İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

qqHUSUF ¿YK' : (Bak: Küsuf)

1380- qqHUŞU’ YL' : Alçak gönüllülük. Haya etmek ve mütevazi ol­mak. Bir büyük zata karşı korku, sevgi ve hürmetten gelen edebli bir his ve hal. Yüksek ve heybetli bir zatın huzurunda sükûn ve tezellülde olmak.

İbn-i Mace Tercemesi, 5. kitab. 68.Bab-ül huşu’, ci: 3, sh: 348 ve T.T. ci: l, sh: 186 huşu’hakkındadır.

1381- Kur’anda şöyle buyuruluyor: “«–Y­Q¬-_«' ²v¬Z¬#«Ÿ«. |¬4 ²v­; «w<¬gÅ7«~ (23:2) Onlar namazlarında haşi’dirler. Huşuu bazıları havf, rehbet gibi kalb fiillerinden olmak üzere tarif etmiş. Bazıları da sükûn ve terk-i iltifat gibi cevarih fiillerinden göstermiştir. Doğrusu huşu’, aslı kalbde, tezahürü be­dende olmak üzere ikisini de cami’dir. Kalbe taalluk eden ciheti; azamet ve celal-i Rabbanî karşısında kendi kü­çüklüğünü göstererek nefsi emr-i Hakk’a serfüru ettirecek ve edeb ü tazimden başka bir hatıraya iltifat etmeyecek su­rette kalbin son derece bir saygı hissi duyma­sıdır. Zahire taalluk eden ciheti de, aza-yı bedende bu hissin tezahürüyle bir sükûn ve sekinet hasıl olması ve gözlerinin önüne secde mevziine bakıp, sağa sola, şuna buna iltifat etmeme­sidir. Binaenaleyh huşuun aslı, namazın şartlarından olan niyetin kemaliyle, tezahürü de namazın adab ve mükemmilatiyle alâkadardır. Hasen’den ve İbn-i Sirin’den rivayet olunduğuna göre; Resulullah ve ashabı namazda göz­lerini semaya kaldırırlardı. Bu âyetin nüzulü üzerine önlerine eğdiler ve ihti­sarı (ellerini böğrüne koymayı) terkettiler. Buhari ve Müslim’de, Hz. Aişe’den rivayet olunur ki: Resulullah’a namazda iltifattan sual ettim. Bu­yurdu ki: O bir ihtilastır ki, şeytan onu kulun namazından ihtilas (hırsızlık) eder.

Hakim-i Tirmizi’nin Kasım ibn-i Muhammed tarikiyle esma binti Ebubekir’den, Hz.Aişe’nin validesi Ümm-ü Ruman’dan tahric ettiği bir hadisde de müşarunileyha Ümm-ü Ruman (Radıyallahü anha) demiştir ki: “Namazımda salla­nıyordum. Ebubekir (R.A.) gördü. Beni öyle bir azarladı ki, az daha namazdan çı­kacaktım. Sonra da dediki: Resulullah’ı dinledim şöyle buyurdu: Herhangi biriniz namaza durduğunda her tarafı sâkin olsun, Yahudiler gibi sallanmasın. Zira na­mazda sükûn-u etraf namazın tamamın­dandır.” (E.T. 3428) (Bak: 1388,2803.p.lar)