Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika
-rasm. Sinxron mashinalarni konstruksiyasi
Yüklə 3,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
22-rasm. Sinxron mashinalarni konstruksiyasi Sinxron dvigatellar quvvati bir –necha 10 000 kVA gacha yaqqol ko‘rinmaydigan qutbli qilib ishlab chiqariladi. Yaqqol ko‘rinadigan qutbli sinxron mashinalarni tayyorlash texnologiyasi hamda konstruksiyasining mexanik mustaxkamligini ularni aylanishlar tezligi 1000 ayl/min dan kam bo‘lgan xollarda qo‘llash tavsiya etiladi. Sinxron mashinalar ko‘pincha generatorlar sifatida ishlatiladi. O‘zgaruvchan tok generatorlarini hammasi deyarli istonosiz sinxron mashinalardir. Sinxron elektrodvigatellar asinxron elektrodvigatellarga qaraganda nisbatan kam ishlatiladi. Ular odatda birday quvvat va bir xil ish rejimida asinxron elektr dvigatellariga qaraganda tejamliroq bo‘lgan xollardagina ishlatiladi. Katta quvvatli sinxron elektrodvigatellari xavo xaydovchi nasoslarda, fazalarni siljitish kompensatorlari sifatida va kichik quvvatlilari esa avtomatik boshqarish sistemalarini qismlarini xarakatga keltirishda qo‘llaniladi. 32 3.Sinxron elektr dvigateli Dvigatelning rotori aylanuvchan magnit oqimi bilan bir xil tezlikda (sinxron) aylanadi, Shuning uchun uni sinxron elektrodvigatel – deb nomlanadi. Sinxron mashina aylanishlar tezligi n , oqim r, chastota forasidagi o‘zaro bog’lanishlar ma‘lum f =n r/60 formula bilan ifodalanadi. Odatda sinxron mashinalar o‘zgarmas chastotada ishlaydilar, Shuning uchun ularni aylantiruvchi birlamchi dvigatel bug’ yoki gidravlik turbinalarning ham aylanishlar tezligi o‘zgarmas bo‘lishi kerak. Stator va rotor sinxron mashinalarning asosiy qismlari hisoblanadi. Statorning o‘zagi o‘zaro izolyasiyalangan qalinligi 0,35…0,5 mm li po‘lat listlardan iborat bo‘lib, silindrsimon yaxlit korpusning ichiga presslab maxkamlanadi. Stator o‘zagining ichidagi pazlarga uch fazali o‘zgaruvchan tok chulg’amlari joylashtiriladi. Mashina o‘qiga maxkamlangan kontakt xalqalarga rotor chulg’amining ikki uchi maxkamlangan bulib, xalqalar sirtida o‘xgarmas tok o‘tuvchi cho‘tkalar sirpanadi. Rotor uchun doimiy tok mabaasi sifatida quvvati uncha katta bo‘lmagan o‘zgarmas tok generatori uyg’otkich ishlatiladi. Odatda uyg’otkichning quvvati sinxron mashinaning quvvatiga nisbatan 1%-3 % ni tashkil etadi. Ayrim xollarda sinxron generatorlari hosil qilgan tokni to‘g’rilash yo‘li bilan doimiy tok hosil qilinadi. Sinxron mashinalarning ishlash prinsipi rotor chulg’amiga o‘zgarmas tok byerilganda o‘zgarmas magnitmaydoni hosil bo‘lishi va rotor bilan birga aylanib, stator cho‘g’amini kesib o‘tadi. Shunda ularda chastotasi f teng bo‘lgan EYUK ni induksiyalashga asoslangan. Agar stator chulg’amlariga nagruzka qarshiligi Z n ni ulasak, generatorlarning faza chulg’amlarida hosil bo‘lgan i a i v i s toklar aylanishlar tezli-gini n=60 f / R rotor aylanishlar tezligiga teng bo‘lgan aylanuvchan magnit maydoni hosil qiladi. Shuning uchun bunday elektr mashinalar rotorining aylanishlar tezligi statorning magnit maydoni aylanishlar tezligiga teng bo‘lganligi uchun sinxron mashinalar hisoblanadi. Yüklə 3,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|