İmam hüSƏyn (ə) VƏ AŞura qiyami kitab haqqinda

İmam Hüseyn qeyri-müsəlmanlar baxımından

İMAM HüSEYN QEYRİ-MüSƏLMANLAR[A1] [1] BAXIMINDAN[A2] [2]

1- Tomas Karlil

«Kərbəla faciəsinin ən böyük ibrəti budur: Hüseyn (ə) və onun silahdaşları Allaha olan yenilməz imanı sayəsində, öz layiqli əməlləri ilə sübut etdi ki, qoşunun, silahın çox olması insanın mə`nəvi qüdrəti müqabilində heç də həll edici rol oynamır. Silahdaşının sayı az olmasına baxmayaraq, Hüseynin (ə) zülmə qələbə çalması məni olduqca heyrətləndirir.»(1)

2- Çarlz Dikkens

«Əgər Hüseyn (ə) şəxsi mənafeyi və maddi istəkləri uğrunda vuruşurdusa, nə üçün öz ailəsini, bacısını və az yaşlı uşaqları da özü ilə Kərbəlaya apardı? İnsan ağlı, onun yalnız İslam uğrunda belə risqə getdiyinə hökm edir.»(2)

3- Mahatma Qandi

«Mən Hind xalqı üçün yeni bir ideya ərməğan gətirməmişəm. «Ya azadlıq, ya ölüm!» şüarı, Kərbəla

səh:223
1- [1] . Kermani,«On dörd m ə sumun h ə yatı», s ə h. 183

2- [2] . «İmam Hüseyn ( ə ) v ə dostları», s ə h. 52

qəhrəmanı Hüseynin (ə) həyatı barəsində apardığım araşdırmaların nəticəsidir ki, onu, bütün hindlilərə hədiyyə etdim. Biz Hind millətinin qurtuluşunu istəyiriksə, Hüseyn ibn Əlinin (ə) yolunu getməliyik.»(1)

4- Tomas Musark

«Diqqət etsək, görərik ki, İsa Məsihin (ə) başına gələn bəlalar, Hüseynin Kərbəla müsibəti ilə müqayisədə, saman çöpünün dağla olan fərqi qədərdir.»(2)

5- F. Gibon

«Kərbəla müsibətindən çox illər ötüb keçmişdir. Biz də Hüseynlə (ə) həmvətən deyilik. Amma daş ürəkli insan belə, onun başına gətirilmiş bəlaları eşidərkən kövrəlir və tə`sir altına düşür. Sanki, yaxın bir dostuna məhəbbət bəsləyərək, onunla həm dərd olur.» («Azadələr rəhbəri», səh. 59-60, R. Məzlumi)

6- Corc Cordan

«Yezid öz ata-babalarının bütün pis xüsusiyyətlərinin varisi və rəzillikdə onlardan da, artıq idi. O, iyrənc və mənfur sifəti ilə, şərarətə, fəsada, şeytan əməllərinə malik idi. Heç kim onun kimi əxlaqi-insani xüsusiyyətlərdən bəhrəsiz deyildi. Amma heç kəs, mə`nəvi və insani keyfiyyətlərinə görədə Kərbəla şəhidi Hüseyndən (ə) üstün ola bilməzdi.

Yezid çirkin, ürəkbulandırıcı rəftarı ilə zəif iradəli, zülmkar, qan içən, qəddar, riyakar və xəbis bir şəxs idi. Hüseyn (ə) isə kəramətli, açıqürəkli, mərhəmətli, cəsur, əzmli, azad iradəli, fədakar və ən əsası budur ki, vicdanlı insan idi.»(3)

səh:224
1- [1] . M. Ə kb ə rzad ə , «Hüseyn xalq r ə hb ə ri kimi», s ə h. 30

2- [2] . Ə . T ə q ə vi, «İmam Hüseyn ( ə )», s ə h. 76

3- [3] . C. Cordan , «İmam Ə li ( ə ) », c. 2, s ə h. 247

7- M. Marbini

«Hüseyn (ə) ən əziz və sevimli yaxınlarını qurban verməklə, dünyaya fədakarlıq və rəşadət dərsi verdi. İslam və müsəlmanlara izzət və şərəf bağışladı. Əgər Kərbəla müsibəti baş verməsəydi, şübhəsiz İslam və müsəlmanlar tarix səhifələrindən silinmişdi.»(1)

8- P. Tamlas Tun Dun

Hindistan milli məclisinin sədri olmuş Tamlas yazır: «Hər il Aşura mərasimlərinin təntənəli surətdə keçirilməsi və İmam Hüseyn (ə) xatirəsinin yad edilməsinin əhəmiyyətini mən çox gözəl anlayıram. Onun misilsiz fədakarlığı bəşərin dünyagörüşünün sivil həddə yetişməsinə təkan verir və bunu layiqincə qiymətləndirmək lazımdır.»(2)

9- Savargini Nayd

 «Hüseyn İslam bayrağına izzət bəxş edərək, ucaltdı. O, Allaha olan öz əsrarəngiz eşqini Kərbəlada sübut etməklə, milyonları heyrətləndirdi.»(3)

10- Edvard Braun

«Elə bir ürək tapılarmı ki, Kərbəla faciəsi barəsində eşidərkən ağlayaraq, dərd çəkməsin? Hətta qeyri-müsəlmanlar da, orada şəhid olmuş pak ruhu inkar edə bilməz!»(4)

11- Corc Zeydan

C. Zeydan Aşura vaqiəsindən çox tə`sirlənmiş, hətta «Kərbəla faciəsi» adlı bir kitab yazmışdır. Orada belə deyir: «Hüseynin (ə) kəsilmiş başını görcək, hamı təəssüflənərək, kədər hissi keçirdi... Hətta Yezidin də, gözü ona sataşarkən, təpədən-dırnağadək titrədi. O, artıq başa düşdü ki, necə də, dəhşətli və iyrənc cinayətə əl atıbdır.»(5)

səh:225
1- [1] . M. Ə kb ə rzad ə , «Hüseyn ( ə ) xalq r ə hb ə ri kimi», s ə h. 31

2- [2] . «Azad ə l ə r r ə hb ə ri», s ə h. 59-60

3- [3] . «Azad ə l ə r r ə hb ə ri», s ə h. 57-58

4- [4] . «Azad ə l ə r r ə hb ə ri», s ə h. 53

5- [5] . C. Zeydan, “K ə rb ə la faci ə si», s ə h. 143

12- Nikelson

«Bəni-Üməyyə həddini aşaraq İslam qanunlarını ayaq altına atıb, müsəlmanları xar etdi. Həqiqi İmamət sahiblərini şəhid etdi. Tarix insafla, günahsız şəhid edilən. Hüseynin (ə) qanının Bəni-Üməyyənin boynunda olduğuna, hökm verir.»(1)

13- Muris Dokapri

Avropalı tarixçi Muris «Kərbəla müsibəti»nə qarşı e`tinasız yanaşan və onu əhəmiyyətsiz adlandıranlara müraciətlə deyir: «Bizim tarixşünaslarımız Kərbəla faciəsinin həqiqətini olduğu kimi anlasaydılar, ona adi hadisə zəminində münasibət bəsləməzdilər. Hüseynin həqiqi aşiqləri onun müsibətini anlayaraq yad etməklə heç vaxt zillət, köləlik, istismar və işğala baş əyməzlər. Çünki, Hüseyn (ə) zülmə boyun əyməmək və izzətlə, baş ucalığı ilə yaşamaq şüarıdır. Hüseyn (ə) şərəf, namus, xalq və İslam yolunda öz qanını, malını, ailəsini, yaxınlarını belə tərəddüd etmədən qurban verdi. O insanlara insan kimi yaşamağı öyrətdi.»(2)

14- Bules Salamə

Suriyalı xristian hüquqşünas və yazıçı Bules yazır: «Bununla ki, xristianam, amma bə`zi gecələr fikirdən yata bilməyərək, kədər və qəm içərisində keçmiş zamanlarda yaşamış şəxsiyyətlər barəsində düşünürdüm. Əli (ə) və Hüseyni (ə) xatırlayır, onların halına acıyaraq, ağlayırdım. Hətta  Əli (ə) və Hüseyn (ə) haqqında şerlər də yazdım.»(3)

15- L. M. Boyd

Bu Avropalı yazıçı Aşura mərasimlərində iştirak etdikdən sonra belə yazır: «Əsrlər boyu bəşər həmişə

səh:226
1- [1] . «Azad ə l ə r r ə hb ə ri», s ə h. 54

2- [2] . «R ə hb ə rl ə rin h ə yatı», s ə h. 84-85

3- [3] . «R ə hb ə rl ə rin h ə yatı», s ə h. 86

cür`ət, cəsarət, əyilmək, haqq yolunda şəhid olmaq və sair kimi müsbət xüsusiyyətləri yüksək qiymətləndirmişdir. Elə buna görə də, azadlıq və ədalət heç vaxt zülm və haqsızlıq qarşısında təslim olmur. Bu Hüseynin (ə) fədakarlığı və əzəmətidir. Mən sevinirəm ki, bu əzadarlıq məclisində iştirak etdim. Hətta 1300 il keçsə də, belə.»(1)

16- Qabril Dankiri

«Yezidin qoşunu Aşura günü elə mənfur hərəkətlər etdilər ki, tarix o zamanadək belə çirkin əməllərin şahidi olmamışdı. Onlar hətta südəmər uşaqlara, qocalara belə rəhm etmədilər. Hüseynin (ə) başını Dəməşqə gətirdikdə, Yezid hakimiyyətinin möhkəmləndiyini və rahatlıqla rəhbərlik edəcəyini düşünürdü. Amma bunun əksi oldu...  Hüseynin (ə) şəhadətinin xatirəsi və onun tə`siri indiyədək davam etməkdədir.»(2)

səh:227
1- [1] . «Hüseyn azadlıq r ə hb ə ri», s ə h. 32

2- [2] . «İslam s ə rk ə rd ə si», c. 267-268 

səh:228