İslam'da mükemmel insan

Sevgİ Okulu

Hindistan’da ve biraz da Hıristiyanlıktan geçerli olan bir okuldur bu. Hıristiyanlar her ne kadar dinlerini sevgi dini olarak tanımlarsalar da, onlarınki zaaf ve “zaaf severlik”tir aslında. Ama Hint okulundaki “sevgi okulu” olarak adlandırılabilir. Sahi, sevgi okulu nedir?

Sevgi okulunda insanın kemali insanlara hizmet ve onlara iyilikte bulunmaktır, yani Nietzche’nin tam karşı noktası! Nistzche ne diyorsa, bunlar onun tersini söylemektedir. Bunlar, “esasen mükemmel insan, hemcinslerine iyiliği dokunabilen insandır” derler. İnsanlık, bireyin hemcinslerine hayrının dokunmasıdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi her ne kadar batılılar pratikte bu aslı uygulamıyorlarsa da, insanlık ve hümanizm derken onlar da, insanlara iyilikte bulunmayı kastederler. Yani orada da basın ve yayının “insanca” veya “insanlık dışı” derken kastettiği mihver anlam budur. (Tabi bu arada tekrar vurguluyorum: batılılar bu anlamı kastetseler de bu anlam ve mananın batıda bugün hiçbir geçerliliği yoktur.) Mesela “falan şey insancadır” derken “insanlara faydası vardır” denilmek istenir, “insanca değil” derken de “insanlığın hayrına değildir” denilmektedir. Kısacası bu görüşe göre insanlık, insanlara hizmetten baka birşey değildir. Bazen bizim şairlerimiz arasında da bu mübalağaya rastlanır, mesela Sa’di bir şiirinde şöyle demektedir:

“İbadet, insanlara hizmetten başka şey değildir,

İbadet tesbihten, seccadeyle abadan ibaret değildir”

Tabi burada Sadi’nin başka bir amacı var, onun kastettiği kimse; ibadeti takkeyle tespih ve seccadeden ibaret gören ve insanlara iyilikte bulunma gibi bir kaygı taşımayan tasavvufçu ve derviş görünümlü yoz insanlardır. Aslında Sa’di’nin kendisi de bir derviş ve tasavvuf ehlidir, ama burada yoz tasavvufçuları kastetmekte, “insanlara iyilikte bulunma kaygısı taşımayan dervişleri eleştirmektedir. Ancak, önce mübalağalı bir girişte bulunmakta ve “ibadet, insanlara iyilikte bulunmaktan başka şey değildir” demektedir.

Bazen başkaları bunu daha uygunsuz ve yanlış tabirlerle dile getirir ve mesela “içki iç, minber yak; ama başkalarını incitme!” derler.

Bunlara göre dünyada bir tek yanlış ve çirkin davranış vardır, o da, insanları kırmak. Yegane iyilik de insanları razı etmektir! Sevgi okulunun özetle sözü şudur: Yegane iyilik, insanlara iyilikte bulunmak, yegane kötülükte insanları incitmektir!