İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

Atıf notları:

-Ma’rifetullahın şahidleri ve bürhanları üç çeşittir, bak: 665.p.

-Zihnin vazifesi marifetullahtır, bak: 3965.p.

2254- qqMA’RUF ¿—hQ8 : Bilinen, tanınmış. Belli, meşhur. *Şeriatın mak­bul kıldığı veya emrettiği.*Adl, ihsan, cud, tatlı dil, iyi muamele. (Bak: Emr-i bi-l Ma’ruf, Örf)

Atıf notları:

-Ahir zaman fitnesinde ma’ruf inkâr edilir, bak: 985.p.

-Her ma’ruf sadakadır, bak: 3184.p.

2255- qqMA’SİYYET }[MQ8 : İtaatsizlik, günah, isyan. (Bak.Günah)

“Masiyetin mahiyetinde, bilhassa devam ederse, küfür tohumu vardır. Çünki o masiyete devam eden, ülfet peyda eder. Sonra ona âşık ve mübtela olur. Terkine imkân bulanmıyacak dereceye gelir. Sonra o masiyetinin ikaba mûcib olmadığını te­menniye başlar. Bu hal böylece devam ettikçe, küfür to­humu yeşillenmeye başlar. En nihayet, gerek ikabı ve gerek dar-ül ikabı in­kâra sebeb olur.

Ve keza, masiyete terettüb eden hacaletten dolayı, o masiyetin masiyet olmadı­ğını iddia etmekle, o masiyete muttali olan melekleri bile inkâr eder. Hatta şiddet-i hacaletten yevm-i hesabın gelmiyeceğini temenni eder. Şayet yevm-i hesabı nefye­den edna bir vehmi bulursa, o vehmi kocaman bir bürhan addeder. En nihayet ne­damet edip terketmiyenlerin kalbi küsufa tu­tulur, mahvolur gider.-El-iyazü Billah-” (M.N.126)

Bir atıf notu:

-Her bir günah içinde küfre giden bir yol var, bak: 1074.p.

2255/1- Tekvinî veya teşriî evamir-i İlahiyeye muhalefetle işlenen ma’siyetin, dünyada görülen maddi ve manevi azab neticeleri, âhirette de ce­zanın bulunacağını gösterir. Evet “ (82:14) ¯v[¬E«%|¬S«7 «‡_ÅD­S²7~ Å–¬~«— Akıbet, ikaba delildir, hadsen onu gösteriyor. Ma’siyetin ekseriya dünyada olan akı­beti, bir emare-i hadsiyedir ki, ceza­sında bir ikab vardır. Çünki herkes hususi bir tecrübe ile hadsen görüyor ki; hiçbir münasebet-i tabiiyye olmadığı halde, ma’siyet bir netice-i seyyieye müncer olur. Bu kadar kesret ve vüs’atle tesa­düf olamaz.

Eğer şu umum muhtelif tecrübeler nazara alınırsa görünür ki; nokta-i iş­tirak yalnız tabiat-ı ma’siyettir ki, cezayı istilzam ediyor. Demek ceza, ma’siyetin lâzım-ı zatîsidir.

Madem ki dünyada filcümle bu lazım, sırf tabiat-ı ma’siyet için terettüb ediyor. Elbette bu darda terettüb etmiyen, başka dârda terettüb edecektir. Acaba kim var­dır ki, küçücük bir tecrübe geçirmemiş ve dememiş ki: “Filan adam fenalık etti, be­lasını buldu.” (S.T.İ.5)

“Cenab-ı Hakk’ın günahkârları afvetmesi fazldır, tazib etmesi adldir. Evet zehiri içen adam, âdetullaha nazaran hastalığa, ölüme kesb-i istihkak eder. Sonra hasta olursa, adldir. Çünki cezasını çeker. Hasta olmadığı tak­dirde, Allah’ın fazlına mazhar olur. Masiyet ile azab arasında kavi bir müna­sebet vardır. Hatta ehl-i i’tizal, masiyet hakkında, doğru yoldan udûl ile masiyeti, şerri Allah’a isnad etmedikleri gibi, masiyet üzerine tazibin de vacib olduğuna zehab etmişlerdir. Şerrin azabı istil­zam ettiği, Rahmet-i İlahiyeye münafi değildir. Çünki şer, nizam-ı âlemin kanununa muhaliftir.” (M.N.238)

2255/2- “Masiyet” kelimesinin kökü olan “isyan” hakkında Kur’an âyetlerinden birkaç not:

-Evamir-i İlahiyeyi kulaklarıyla işitip kalbleriyle isyan edenler (yani, “bakarperestlik”in esası olan dünyevî menfaatlerine şiddetli hırs ile bağlı olup kalblerinde diyanet duygusu bu­lunmayanlar): (2:93) (Bak: Bakarperestlik)

-İsyan ehline gelen musibet ve ceza: (3:l12,152) (4:14)

-Evamir-i İlahiyenin tebdilini istemek ma’siyeti: (10:15)

-Allah ve Resulüne (A.S.M.) isyan dalalettir. (33:36)

-İsyanı kalben çirkin gösteren kemalat-ı imaniye: (49:7)

Bir atıf notu:

-Masiyet olan bir emre itaat edilmez, bak:3889.p.