Kamil insan Müəllif: Ustad Şəhid Mürtəza Mütəhhəri

DƏVƏ VƏ TÜLKÜNÜN NAĞILI

Neçə il bundan əvvəl jurnalların birində bir nağıl oxumuşdum. Orada belə bir əfsanə yazmışdılar ki, bir gün bir dəvə ilə bir tülkü dost olurlar. Tülkü dəvəyə təklif edir ki, gəl müştərək həyat sürək, xüsusi həyat və mülkiyyəti ləğv edərək dost olaq, birləşək və hətta bir-birimizi dost deyib çağıraq. Mən səni «dostum dəvə», sən isə məni «dostum tülkü» deyə çağır və ortada «mən» söhbəti olmasın. Hətta mən bundan sonra öz balama «mənim balam» deməyəcəm və sən də öz balanı «mənim dəvə balam» deyib çağırma; mən də, sən də öz balalarımızı «bizim balamız» deyib çağıraq. Gəl «mən» kəlməsini tamamilə yoxa çıxarıb, «biz»ə çevirək. Mən bundan sonra sənin palanına «bizim palanımız» deyəcəyəm, sən də mənim quyruğuma «bizim quyruğumuz» de! Ümumiyyətlə «mən»dən söhbət getməsin. Yazıq dəvə də inandı və onlar bir müddət belə müştərək həyat sürdülər. Amma bu müştərək həyat bir hadisə baş verənə kimi davam etdi. Belə ki, tülkü neçə gün ov əldə edə bilmədi. Bir gün əsəbi və narahat halda yaşadıqları müştərək evə gəldi, amma aclıqdan kiçik bağırsaqları böyük bağırsaqlarını kəsirdi. Gözü dəvənin balasına sataşdı. O, dəvənin balasını bir küncə çəkərək parçaladı və qarnının doydurdu. Dəvə evə qayıdanda balasını soruşdu. Tülkü xəbərsiz olduğunu dedi. Dəvə balasını axtarmağa başladı və axırda onun leşini tapdı. O, başına döyərək «mənim balamı kim bu günə salıb?» deyib ağlamağa başladı. Dəvə «mənim balam» deyən kimi tülkü deyir: Sən hələ tərbiyələnməmisən? Hələ də «mənim balam» deyirsən? «Bizim balamız» de!

«Mən»lərin bu cür «biz» olması «dəvə-tülkü» nağılıdır.

Deməli, bu məktəb də «kamil insan» barəsində kamil məktəb deyil. Bu məktəbdə də yalnız bir dəyərə – o da naqis şəkildə – diqqət yetirilib.