Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

2. Aşama

Yeniçeri Müzesi, müze olarak aslında çok küçük bir yapıdır. Bir giriş holü ve çift kollu anıtsal bir merdivenle ulaşılan geniş bir sahanlık ve sergi salonundan oluşmaktadır. Sergileme salonunun uzunlamasına üç bölüm olarak düzenlenmiş tavan teknesi, okulun öğrencilerinin imal ettiği dökme demirden bir askı sistemi ile taşınmaktadır. Üzeri ıhlamur ağacı ile kaplanmış olan salonun bezemesi, turkuvaz mavi zemin üzerine yaldızla ve renkli resimlemelerle yapılmıştı.

Yalnızca 270 m2 alanı kaplayan sergileme salonu tasarlananın ancak yarısı kadardır. Açılışın hemen ertesinde gazetelerde müzenin ancak kısmen gerçekleştirilebildiği, parasal olanaklar elverdiğinde mevcut salonun geriye doğru uzatılacağı; hattâ girişin tam karşısındaki XV. Louis sti-lindeki sobanın yanından geçiş verileceği yazılmaktadır.

Ne var ki parasal olanaklar elverdiğinde müze değil Ziraat Nezareti binası genişletilmiştir. Büyük olasılıkla Selim Melhame Paşa, Abdülhamid nezdindeki nüfuzunu

kullanarak binanın zemin katında meydana açılan dükkânların kaldırılmasını ve burasının da nezarete katılmasını sağlamıştır. Ayrıca ikinci katın teras olarak düzenlenmiş yan kanatlarında geriye çekilmiş olarak bir kat eklemesi yapılmış ve bu değişiklikler de Raimondo d'Aronco tarafından gerçekleştirilmiştir.

II. Abdülhamid'in büyük törenlerle kutlanan 25. cülus yıldönümünde yapı için bir kez daha açılış yapılmıştır. Bir yıl önceki açılıştan sonra gazete ve dergilerde Mekteb-i Sanayi binası ve Yeniçeri Müzesi altyazısıyla yayımlanan fotoğraflar bu kez Ziraat, Orman ve Maadin Nezaret-i Celilesi altyazılı olarak sunulmaktadır.

Mekteb-i Sanayi binası olduğu döneme ait yapının planı ve iç mekânları hakkında yeterli bilgi olmamasına karşılık nezaret dönemine ilişkin çok sayıda fotoğraf bulunmaktadır. Bunlardan geniş bir giriş holü düzenlendiği, zemin katta salonların meydana bakan koridora açıldığı, üst katta ise salonların meydan tarafına, koridorun arka cepheye alındığı görülmektedir. Serbest eğrilerle çizilmiş bir merdiven holü, iç yüzlerine renkli şeritler çizilmiş geniş eliptik kemerler, beyaz duvarlarda ve tavan eteklerinde art nouveau bezeme şeritleri, arka cepheye Kılıçhane'ye bakan elips biçiminde büyük bir pencere vd, iç mekânların görsel özelliklerini betimler.

Cumhuriyet döneminde her iki yapı da işlevini yitirmiştir. Müzedeki malzeme, Askeri Müze'ye taşınmış, nezaret binası bir süre boş kalmış, daha sonra iktisadi ve Ticari ilimler Akademisi'ne verilmiştir. Bu okulun kullanımında iken 1977'de bir sabotaj sonucu yangın çıkmış, nezaret binasının döşeme ve çatısı ile Yeniçeri Mü-zesi'nin merdiven holü üzerindeki bölümü yanmıştır.

Onarımdan sonra her iki bina Marmara Üniversitesi Rektörlüğü'nün kullanımına verilmiştir. Yeniçeri Müzesi'nin sergileme salonu rektörlüğün konferans salonu olarak kullanılmaktadır.

Bibi. Ergin, Maarif Tarihi, H, 627-637, D'Aronco Architetto, (katalog), Milano, 1982, s. 68; V. Freni-C. Varnier, Raimondo d'Aronco, l'opera completa, Padova, 1984, s. 114; Z. Nayır, Osmanlı Mimarlığında Sultan Ahmet Külliyesi ve Sonrası (1609-1690), ist., 1975, s. 84-85; ay, "Raimondo d'Aronco and Otto-man Revivalism", Atti del Congresso Intemazi-onale di Studi su Raimondo d'Aronco e il suo tempo, Udine, 1982, s. 144-148; M. Nicoletti, "D'Aronco ela Turchia", D'Aronco Architetto, Milano, 1982, s. 16.

AFİFE BATUR