Katı Atık Yakma Tesisleri İçin Teknolojiler ve Yer Seçimi



Yüklə 0,78 Mb.
səhifə1/7
tarix29.07.2018
ölçüsü0,78 Mb.
#62799
  1   2   3   4   5   6   7



TANIMLAR




Alt kalorifik değer

Bir maddenin su muhtevasını hesaba katarak hesaplanan kalorifik değer:
Hu=Ho*(100-W)/(100-Wl) - 24.5*W
Hu: Alt kalorifik değer

Ho: Üst kalorifik değer

W: Hava rutûbeti

Wl: Numunenin toplam su muhtevası




Baca gazı

Yakma prosesinde,birincil hava, ikincil hava ve yanan atıkların gaz ve uçucu katı/ sıvı madde olarak meydana gelen yanma ürünlerinin oluşturduğu gaz

Birincil hava

Yakma prosesine oksijen katmak amacıyla verilen temiz hava

Değerlendirilebilir (geri kazanılabilir) kuru atık

Karışık atık debisinden ayrıştırıldıktan sonra ikincil hammadde olarak ekonomiye geri kazanılabilen atıklar (kâğıt, cam, plastik, metal, tekstil vs.)

Değerlendirilebilir (geri kazanılabilir) yaş atık

Kompostlaştırma yöntemiyle değerlendirilebilen organik atıklar

Dolma derecesi

Yakma hücresinin atıkla doldurulmuş hacminin toplam hacmine göre oranı

Dönme hızı

Döner fırının kendi ekseni etrafında birim zamanda yaptığı devir

Emisyon

Bir tesisten atmosfere yayılan hava kirleticileridir.

Evsel atık

Evlerde oluşan atıklar

Fraksiyon

Karışık atığı oluşturan bileşen gruplarına fraksiyon denilir (meselâ: Kâğıt fraksiyonu, organik atık fraksiyonu)

İkincil hava

Baca gazının geri dönüştürülmesiyle yanma hücresine verilen hava

İmisyon

Alıcı ortamın maruz kaldığı kirlilik

Kalorifik değer

Bir maddenin yakılmasıyla elde edilen enerji potansiyeli (kJ/kg olarak ölçülür)

Kompostlaştırma tesisi

Kompostun üretildiği katı atık işleme tesisi

Kuru Madde

Katı atık veya kompostun kurutma fırınında 103 °C'de yaklaşık 24 saat süre ile sabit ağırlığa gelinceye kadar kurutulması sonucunda geri kalan katı madde miktarı

Piroliz

Oksijensiz ortamda termik değerlendirme

Şartlandırma

Bir işlemden evvel, işlenecek malzemenin işleme uygun hale getirilmesi

Üst kalorifik değer

Su muhtevası sıfır olan bir maddenin kalorifik değeri. Bu değer laboratuvarda tesbit ediliyor ve teorik maksimumdur.

Yakma

Bir reaktör hücresinde atıkların oksijen ilâvesiyle kurutulması, gaz haline getirilmesi ve yüksek sıcaklıkta parçalanmanın sağlanması.

Yanma Artığı

Katı atık veya kompostun kurutulduktan sonra kül fırınında 775 °C'de 3 saat süre ile yakılması sonucu yanmayan veya kaybolmayan madde miktarı

Yanma Kaybı

Katı atık veya kompostun kurutulduktan sonra kül fırınında 775 °C'de 3 saat süre ile yakılması sonucu yanan veya kaybolan madde miktarı



Katı Atık Yakma Tesisleri İçin Teknolojiler ve Yer Seçimi
1. Giriş
Bu çalışmada, çağdaş yakma teknolojileri karşılaştırılmakta ve uygun teknolojiler tavsiye edilmektedir. Yatırım ve işletme giderleri tartışılmış, genel dizayn standartları ve yer seçim kriterleri oluşturulmuştur. Yakma tesislerinin çevre etkileri ve bunların kirletici emisyonları ile ilgili Türk ve AB standartları değerlendirilmiştir.
Bu kılavuzun amacı, yakma tesisi kurmayı planlayan belediyelere karar verme aşamasında destek olmaktır. Maliyet, kararı belirleyen çok önemli bir faktör olduğu için, burada özellikle dikkate alınmıştır.
Yakma teknolojisi, raporda entegre katı atık yönetiminin bir unsuru olarak kabul edilmiştir. Evsel katı atık yönetiminde, yakma tek yöntem olarak kullanılmamalı, öncelikle başka değerlendirme yöntemlerine başvurulmalıdır. Birçok atık fraksiyonu, niteliklerinden dolayı yakma için elverişli değildir. Yakma teknolojisi, düzenli depolama gibi nihai bertaraf yöntemi olmayıp, kalorifik (ısıl) değeri yüksek olan atıklar için bir değerlendirme yöntemidir. Bu nedenle yakma prosesi sonucunda kalan artıklar tehlikesiz (evsel) ve/veya inert özellik taşıyorsa, bunların taşıdıkları özelliklere uygun olan düzenli depolama alanlarında bertarafları gerekir. Atığın cinsine göre, yakılan atıkların tehlikeli ve/veya tıbbi atık olmaları durumunda yakma sonunda ortaya çıkan artıklar tehlikeli atık olarak bertaraf edilmek zorundadır. Katı atıkların yakılmasıyla düzenli depolamaya gidecek atıkların miktarı önemli mertebede azalmaktadır. Böylelikle atıkların nihai bertarafı için gerekli alan ihtiyacı da azalır. Bu yöntem özellikle, düzenli depolama alanı kurmak için uygun alanı bulunmayan ülkelerde tercih edilmektedir. Bu yöntem özellikle kompostlaştırılması ve geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar için kullanılmaktadır. Enerji kazanımı atık yakma teknolojisinde çok önemlidir.
Baca gazı emisyonları ve değerlendirilebilir atıkların malzeme olarak geri kazanılmasının mümkün olduğu durumlarda atıkların yakılarak bertarafı kamuoyu tarafından yakın geçmişte çevre bilinci gelişmiş birçok ülkede -özellikle planlanan yakma tesislerinin çevresinde yaşayanlar tarafından- protesto edilmiştir. Ancak günümüzde gelişen baca gazı arıtma teknolojileri (özellikle dioksin ve furan türevlerinin azaltılması), artan bilinç ve yaygınlaşan entegre katı atık yönetimlerini devreye girmesi ile kamuoyunun bu konulardaki muhalefeti giderek azalmıştır.
2. Yakma Teknolojilerine Bakış
2.1. Standart Yakma Prosesleri
Bu bölümde, katı atık yakma prosesinde kullanılan en yaygın teknolojiler özetlenmiştir. Çeşitli Avrupa şehirlerindeki uygulamalardan bazı örnekler Ek 1.1'de verilmiştir. Ayrıca, İzmir'de 1996 yılında ihale edilen katı atık ayırma, yakma ve enerji kazanma tesisi ile ilgili bilgiler de Ek 1.2.'de verilmiştir.
Modern atık yakma tesislerinde, bir enerji kazanma birimi ve ileri teknoloji ile donanmış bir baca gazı temizleme sistemi bulunmaktadır. Evsel, tehlikeli ve tıbbî atık için yakma prosesi ve baca arıtma prosesi farklıdır. Bu sebepten dolayı, bu atıkların ayrı hatlarda ya da ayrı tesislerde yakılması gerekmektedir.
Bir yakma tesisinin temel birimleri aşağıda sıralanmıştır /1/:

  1. Atık kabulü

  2. Atık ön şartlandırma (ayırma, parçalama)

  3. Temiz hava ilâvesi ile kurutma ve fırında yakma, enerji üretimi

  4. Cürufların uzaklaştırılması, gerektiğinde cüruf yıkama

  5. Cüruf şartlandırma: Metal (Fe) giderme, elek ile sınıflandırma, kaba fraksiyonun parçalanması

  6. Yakma fırınının üst kısmında kullanılmış (ikincil) hava ilâvesi ile baca gazlarının ve tozların yakılması

  7. Gaz soğutma

  8. Baca gazının arıtılması

  9. İleri gaz temizleme

  10. Temizlenmiş baca gazının alıcı ortama (havaya) deşarj edilmesi

  11. Atık su arıtma

  12. Enerji değerlendirme (elektrik üretimi, buhar kullanımı)

Bu raporda yaygın olarak kullanılan katı atık yakma prosesleri üzerinde durulmuştur. Bunlar aşağıda sunulan Çizelge 1'de gösterildiği gibi üç standart sistem olarak incelenmiştir. Son yıllarda pirolitik fırınlar da özellikle tıbbi ve özel atıkların yakılması için kullanılmaya başlanmıştır. Bu konuya bu raporun 2.2 bölümünde kısaca değinilmiş ve detaylı bilgiler hazırlamış olduğumuz 1b-5 no’lu Tıbbi Atıkların Yönetimi İçin Uygun Teknolojiler adlı raporda (s. 29) anlatılmıştır.

Yüklə 0,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin