Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

ISTAJJBULER FORSCHUNGEN

BYZANZ

Vorerbeiien îur Topographie ımd Arehadogie der Stadı

Schneider'in

Byzanz

adlı

kitabının

kapağı.

Semavi Eyice

arşivi

479 SCHNEİDER, ALFONS-MARIA

zu Konstantinopel", ae, [1950], s. 15-21) yazıları arasında Ayasofya ile büyük selatin camilerini kıyaslayan bir araştırma da yayımlama imkânı bulmuştur ("Sophienkirche und Sultansmoschee", Byzantinische Zeitshrift, XLIV, [1951], s. 509-516). Ayia Eufemia ve Halkedon Konsili hakkındaki bir yazısı da, bu konsilin yıldönümü için basılan bir kitapta yer aldı) "Sankt Euphe-mia und das Konzil von Chalkedon", G. Bacht'ın Das Konzil von Chalkedon, Würz-burg, 1951, s. 291-302).

Schneider, İstanbul'un fetihten sonraki nüfusu hakkında da bir araştırma yaptı ("Die Bevölkerung Konstantinopels im XV. Jahrhundert", Nachrichten der Akademie-Göttingen, 1949, s. 233-244; Türkçesi, "XV. Yüzyılda İstanbul Nüfusu", Belleten, XVI [1952], s. 35-48).

Suriye ve Filistin'deki erken Hıristiyan arkeolojisi ile ilgili çalışmaları yanında, Ro-ma'mn yine Hıristiyan dönemine dair eserleri üzerinde de araştırma yazıları yayımlamayı sürdüren Schneider, bir taraftan da, İstanbul'un bölge ve semtlere göre Bizans ve Türk eserlerini ayırmaksızın envanterini yapmaya girişmişti. Bu tür çalışmaların ilki Galata hakkında oldu (Galata, Topog-raphischarchâologischer Plan, mit erlâu-temdem Text, ist., 1944). Bu kitap, M. İ. Nomidis'in(->) çizdiği bir plan ile planda gösterilen eski eserlerin açıklamaları ve haklarındaki bibliyografyadan oluşuyordu. Böylece bu kitap, çok önce yayımlanan Byzanz'rn bir bakıma devamı oluyordu. Yalnız şu farkla ki, bunda Türk dönemi yapıları da geniş ölçüde yer almıştı.

Schneider, Almanya'nın 1945'te çöküşünü takip eden yıllarda, bu türden incelemelerini, Göttingen'de sürdürdü. Şehrin Haliç kıyısındaki surları, bunların kapıları ve komşu yerlerdeki Bizans ve Türk eserlerine dair kısa notlarını derlemişti ("Ma-uern und Töre am Goldenen Horn zu Konstantinopel", Nachrichten d'Akademie-Göttingen, [1950], s. 65-107). Bunu şehrin kuzeybatı köşesindeki Blahernai bölgesine dair geniş çalışması takip etti ("Die Blac-hernen", Oriens, IV, [1951], s. 82-120). Aynı türden üçüncü yayını ise ancak ölümünden sonra gerçekleşti ("Yedikule und Um-gebung", ae, V [1952], s. 197-208). Schneider'in ölümünden yıllar sonra W. Müller-Wiener(->), Bildlexikon'da, onun bıraktığı notlardan da faydalanarak, bu çalışmayı daha değişik bir programla derlemiştir.

Schneider, son yıllarda, İstanbul'un Bizans dönemindeki bölgeleri ve mahalleleri ile caddeleri hakkında da iki ayrı makale yayımladı ("Regionen und Quartiere in Konstantinopel", Kleinasien und Byzanz, Berlin, 1950, s. 149-158; "Strassen und Qu-artiere Konstantinopels", Mitteilungen deş Deutschen Archâologischen Instituts, I [1950], s. 131-139). Bunların dışında, pek çok sayıdaki kitap tanıtma ve tenkit yazılarında da İstanbul'un tarihi topografyasına dair önemli notlar sunar ve ilgi çekici uyarılarda bulunur. Schneider hiç şüphe yok ki, İstanbul tarihi ve eski eser araştırmalarında en başta gelen yazarlardandır. Bibi. F. Babinger, "Alfons Maria Schneider