Kimyavi əsaslar Modulun nömrəsi

Karbohidratlar - Yem bitkilərinin əsas hissəsini təşkil edir. Onlar toxumalarda parçalanaraq, enerji təşkilində istifadə olunur. Karbohidratlar orqanizmə heyvanın ehtiyacını ödəyən miqdardan artıq daxil olarsa piyə çevrilir və ehtiyat kimi toplanır, əksinə bunların miqdarı az olduqda bədənin öz yağı və zülalları parçalanaraq, karbohidratlara çevrilir. Heyvanlar xüsusən inək və camışlar, şirəli yemlərin tərkibində olan karbohidratları daha yaxşı və asanlıqla mənimsəyirlər. Yağlar da karbohidratlar kimi azotsuz üzvi maddələr sırasına daxildir. Yağlar orqanizmə yem vasitəsilə daxil olan və orqanizminin özündə sintez nəticəsində əmələ gəlir. Yağlar xüsusən yağabənzər maddələr (lipoidlər) orqanizmdə mühüm fizoloji rol oynayır. Yağın orqanizmdə çatışmamazlığı maddələr mübadiləsində mühüm pozğunluqların baş verməsi ilə nəticələnir. Heyvanın həyatı və məhsuldarlığı üçün vacib vitaminlərin çoxu yağda həll olduğundan orqanizmə yağ vasitəsilə daxil olur.
Mineral maddələr enerji əhəmiyyətinə malik deyildir. Mineral maddələr hətta cüzi miqdarda çatışmadıqda heyvanlarda maddələr mübadiləsi pozulur, xüsusi xəstəliklər baş verir. Heyvanın həyat fəaliyyəti və məhsuldarlığını təmin etmək üçün onların natriuma, kalsiuma, kaliuma, fosfora, xlora, kükürdə, dəmirə və manqana habelə mikroelementlərə olan ehtiyacları gündəlik rasionda ödənilməlidir.
Kalium orqanizmə bitki yemləri vasitəsilə daxil olur, natirum isə bitkilərdə yox dərəcəsindədir. Ona görə ot yeyən heyvanlara əlavə olaraq xörək duzu verirlər. Heyvana xörək duzu verilmədikdə orqanizmdə natrumla kaliumum nisbəti dəyişir və maddələr mübadiləsində pozğunluq əmələ gəlir, xörək duzu heyvanlara, onların fizoloji vəziyyətdən və yaşından asılı olaraq norma ilə verilir. Lakin ən yaxşısı axurlara parça duz qoymaqdır. Paxlalı və dən bitkiləri fəsiləsinə mənsub olan bitkilər kalsium və fosfrla zəngindir. Bununla yanaşı rasiona təbaşir, sümük unu və presipitat adlanan maddə əlavə edilir. Təbaşir və sümük unu iri-qaramala məhsuldarlığından asılı olaraq hər başa 50 qr, buzvlara isə 5-15 qr verilir.