Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SEYYİD ÖMER CAMİİ

Fatih İlçesi'nde, Davutpaşa semtinde, Al-tımermer Caddesi üzerinde, Seyyit Ömer Sokağı'ndadır.

Banisi II. Bayezid'in (hd 1481-1512) Arpa Emini Seyyid Ömer bin Fahreddin'dir. Celi sülüsle yazılmış kitabesine göre 1490-1491'de yaptırılmıştır, istanbul Vakıfları TahrirDefteri'ndeki vakfiye özeti 1497 tarihlidir. Ömer bin Seyyid Fahreddin, Top-kapı'da bir hamam, bostan, dükkânlar, evler, başhane hissesi vakfetmiştir.

Zamanla harap olan cami, 1953'te Vakıflar İdaresi'nce onarılana dek dört duvar halinde kalmıştır. Caminin solunda bulunan mezarın baniye ait olduğu Hadî-ka 'da belirtilmişse de üzerinde yazı yoktur.

Cami yüksek duvarlı bir bahçe içindedir. Batı ve doğu duvarlarında iki ayrı bahçe kapısı vardır. Bahçe içinde yakın tarihli sekizgen mermer şadırvanı demir parmaklıklı bir şebeke kuşatır.

Camiye kuzeyde, yani mihrap eksenindeki bir kapıdan girilir. Kapı üzerinde sülüsle yazılmış mermer kitabe vardır. 5,90 m boyundaki son cemaat yeri camiye sonradan eklenmiştir. Son cemaat yerinin bahçeye bakan duvarında kapının iki yanında birer dikdörtgen pencere bulunur. Bunların üzerinde sonradan eklenen mekâna ait dört tane yuvarlak kemerli pencere vardır. Harime giriş iki yanında birer geniş dikdörtgen penceresi bulunan kapıyladır. 8,80x11,75 m ölçülerindeki harim kısmının doğu ve batı cephelerinde ikişer tane tuğla kemerli uzun pencere vardır. Mihrap yönünde ise dışa yarım yuvarlak çıkma yapan mihrap nişinin iki yanında ikişer tane tuğla kemerli uzun pencere bulunur. Harim kapısının iki yanında maksure bölümleri vardır. Mihrap yakın tarihte kaliteli Kütahya çinileriyle kaplanmıştır. Mihrabı tamamen dolaşan kitabe kuşağı bir şe-

rit halindedir. Minber, vaaz kürsüsü ve tavan ahşaptır.

Harime girişin sağından merdivenlerle kadınlar mahfiline ulaşılır. Mahfil iki kare ayakla taşınmaktadır. Bu iki ayak tavana dek devam ederler ve mahfili belirgin olmayan bölümlere ayırırlar. Mahfil tırabzanları mihrap yönünde yarım yuvarlak çıkma yapmaktadır. Kagir olan yapının alt kısmı bazı yerlerde kesme taşlarla kaplanmıştır. Karimin tuğla kemerleri ancak dışarıdan belirgindir.

Minare batı cephesindedir. Kesme taştan yapılmış minarenin girişi cami dışındadır. Çokgen kaide kısmından Türk üçgen-leriyle pabuç kısmına geçilir. Silindir biçimindeki gövdeden sonra yer alan şerefenin korkulukları kesme taştandır. Kurşun kaplı külah ile son bulan minarenin kaide kısmında, güneybatı yönünde bir güneş saati vardır. Üzerinde Osmanlıca yazıları olan saat hâlâ çok iyi durumdadır. Yapının geniş bir haziresi varsa da pek iyi durumda değildir. Mezar taşlarına betonla ekler yapıldığı gibi bir kısmı da kırıktır.

Bibi. Ayvansarayî, Hadîka, I, 123; Barkan-Ayverdi, Tahrir Defteri, 389; Öz, İstanbul Camileri, I, 121.

ESRA GÜZEL ERDOĞAN