İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

3532- qqŞERR ±h- : Kötü iş, Kötülük, fenalık. *Kavga. *Allah’a is­yan,emirlerine uymama, muhalif hareket etme. *Fena adam, fenalık yapan adam, kötü adam. *Daha kötü, en kötü. (Bak: Ehven-üş Şer, Ezdad, Hüsn, İm­tihan, Musibet, Şeytan)

Atıf notları:

- Kesb-i şer, şerdir. Halk-ı şer, şer değildir, bak: 1900.p.

- Şerre dua mes’elesi, bak: 704.p.

qqŞEYH e[- : Yaşlı adam. *Bir kabilenin ileri geleni. Kabile reisi. *Tarikatta müridlerin reisi. (Bak: Müteşeyyih, Tarikat)

3533- qqŞEYHAN –_F[-) : (Şeyheyn) Esasen iki şeyh demek olup; bazı eserlerde, Buhari ve Müslim yerinde kullanılır. Her iki Hadis Kitablarına bir­den Sahihan denir. *Hazret-i Ebubekir ile Hazret-i Ömer’in (R.A.) bera­berce bazı mühim kitablarda geçen isimleri. *Bazı fıkıh kitablarında, İmam-ı A’zam ile İmam-ı Ebu Yusuf’un ikisine birden verilen isim.

3534- qqŞEYHÜLİSLÂM •Ÿ,ɞ~ e[- : Osmanlı Devleti zama­nında din işlerine bakan ve sadrazamdan sonra gelen en yüksek vazifeli şa­hıs. Âlimlerin reisi.

Bir atıf notu:

- Şeyhülislâm, büyük bir İslâm şurasına istinad etmelidir, bak: 3576-3582.p.lar. (Bak: Meşihat-ı İslâmiye)

Şeyhülislâm, bugünkü manada hem Diyanet İşleri Başkanı hem de Ada­let, Vakıflar, Maarif Bakanı olup Sadrazam’a bağlı idi. Bu durum, 1826 tari­hine kadar devam etmiştir. Bu tarihte II. Mahmud tarafından yapılan deği­şiklikle yani Adliye, Maarif ve Vakıflar, Şeyhülislâm’ın salahiyetinden çıka­rılmış ve bu vazifeler, mülkiyeden üç ayrı bakana verilmiştir. Padişahın hali­felik sıfatı namına, medreseler (dinî mektebler), şeriat mahkemeleri ve diya­net işleri Şeylülisâm uhdesine verilmiş ve bakanlar kuruluna dahil edilmiştir.

3535- Şeyhülislâmlık (Meşihat) 1425 tarihinde Bursa’da II. Murad tara­fından başlatılmış ve ilk şeyhülislâm Şemseddin Fenari Efendi olmuştur. 16. asrın sonlarına kadar kayd-ı hayat şartlarıyla (ölünceye kadar) tayin edilirken, bu tarihten sonra azledilebilir devlet me’muru durumuna getirilmiştir.

1425-1922 tarihleri arasında 131 şeyhülislâm vazife almıştir. En son şey­hülislâm 1920’de vazife alan Medeni Mehmet Nuri Efendi, 1922’ye kadar devam etmiştir. Daha sonra, şeyhülislâmlık yerine 1924’de Başbakanlığa bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur.