Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

REİSÜLKÜTTAB İSMAİL

314

315 RESİM VE HEYKEL MÜZESİ

istanbul Rehberlik ve Araştırma Merkezleri, okul rehberlik hizmetlerine esas teşkil eden "Rehberlik Çerçeve Progra-rm"mn hazırlanması, ilgili testlerin ve dokümanların tespiti ve çoğaltılması, kullanılacak metot ve çalışmaların planlanması ile yükümlüdür. Yd sonunda çalışma program ve raporlarını inceler ve değerlendirir. Mesleki rehberlik çalışmaları doğrultusunda okullarla işbirliği yapar. Rehber öğretmeni olmayan okullara da hizmet götürürler.

KUTLUAY ERDOĞAN

REİSÜLKÜTTAB İSMAİL EFENDİ SIBYAN MEKTEBİ

Beyoğlu llçesi'nde, Karaköy'de, Kemankeş Caddesi, Gümrük Sokağı'nda, Kemankeş Mustafa Paşa Camii'nin avlusunda yer almaktadır. 1145/1742'de inşa edilen mektep ve altında yer alan çeşmenin banisi Kastamonu'nun Karayüzlü Köyü'nden Reisül-küttab Alioğlu ismail Efendi'dir.

Fevkani mektep, bir sofa, batıda yer alan küçük bir oda ve doğudaki kare planlı dershane bölümünden ibarettir. Dershane bölümü, çeşmenin üzerinde yer alan dışarı taşkın konsollar üzerine, diğer bölümler ise batıda avluya açılan iki tane sivri kemerin üzerine oturmuştur. Yapı iki sıra tuğla, bir sıra kesme taştan almaşık düzende inşa edilmiştir. Dershane bölümünün daha yüksek tutulduğu mektep iki sıra kirpi saçak üzerine kiremit çatıyla örtülüdür. Yapıyı çevreleyen, tuğladan sivri boşaltma kemerleriyle açılmış, aynalık kısımları taştan ve düz, dikdörtgen söveli pencereler, çeşitli büyüklükte ve dağınık olarak yerleştirilmiştir. Dershane bölümünün doğusunda caddeye bakan tarafta, birbirine bitişik üç tane, güney tarafında ise aralıklı üç pencere bulunur. Mektebin iki sivri kemer üzerine oturan batı tarafında ortada büyük bir kemer içerisinde kare bir pencere ve bu kemerin yanlarında birer pencere mevcuttur. Mektebe güneybatıda yer alan küçük yuvarlak kemerli bir kapıdan girilmektedir.

Reisülküttab İsmail Efendi Sıbyan Mektebi, gerek mimarisi, gerekse altında yer alan çeşmesi ile 18. yy'da inşa edilmiş diğer mektep binalarıyla benzer özellikler göstermektedir. Yapının altında yer alan ve 18. yy çeşmelerinin güzel bir örneği olan çeşme, Kemankeş Mustafa Paşa Çeşme -si(->) olarak bilinmektedir.

EMiNE NAZA

REJANS

Beyoğlu'nda Olivo Geçidi no. 15'te 1931' den beri hizmet veren Rus lokantası.

Rejans, 1931'de (1930 ve 1932 tarihlerinin de verildiği olur) bugün de bulunduğu yerde, Veronika Protoppova, Vera Çirik ve Tevfik Manars'ın ortaklığıyla kurulmuş; Veronika Protoppova ile Manars bir süre sonra ortaklıktan ayrılmışlar, yerlerine Mik-hail Mikhailoviç ve Abdurrahman Şirin gelmiştir. Mikhail Mikhailoviç, daha önce zamanın ünlü lokanta-pastanesi Türkuaz'ı kurmuştu.

Büyük olasılıkla Paris'teki ünlü Regen-ce lokantasından esinlenilerek Rejans diye adlandırılmış olan lokanta, 19301ar Beyoğ-lu'sunda kısa sürede büyük ün ve rağbet kazandı. Rejans, Beyaz Rus kökenli işletmecileri ve garsonlarıyla, yakın zamanlara kadar varlıklarıyla restorana özel bir hava vermiş olan bir zamanların Rus güzelleri Madam Vera, Madam Raya ve Antoni-na'yla, üstünde loca şeklindeki balkonunda çalan Rus ve Çigan müziğiyle, Balalayka Orkestrası ve ikinci kattaki balkona çıkan merdivenin altında Valantine Taskin'in piyanosuyla, özellikle de ünlü Rus yemekleriyle Beyoğlu'nda pek özel bir yerdi.

1940-1950'lerde müşterileri daha çok yabancı konsolosluk mensupları, istanbul'un kalburüstü kişileri, zengin azınlıklar, yüksek devlet memurlan iken 1960'lar-dan itibaren sanatçıların, yazarların, şairlerin, aydınların, üniversite öğretim üyeleri ve öğrencilerinin de devam ettikleri bir yer haline geldi. Bunda, her dönem "makul" kalan fiyatlarının da payı vardı.

Rejans denince ilk akla gelen, yıllar geçtikçe yaşlanan ve tek tek ortadan çekilen Rus madam ve matmazellerden sonra, özel yemekleriydi. Rus mutfağının belki de en sıradan ama bir o kadar da lezzetli borç çorbası; piroşki denilen ve patates püresi, un, et ve tavuk kıymaları ile yapılan küçük börekler; kievski denen Kiev usulü tavuk; bir çeşit kuzu filetosu olan karski, ince kesilmiş dana etiyle yapılan ve tavaya yapışmış, kavrulmuş patatesle sunulan böfstrogonof, tatlılardan merenge ve fırında elma Rejans'a gidince ilk ısmarlanan yemeklerdi. Ancak bunların birçoğu, özellikle de kievski her zurnan bulunmaz, çoğunlukla yer ayırtmak için telefon edilirken ısmarlamak gerekirdi. Rejans'ın bir özelliği de limon kabukları, karabirer vb ile hazırlanan sarı votkaydı.

Rejans Beyoğlu'nda hem özelliklerini olabildiğince koruyarak, hem de değişen eğlence ve damak zevklerine direnerek 1930'lardan günümüze kalabilmiş tek tuk lokantalardan biridir. 1976'da bulunduğu binanın üst katında çıkan bir yangında tahrip olmuş, altı ahşap üstü seramik karo kaplı sütunlar, sarı meşeden lambriler zarar görmüş, eşya kullanılmaz hale gelmiş;

Rejans'tan bir

ancak bir yıl sonra aynen restore edilerek yeniden açılmıştır.

Rejans'ın müdavim ve müşterileri arasında Atatürk'ten Ecevit'e, Von Papen'den Sadi Irmak'a kadar pek çok yerli yabancı ünlü vardır. Yakın dönemlerde en parlak ve rağbet gören günlerini 1970'lerde yaşamış olan Rejans, halen eski yerinde ve eski dekoruyla faaliyetini sürdürmektedir.

İSTANBUL