Italiya geosiyosiy maktabi: nazariya va amaliyot 3-bosqich pushtu-ingliz guruhi talabasi Raxmatov Arslonbek Annotatsiya

Italiya geosiyosiy maktabi: nazariya va amaliyot
3-bosqich pushtu-ingliz guruhi
talabasi Raxmatov Arslonbek
Annotatsiya: Maqolada Italiya geosiyosiy maktabining kelib chiqishi, uslubiy xususiyatlari va institutsionalizatsiya jarayoni muhokama qilinadi. Italiya geosiyosiy dunyoqarashining xususiyatlari va 20-asrning 20-40-yillarda Italiya geosiyosiy maktabi vakillari tomonidan shakllantirilgan geostrategik ustuvorliklari tahlil qilinadi. Uning oʻziga xosligi Italiyaning Rim imperiyasi buyukligining vorisi va jahon katolikligining oʻzagi sifatidagi noyob tarixiy tajribasi va madaniy oʻziga xosligidan, shuningdek, Oʻrtayer dengizi markazi sifatidagi geosiyosiy mavqeining oʻziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqanligi koʻrsatilgan. Italiyaning geosiyosiy holati uning Yevropa, Oʻrtayer dengizi va Shimoliy Afrika chorrahasida joylashgan oʻziga xos joylashuvi bilan shakllangan. Ushbu maqola Italiyaning tashqi siyosati va qoʻshni davlatlar bilan munosabatlariga ta’sir ko’rsatgan geosiyosiy omillarni tahlil qilishga qaratilgan. Bu yerda yuzaga kelgan muammolar koʻp hollarda fundamental xarakterga ega boʻlib, hozirgi Italiyadagi geosiyosat nazariyotchilari va amaliyotchilarining diqqat markazida boʻlib kelmoqda.
Kalit soʻzlar: geosiyosiy maktab, mafiya tizimi, Rim imperiyasi vorisi, milliy sindikalizm, koʻppartiyaviylik, korrupsiya.
Kirish: Italiya Janubiy Yevropada joylashgan boʻlib, shimolda Fransiya, Shveytsariya, Avstriya va Sloveniya bilan chegaradosh. Shuningdek, Oʻrtayer dengizi boʻylab uzoq qirgʻoq chizigʻiga ega boʻlib, u tarixan Evropa va Afrika oʻrtasidagi asosiy savdo yoʻli boʻlgan. Italiyaning joylashuvi uni Yevropa siyosatida asosiy oʻyinchiga aylantirdi va Oʻrtayer dengizi mintaqasida strategik ahamiyatga ega boʻldi. Italiya oʻzining geosiyosiy holatini shakllantirgan boy tarixga ega. Rim imperiyasi davrida Italiya butun Yevropa, Shimoliy Afrika va Yaqin Sharqni qamrab olgan ulkan imperiyaning markazi edi. Rim imperiyasi qulagandan soʻng, Italiya koʻpincha bir-biri bilan urushayotgan bir necha kichik davlatlarga boʻlingan. Faqat 19-asrning oxirlarida Italiya yagona milliy davlatga birlashtirildi. Siyosiy bilimlarning shakllanishi va rivojlanishi an’anaviy tarzda bogʻlangan nemis, anglo-sakson vakillarining intellektual ijodi bilan, Rossiya va fransuz geosiyosiy maktablari va bir qator boshqa Yevropa mamlakatlaridagi geosiyosiy tadqiqotchilarning diqqat markazida boʻlib, geosiyosatchi V.I. tomonidan atalgan globallashuvning oldingi “yuksalish bosqichi” inqirozi sharoitida 20-asrning boshlaridan beri juda faol rivojlandi. Avvalo, biz 20-yillarning boshidan beri geosiyosiy maktabi jadal rivojlanib kelayotgan Italiya haqida gapiramiz. Ushbu mavzuni oʻrganishning dolzarbligi shundaki, hozirgi vaqtda dunyo va Yevropa globallashuvning yangi inqiroziga kirib, oʻzining navbatdagi “pastga” bosqichini ochmoqda, shu sababli bu mintaqaviylashtirish va mintaqaviy yetakchilikning yangi loyihalarini tuzayotgan davlatlar talaygina, aynan shunday gʻoyalar va loyihalar 20-asrning 20-40-yillarda ilgari surilgan.