İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

3547- Kur’anda şeytan ve şeytan-ı insînin şerlerini beyan eden âyetlerden meâlen birkaç not:

-Şeytanın (İblis’in) Âdem’e(A.S) secde etmemesi ve aldatıp Cennet’ten çıkarılma­sına sebeb olması ve kıyamete kadar fesad unsuru olacakları mes’eleleri: (2:34,36) (7:11-25 ve 27) (17:61-63) (18:50,51) (20:115-123)

-Şeytanın Peygamberlere ümniye cihetinden vesvesesi ve buna karşı vahyin muhkem kılınması hikmeti: (22:52,53)

-İns ve cin şeytanlarının enbiyaya düşmanlıkları: (6:112)

-Eyyüb’un (A.S.) şeytandan teellümü: (38:41)

-Şeytan ve Yahudilerin Hz. Süleyman ‘ın (A.S.) saltanatı aleyhinde sihir yoluyla yaptıkları düşmanlıklar: (2:102)

-Hz. Süleyman’ın (A.S.) şeytanları istihdam etmesi: (21:82) (38:37,38)

-Amel-i salihten men’ ve isyana sevk etmek için şeytanın ilkaatı ve iğvası: (2:268) (4:117-120) (7:200-202) (17:64) (47:25)

-Şeytanın insan üzerindeki hâkimiyeti zayıf olup insanın nefsin arzusuyla onun da­vetine koşması: (14:22) (15:42) (16:99,100) (17:65)

-Şeytan’ın insana kötü işlerini güzel göstermekle aldatması: (6:43) (16:63) (27:24) (29:38) (43:37) Not: Dinden gelen hükümlere, sadakatla bağlılık yerine akıl ve maslahatla hareket etmek, şeytanın bu cihetten iğvasına kapı açabilir. Zira ahkâm-ı diniyeye tam teslim olmayan, ölçüsünü nefsin ve menfaatın icablarına dayandır­maya mecburdur. Başka şık yoktur. Halbuki nefis ve menfaat ölçüsü çok kere di­yanetle mütezaddırlar. İşte o zaman şeytan lezzet ve menfaat-ı hayat gözlüğü ile in­sana, yaptıklarını güzel gösterir. (Bak: 2776.p.)

-Şeytandan istiaze etmek: (23:97,98)

-Hutuvat-ı şeytana uymamak: (2:168,169) (6:142) (24:21)

-Kur’an okurken şeytandan istiaze etmek: (16:98)

-Şeytanın dürtme ve vesvesesinden istiaze: (41:36)

-Şeytanların kâfirler üzerine musallat kılınması: (19:83) (26:221,222) (41:25)

-Hizbüşşeytan: (58:19)

-Şeytanın yaptığı inkârcılık telkinlerini kabul edenlerden kaçması: (59:16)

-Sema-i dünyadan her şeytan recmedildiği, ancak kulak hırsızlığı yapabildikleri: (15:17,18) (37:6-10) (67:5)

-Şeytanın isyandan önce bulunduğu yerden (Cennet’ten) kovulması: (15:34) (38:77)

-Kur’an’ı, şeytanlar indiremiyeceklerinden başka, Kur’an’ın nüzulünde dahi onu dinlemekten men’ edildikleri: (26:210,211,212)

Hadis kitablarında da istiazeye yer verilir. Ezcümle, T.T. 5.cild sh::226, istiaze babıdır.

Atıf notları:

-Şeytanın Âdem’e (A.S.) secde etmemesi, bak: 96.p.

-Şeytanla münazara bahsi, bak: 463.p.

-Hakaik-i imaniyenin azameti cihetinde şeytanın vesvesesi, bak:1636.p.