bakıldığında her şeyden önce “tema” ve “teknik” arasındaki uyum ve birliktelik görülecektir. Bu birliktelik aynı zamanda “evren” ve “insan” arasındaki uyumu ve iletişimi de yansıtmaktadır. İnsanoğlu, evrenle ve içerisinde bulunduğu maddi ve manevi çevre ile kurduğu ilişkide ve/veya ilişkiler ağı içerisinde varoluşunu gerçekleştirir. Varoluş insana hazır olarak sunulmuş bir tasarım veya içinde yaşanan hazır bir çevre değildir. İnsanın bu varoluşu temellendirmesi ve inşa etmesi gerekir. Bu inşada felsefe ve sanat çoğu zaman ona rehberlik eder, yol gösterir. Doyran’ın “Hayat Hamlesi” temalı sergisi de insanın kendisini inşa sürecinde felsefe ile sanatın buluşması açısından güzel bir örnek olduğu gibi, yine tema ve teknik uyumuna da örnek teşkil etmektedir. “Hayat Hamlesi” kavramsal olarak betimlendiğinde Bergson felsefesinin merkezinde yer alan bir kavrama işaret etmekte, karşılık gelmektedir. Bergson, varlığın arkasında ve temelinde adına hayat hamlesi dediği yaratıcı ve özgür bir güç görür. Bu güç, herhangi bir mekanizm ve determinizme tâbi olmadan sürekli yeni türler ve biçimler yaratır. Yaratma isteği ve enerjisi insanda ve evrende ortaktır. Bu yüzden insan, evrensel-yaratıcı-dinamik ve evrimsel sürecin hem tanığı hem de kendi eserleri üzerinden devam ettiricisidir. Yıldız Doyran’ın doğayı resmedişinde bu yaratıcı-dinamik-evrimsel sürecin tanıklığını ve yeniden yaratılışını görürüz. Sanatçı, doğadaki bir ânı dondurup aktarmaz, aksine doğadaki oluşu ve süreyi aktarır. Değişimi ve dönüşümü resmeder. Sanatçının eserlerinde gözlemlediğimiz öngörülemezlik, süre içerisinde oluş, bir daha tekrarlanamayacak olan yaratıcı hamle ile buluşma ve daha da çoğaltılabilecek benzeri ögeler, bu yaratım sürecinin Bergson’cu kavramlar ve süreçlerle betimlenebileceğini ima etmektedir. Doyran’ın seçtiği temalar çoğunlukla doğa kesitleridir. Fakat bu kesitler kendi içinde varlığın katmanlı yapısına işaret etmektedir. Varlık, maddi ve fizik zemin üzerinde hayat ve maneviyat katmanlarından oluşmaktadır. Sanatçı bu katmanların tümünü yapıtlarında aksettirmektedir. Resimlerin çok katmanlı yapısı, her bir katmanın bir sonrakine zemin teşkil edişi açıkça görülür ve hayatiyetin bütün bu katmanlardan geçerek ortaya çıkışı gibi, resmin ana çizgileri, bütün katmanları kat ederek ortaya çıkar. Doyran, bütün bu süreci eserde hissettirerek aslında izleyicisini de bu sürece dâhil etmektedir. Bu dâhil ediş bir dönüşümü ve birlikte oluşmayı da beraberinde getirir. Hayat hamlesi, özgürlüğe doğru bir yükseliştir. Sanatçının kullandığı “sazlıklar”, bu fikrin en yalın imgeleridir. Hayatiyet, maddeden fazlasıdır. Hayatın oluşlarında geriye dönüş yoktur. Hayatın döngüselliği aynen tekrarlanış biçiminde değil, her an yeni şekiller yaratma biçimindedir. Sanatçının resimlerinde kullandığı “su” da bu bağlamda oluşun ve değişimin bir sembolü olarak değerlendirilebilir. Durgun ve fakat devingen bir su görüntüsü ile değişime yapılan vurgu, değişmeyene bir gönderme ile pekişir. Su, her an yenilenmekte fakat bir yandan da su olarak kalmaktadır. Hayatın kelimelerle dile gelemeyecek olan bu diyalektik akışı, renklerle dile getirilir. Figüratif olmayan bu doğa tasvirleri, rengin biçime, oluşun, olmuş bitmiş olana önceliğini vurgular. “Bulanmadan ve donmadan akmanın” birer sembolü olarak Doyran’ın eserleri hakikati dondurmadan hissettirirler. Tabiatla eserler arasında yaratıcı bir irtibat sezilir. Hayatta evrim, yaratıcılıktır. Doyran’ın resimleri hem bu yaratıcı evrimin bir kesitini vermekte, hem de eser olarak bizzat bu evrimin bir parçası olmaktadırlar. Zira yaratma, bu evrime katılmadır. Varlığın kavranması; hayat hamlesi metaforu üzerinden madde, hayat ve tinsellikle buluşmayı ve insanoğlunun varlık hiyerarşisi içerisindeki kendi yerini sorgulamasını da gerektirir. Buna göre hayatın yaratıcılığı, yeniliği, her daim biricik oluşu; süre içerisine yerleşerek sezgisel bir kavrayışı zorunlu kılar. Böylece bir yanda madde ile hayatın öte yanda zekâ ile sezginin karşıtlığı Doyran’ın yapıtlarında, hayatın maddeden üstünlüğünün yanında zekâ ile kavranılamaz olanın sezgisel keşfini de izleyicisine armağan eder. Doç. Dr. Levent Bayraktar YILDIZ DOYRAN 1964 yılında Hopa’da doğdu. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nde Öğretim Üyesi olarak görev yapmakta olan sanatçı çalışmalarını Ankara’da sürdürmektedir. Aynı zamanda Koridor Sanatçıları arasında yer alan sanatçının ayrıca beş Ulusal ödülü bulunmaktadır. Kişisel etkinlikler:
Uluslararası etkinlikler:
___________________________________________________________________ Hayat Hamlesi Sergi Kataloğu X Sanat Galerisi İtalya, 22 Ocak-6 Şubat 2014
L’Ambasciatore della Repubblica di Turchia presso la Santa Sede Prof. Kenan Gürsoy
Sanatçının kendi arşivinden Kapak Görseli Yıldız Doyran Katalog Tasarım Deniz C. Koşar Bu katalog, 22 Ocak-6 Şubat 2014 tarihleri arasında X Sanat Galerisi’nde açılan “Hayat Hamlesi” adlı sergi için hazırlanmıştır. Nobel Yayınevi’nin katkılarıyla 400 adet basılmıştır. 2014 Su Dizisinden II, 130x150 cm, Tuval üzerine akrilik, 2012 SLANCIO VITALE Nel guardare con occhi attenti le opere di Yıldız Doyran, si vedranno prima di tutto la coerenza e l’unitarietà tra il tema e la tecnica. Contemporaneamente tale unitarietà riflette anche l’armonia e la comunicazione tra l’universo e l’uomo. L’uomo realizza la propria esistenza attraverso il rapporto e/o la rete di rapporti che egli crea con l’universo e con l’ambiente materiale e spirituale in cui si trova. L’esistenza non è una concezione offerta gratuitamente all’uomo, né un ambiente nel quale si vive. L’uomo deve porre le fondamenta e costruire tale esistenza. In questo processo di formazione, la filosofia e l’arte gli fanno per lo più da guida, indicandogli la strada. Così, la mostra di Doyran dal titolo “Slancio Vitale”, oltre ad essere un bel modello di incontro tra la filosofia e l’arte nel processo di autoformazione dell’uomo, rappresenta altresì un esempio di armonia tematica e tecnica. Con il concetto di “Slancio Vitale”, si riferisce al tema principale della filosofia di Bergson. Alla base dell’esistenza, egli vede una forza creativa e indipendente, da lui denominata “Slancio Vitale” che produce continuamente nuove forme, senza essere soggetto ad alcun meccanismo e determinismo. Il desiderio e l’energia della creazione sono comuni all’uomo e all’universo. Per tale ragione, l’uomo non solo è testimone del processo universale-creativo-dinamico ed evolutivo, ma ne è anche il prosecutore attraverso le proprie opere. Nella raffigurazione della natura da parte di Yıldız Doyran, vediamo la testimonianza e la genesi di tale processo creativo-dinamico-evolutivo. L’artista non riproduce l’attimo congelandolo, bensì l’esistenza e la durata nella natura. Raffigura il cambiamento, la trasformazione. Tutto ciò che osserviamo nelle opere dell’artista – ovverosia l’imprevedibilità, l’esistenza nel corso di un arco temporale, l’incontro con l’impeto creativo che mai più si ripeterà e ulteriori elementi simili – sottintende che tale processo di creazione possa essere descritto con concetti e modelli bergsoniani. Le tematiche scelte da Doyran sono per lo più spaccati di natura che, però, denotano la struttura stratiforme dell’esistenza, formata da piani di vita e di spiritualità su un terreno materiale e fisico. L’artista nelle sue opere fa riecheggiare la totalità di questi piani. Chiaramente visibili sono la struttura multistrato delle immagini e il fatto che ogni piano prepari il campo per quello successivo. Così come la vitalità sorge passando da tutti questi strati, così anche le linee principali dell’immagine sorgono superando tutti quelli. Doyran, nel far percepire nella sua opera tutto tale processo allo spettatore, lo ingloba in esso, trasformandolo e formandolo al contempo. Lo slancio vitale è un innalzarsi verso la libertà. I “canneti” utilizzati dall’artista ne sono l’immagine più elementare. La vitalità va oltre la materia. Non vi è ritorno nell’esistenza della vita. La sua ciclicità non è sotto forma di ripetizione, bensì di creazione di nuove forme in ogni istante. In tal senso, anche l’acqua usata nelle opere dell’artista è da intendersi come simbolo dell’essere e del cambiamento. Il riferimento all’acqua è doppiamente importante in quanto mantiene nella descrizione della stessa “la variabile e l’invariabile” contemporaneamente. L’acqua, anche se si rinnova ogni istante, rimane d’altro canto acqua. Questo flusso dialettico della vita, inenarrabile a parole, viene riprodotto con i colori. Queste rappresentazioni non figurative della natura evidenziano la priorità del colore sulla forma, dell’esistere sul fatto compiuto. Le opere di Doyran, ciascuna come simbolo dello “scorrere senza diventar torbido o congelato”, fanno sentire la verità senza congelarla. Si percepisce un contatto creativo tra la natura e le opere. L’evoluzione nella vita è forza creativa. Le immagini di Doyran riproducono sia uno spaccato di questa evoluzione creativa, sia ne costituiscono personalmente parte integrante, giacché il creare è un partecipare a questa evoluzione. Comprendere l’esistenza rende necessario l’incontro con la materia, la vita e la spiritualità partendo dalla metafora dello “slancio vitale” e l’interrogarsi dell’uomo sul proprio ruolo nell’ambito della gerarchia esistenziale. In base a ciò, la forza creativa, l’innovazione e la sempre singolare esistenza della vita stessa richiedono una comprensione intuitiva nell’arco temporale (durée in fr.). In tal modo, l’opposizione, da un lato, tra la materia e la vita e, dall’altro, tra l’intelligenza e la percezione nella produzione di Doyran, oltre a mostrare la superiorità della vita sulla materia, regala allo spettatore anche la scoperta percettiva di ciò che è incomprensibile con la sola intelligenza. Prof. Ass. Dr. Levent Bayraktar YILDIZ DOYRAN L’artista, nata nel 1964 a Hopa e membro del corpo insegnante del Dipartimento di Pittura nella Facoltà di Belle Arti all’Università degli Studi di Gazi, svolge le proprie attività ad Ankara. L’artista, inoltre, fa parte de “Gli Artisti di Corridoio” e ha vinto cinque premi nazionali. Attività personali:
Attività internazionali:
___________________________________________________________________ Slancio Vitale Catalogo della mostra Presso l’Ufficio Cultura e Informazioni a Roma in Piazza della Repubblica 56 Roma Italia, 22 gennaio 6 febbraio 2014 Con il patrocinio dell’’Ambasciatore della Repubblica di Turchia presso la Santa Sede Prof. Kenan Gürsoy Fotografie dall’archivio dell’artista Immagine di copertina Yıldız Doyran Redazione del catalogo Deniz C. Koşar Il presente catalogo è stato predisposto per la mostra intitolata “Slancio Vitale”, che si terrà nell’Ufficio Cultura e Informazioni tra il 22 gennaio e il febbraio 2014. Con il contributo della casa editrice “Nobel Yayınevi” sono state stampate 400 copie. 2014
Dalla serie “Acqua” II, 130x150 cm, Acrilico su tela, 2012 Yüklə 121,95 Kb. Dostları ilə paylaş:
|