Madde gerekçesine göre kusurluluğu ortadan kaldıran nedenler;
zorunluluk hali,
Cebir veya tehdit etkisinde olma,
Hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi
Şeklinde belirtilmiştir.
Zorunluluk hali
TCK 25- MADDE 25. (2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
Elindeki paketle, yolun karşısına geçerken üzerine gelen bir araçtan kaçmak için elindeki paketi atarak çevreyi kirleten bireye idari yaptırım uygulanmaması gerekir.
Cebir ve şiddet
TCK Cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit
MADDE 28. - (1) Karşı koyamayacağı veya kurtulamayacağı cebir ve şiddet veya muhakkak ve ağır bir korkutma veya tehdit sonucu suç işleyen kimseye ceza verilmez. Bu gibi hallerde cebir ve şiddet, korkutma ve tehdidi kullanan kişi suçun faili sayılır.
Kurallara aykırı park parası isteyen, bununla da yetinmeyip tehdit ve korkutma davranışlarında bulunan birisinden kurtulmak amacıyla bireyin, belediye ait banklara zarar vermesi halinde, ceza yaptırımı cebir ve şiddet kullanan kimseden alınabilir.
Hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi
Konusu suç teşkil eden bir emir kesinlikle yerine getirilmez, ancak güvenlik ve askerlik hizmetleri alanında bazı durumlarda emrin hukuka uygun olduğu astlar tarafından denetlenemez ve emir derhal yerine getirilir. Bu durumda emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene ait olur.
Kabahate teşebbüs cezalandırılmaz. Ancak, teşebbüsün de cezalandırılabileceğine dair ilgili kanunda hüküm bulunan haller saklıdır. Bu durumda, Türk Ceza Kanununun suça teşebbüse ve gönüllü vazgeçmeye ilişkin hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır.
Kabahate teşebbüs cezalandırılmaz. Ancak, teşebbüsün de cezalandırılabileceğine dair ilgili kanunda hüküm bulunan haller saklıdır. Bu durumda, Türk Ceza Kanununun suça teşebbüse ve gönüllü vazgeçmeye ilişkin hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır.
Kabahate teşebbüs ancak, ilgili kanunda özel hüküm bulunması halinde cezalandırılır. Yürürlükteki mevzuatta böyle bir hükme rastlanmamaktadır.
Örneğin, Yargıtay 2. C.D. 6.5.1999 tarihli ve E.1999/4461, K.1999/5996 sayılı “… av yasağı döneminde av tüfeğiyle dolaşma halinde, eylemin kabahat nevinden olması nedeniyle teşebbüs hükümlerinin uygulanamayacağı” kararı bulunmaktadır
TCK “Suça teşebbüs
MADDE 35. - (1) Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur….”
Gönüllü vazgeçme
MADDE 36. - (1) Fail, suçun icra hareketlerinden gönüllü vazgeçer veya kendi çabalarıyla suçun tamamlanmasını veya neticenin gerçekleşmesini önlerse, teşebbüsten dolayı cezalandırılmaz; fakat tamam olan kısım esasen bir suç oluşturduğu takdirde, sadece o suça ait ceza ile cezalandırılır.
Kabahatin işlenişine birden fazla kişinin iştirak etmesi halinde bu kişilerin her biri hakkında, fail olarak idarî para cezası verilir.
Kabahatin işlenişine birden fazla kişinin iştirak etmesi halinde bu kişilerin her biri hakkında, fail olarak idarî para cezası verilir.
Özel faillik niteliğinin arandığı durumlarda, kabahate iştirak eden ve bu niteliği taşımayan kişi hakkında da fail olarak idarî para cezası verilir.
Kabahate iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığı yeterlidir. Kabahatin işlenişine iştirak eden kişi hakkında, diğerlerinin sorumlu olup olmadığı göz önünde bulundurulmaksızın idarî para cezası verilir.
Kanunda özel faillik niteliğini taşıyan kişi açısından suç, diğer kişiler açısından kabahat olarak tanımlanan fiilin, bu niteliği taşıyan ve taşımayan kişiler tarafından ortaklaşa işlenmesi halinde suça iştirake ilişkin hükümler uygulanır.
Ceza Kanununda asıl fail ve suça katılanın cezaları birbirinden farklı olmasına rağmen, kabahatlerde haksız davranışa birden fazla kişi katılmış olsa dahi aralarında ayrım yapmaksızın her birine fail olarak aynı miktarda para cezası verilir.
Ceza Kanununda asıl fail ve suça katılanın cezaları birbirinden farklı olmasına rağmen, kabahatlerde haksız davranışa birden fazla kişi katılmış olsa dahi aralarında ayrım yapmaksızın her birine fail olarak aynı miktarda para cezası verilir.
Özel faillik niteliğinin arandığı durumlarda, örneğin belirli bir görev nedeniyle idari para cezasının öngörüldüğü bir kabahat fiilinde, o görevlinin durumu özel faillik olarak kabul edilir. Böyle durumda, eğer özel fail niteliğindeki görevlinin kabahat fiiline bu özelliği taşımayan bir kişi katılmış ise, katılan kişiye de asıl fail gibi idari para cezası verilir.
Kabahatlerde iştirakten dolayı ceza verilebilmesi için kabahat fiilinin kasten işlenmiş olması şarttır. Yani, taksirle işlenen kabahatlerde iştirakten söz edilemez. Bunun sonucu olarak da taksirle işlenen kabahalerde asıl fail dışında kalan iştirakçilere idari ceza uygulanamaz.
Eğer eylem iştirakçiler açısından kabahat, asıl fail açısından suç niteliği taşıyorsa konuya TCK’nın suça iştirak hakkındaki hükümleri uygulanır.
