2.Leksik norma - Bu normada əsas şərt dilin lüğət tərkibindəki sözlərin mənasına bələd olmaq və onların yerli yerində işlədilməsinə bələd olmaqdır.Nitq üçün bəyənilməyən kobud ifadələr,təhqiramiz sözlər (vulqarizimlər),ancaq müəyyən kütlənin başa düşdüyü (varvarizimlər) istifadəsi qadağandır.Leksik norma özündə nitq mədəniyyətinin dəqiqıik və ifadəlilik şərtlərini cəmləşdirir.
3.Qrammatik norma-qrammatik norma dedikdə aşağldakılar nəzərdə tutulur:
a) müəyyən miqdar saylarından sonra gələn isimlər təkdə olmalıdır-iki uşaqlar yox,iki uşaq;
b) adlara(isim,sifət,say,əvəzlik və s.) əvvəl cəm,sonra mənsubiyyət,daha sonra hal və xəbərlik şəkilçiləri qoşulmalıdır:bağçalarımızdandır;
c)Feil kökünə təsirlilik+növ+inkar+feil şəkillərinin şəkli+şəxs-xəbərlik artırılmalıdır.
d)İnkar bağlayıcısından sonra gələn feil təstiqdə olmalıdır: nə yazır,nə oxuyur;
e) Mübtəda və xəbər bütün hallarda(şəxs və müəyyən qədər də kəmiyyət)uzalşmalıdır- Mən oxuyuram.
f) cümlə üzvlərinin ardıcıllığı belə olmalıdır: mübtəda+tamamlıq*təyin ifadə etdiyi isimdən əvvəl, zərf isə feildən əvvəl gəlir.
Hallardan hər hansı birinin pozulması qrammatik normanın pozulması deməkdir.
Dostları ilə paylaş: |