İnci Nehri Deltasi

3.3 Xiamen ve Xiamen’de Öne Çıkan Sektörler

Xiamen, mermer sektörü ile adından söz ettrimektedir. Mermer sektöründe Xiamen’de düzenlenen Mermer ve Doğaltaş Fuarı, bu sektörün dünyadaki en önemli fuarlarından biridir ve Türk firmalarının yoğun katılımı söz konusudur. Bu fuar sayesinde, adeta Türkiye adı ile mermer Çin’de özdeşleşmiştir.

Xiamen Limanı Çin’in 8. en yoğun, dünyanın ise 30. en yoğun limanı olarak gösterilmektedir. Xiamen, Tayvan Boğazı’nın batısında turistik bir kıyı şehridir.
Dünyanın en çok güneş gözlüğü üreten şehridir. Her yıl ortalama 120 milyon adet güneş gözlüğü üretilmektedir. Ayrıca, dünyanın en büyük tungsten minerali tedarikçisidir.
Öne Çıkan Sektörler

• 
  Mermer Sektörü ve “Xiamen Mermer, Doğal Taş ve Doğal Taş İşleme Teknolojileri Fuarı”
  

Mermer sektörünün kümelendiği Xiamen şehri, sadece Çin’in değil dünyanın o sektördeki en önemli üretim merkezi, bu şehirde her yıl Mart ayında düzenlenen XIAMEN INTERNATIONAL STONE FAIR Doğaltaş Fuarı (Xiamen Mermer, Doğal Taş ve Doğal Taş İşleme Teknolojileri Fuarı’nda - www.stonefair.org.cn), dünyanın en önemli üç fuarından biridir.

Xiamen’de şehir merkezine yaklaşık 40 km mesafede bulunan doğaltaş işleme merkezi, fabrikaların merkezi SHUITO’dır. Shuito’da, kesme, işleme, cilalama olmak üzere fabrikalar belli konularda uzmanlaşarak Xiamen’in mermer sektöründe ölçek ekonomisini ve kümelenmeyi başarmasını sağlamışlardır. 1000 işcinin çalıştığı Çin’de mermer sektöründe söz sahibi olan Çinli firmaların da Shuito’da fabrikaları vardır. Bazı yabancı firmalar da (örneğin İngiliz firmaları) Türkiye’den mermeri blok alıp Çin’e getirip Xiamen’de işledikten sonra kendi ülke pazarlarına tedarik etmektedirler.
2025 yılına kadar ABD’nin bugünkü nüfusundan fazla (yaklaşık 350 milyon kişinin) şehir hayatına katılması ve 2030 yılında Çin’in şehir nüfusunun 1 milyar olması beklenmektedir. 2025 yılına kadar 5 milyar m² yol, 170 büyük transit sistemin, 40 milyar m² inşaat alanını kapsayacak 5 milyon adet binanın (50 bini gökdelen) yapılması planlanmaktadır. Çin’in inşaat sektöründeki bu atılımlarının da başta mermer olmak üzere inşaat malzemelerine olan talebi tetiklemesi beklenmektedir.
Çin’in mermer ithalatında bir numaralı tedarikçi ülke olan Türkiye, Çin’de mermer sektörünün kümelendiği Xiamen’de çok iyi bilinmektedir. Rakamlar da bu bilgiyi doğrulamaktadır. Xiamen şehri, mermer ithalatının % 50’den fazlasını Türkiye’den yapmaktadır. Xiamen Doğaltaş Fuarı, da edinilen bilgilere göre de Türkiye’den hem Xiamen’e hem bütün Çin’e yapılan mevcut mermer ihracatının %90’ını ham/blok mermer oluşturmaktadır. Çin ihtiyacı olan hammaddelerin/madenlerin ithalatında her türlü imkanını seferber etmekte, mevzuatında kolaylıklar sağlamaktadır. Çin, mermer (GTİP 2515) için Türkiye’ye gümrük vergisi uygulamamaktadır. İlaveten, Çin mermeri tüketim amaçlı, kendi projeleri için ithal etmektedir.
Mermer sektöründe faaliyet gösteren Çinli firmaların Türkiye’deki mermer ocaklarına yaptıkları sık ziyaretlerin de Türkiye’nin Çin’in en büyük mermer tedarikçisi olmasının en önemli sebeplerindedendir. Çinli firmalar, Türkiye’deki ocaklara gelip gerektiğinde blokları seçip ithalat gerçekleştirmektedirler. Tayvanlılar da aynı yöntemi izlemektedirler. 2011 Xiamen Fuarı’nda da bazı Türk firmaları, Türkiye’deki ocaklarına Çinliler tarafından yapılan iş ziyaretlerinin resimlerine standlarında yer vermişlerdir. Türkiye’ye sık ziyaret yapan Çinli firmaların kartvizitlerinde Türkiye’de kullandıkları (Turkcell) cep numaraları vardır. Bazı Çinli firmalar mermer ocaklarının yoğun olduğu bölgelerimizi il il değil ilçe ilçe, belde belde bilmektedirler.
Xiamen Doğaltaş Fuarı, Xiamen Jinhongxin Exhibition Co., Ltd.tarafından düzenlenen ve ağırlıklı olarak doğaltaş ürünleri ile doğaltaş işlemeleri makine ve ekipmanının sergilendiği bir ihtisas fuarıdır. 2011 yılında 11. kez düzenlenen fuar, Çin’in doğal taş sektöründeki en önemli fuarı olarak değerlendirilmektedir. Bahsekonu fuarın Türkiye milli katılım organizasyonu EİB-Ege İhracatçı Birliği (www.eib.org.tr) tarafından yapılmaktadır.
Doğaltaş ve teknolojileri sektörünün tüm kollarından ortalama 1.300 civarında firmanın stand açarak katıldığı fuarın ağırlıklı olarak doğaltaş ürünleri, blok ve plakalar, makine ve ekipman alanları ile ilgilenen her yıl ortalama 100 binden fazla profesyonel ziyaretçisi bulunmaktadır. 2011 yılı ziyaretçi sayısı 120.478 olup bu ziyaretçilerin 22.185’ini diğer ülkelerden gelen ziyaretçiler oluşturmaktadır.
Xiamen, Çin’in en önemli doğal taş üretim ve ticaret merkezidir. Çin tüm doğal taş ticaretinin yaklaşık %60’ı Xiamen limanından gerçekleştirilmektedir. Örnek vermek gerekirse, 2010 yılında Xiamen limanından yapılan doğal taş ithalat ve ihracatının toplamı 3,5 milyar $ civarındadır. Bu nedenle bu bölgede düzenlenen fuar, aynı sektörde Çin’in başka bölgelerinde düzenlenen diğer fuarlara göre bir adım öndedir.
Fuar, aynı zamanda “Stone Congress” adı altında, dünya doğal taş sektörünün önde gelenlerinin katılımıyla düzenlenen kongreye ev sahipliği yapmasıyla öne çıkmaktadır. Bu etkinlik ile doğal taş sektörünün tüm ilgililerinin bir araya gelerek sektörle ilgili bilgi alış verişinde bulunmalarının sağlanması amaçlanmaktadır.
Küresel krizin etkisiyle mevcut pazarlarda son dönemde yaşanan daralma sonucu doğal taş sektörümüz için önemi bir kat daha artan Çin pazarında bu konuda düzenlenen en önemli fuar olarak değerlendirilen Xiamen Fuarına katılım, gerek Çin pazarına girmek isteyen, gerekse pazardaki payını arttırmak isteyen çok sayıda firmamız için önem arz etmektedir.
Fuarı destekleyen kuruluşlar arasında China Council for the Promotion of International Trade / Xiamen Municipal Government / China Stone Material Association / China Chamber of Commerce of Metals Minerals & Chemicals Importers & Exporters / Xiamen Municipal Trade Development Bureau / China Council for the Promotion of International Trade, Xiamen Sub-council sayılabilir.
2011 yılında Fuar, toplam 105.000m²'lik bir alanda gerçekleştirilmiştir. Fuara 1.070’i Çin’den, 300’ü yabancı olmak üzere toplam 1370 firma iştirakçi olarak katılmıştır. Toplam sergi alanının yaklaşık %17'si (18.000m²) uluslararası katılıma ayrılmıştır. Fuarda yer alan 300 yabancı katılımcı, 35 farklı ülkeyi fuarda temsil etmiştir. Fuarı, çeşitli ülkelerden gelen 120.478 kişi ziyaret etmiştir. Gelen ziyaretçilerin %80’i Çin’den gelen alıcılar, %20’si ise 130 farklı ülkeden gelen yabancı ziyaretçilerdir. Fuar, hem Çin hem de Almanya, ABD, İsviçre, Fransa, İspanya, Vietnam, Tayland, Ürdün, Kore, Japonya, Lübnan, Portekiz, Belçika gibi ülkelerden büyük miktarda alım yapan gruplar tarafından ziyaret edilmektedir.
Fuarda, en az bir firma ile temsil edilen ülkeler şunlardır; Almanya, Amerika, Avustralya, Brezilya, Çin, BAE, Endonezya, Ermenistan, Fas, Filistin, Finlandiya, Fransa, Hindistan, Hong Kong, İngiltere, İran, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kanada, Lübnan, Mısır, Norveç, Pakistan, Polonya, Portekiz, Singapur, Suriye, Suudi Arabistan, Tayvan, Tunus, Türkiye, Vietnam ve Yunanistan.

2011 yılında, fuarda en büyük ülke katılımı Türkiye’ye aittir. Türkiye milli katılımı, 39 firma ile gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Türkiye’de 41 adet bireysel katılım mevcuttur. İtalya 34, Hindistan 21, Brezilya 19, İran 16, Portekiz 16, Mısır 13, Fransa 10 firma ile fuarda yer almıştır.

• 
  Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Sektörü
  

Xiamen’de her yıl 12 milyon adet cep telefonu üretilmektedir. Dijital televizyonlar, faks makineleri, otomobil için teyp gibi bazı elektronik ürünlerin üretiminde, Xiamen şehri önde gelen şehirlerden birisidir. Ayrıca, şehirde ve çevresindeki alanda dünyanın en üst düzey gösterge paneli üreten firmalarının bulunduğu kabul edilmektedir.

• 
  Makine Sektörü
  

Xiamen, Çin’in en büyük mühendislik makineleri imalatçısı bölgelerinden birisidir. Devletin son yıllarda, kalkınmada öncelik verdiği 5 sektörden biri olan mühendislik makineleri sektöründe Xiamen’in gelişimi göze çarpmaktadır. Xiamen’de 180 makine ve metalurji firması bulunmaktadır.