KirkçEŞme tesisleri

Fransız Yetimhanesi Korusu: Bebek' te, İpar Korusu ile Bebek'i Etiler'e bağlayan dik yolun solunda kalan ağaçlık alandır. Yaklaşık 3,3 hektar yüzölçümündedir. Arazinin mülkiyeti 1909'da Bebek'te açılan Gabriel Fransız Okulu ile kimsesiz çocuklara kol kanat geren Fransız Yetim-hanesi'ne aittir. Zaman içerisinde burada görev yapan rahipler Etiler sırtlarındaki çilek tarlalarını satın alarak, araziyi genişletmişlerdir.

Lozan Antlaşması'ndan sonra bazı diğer Katolik okulları gibi Gabriel Fransız Okulu da kapatılmıştır. Bazı binalar ile a-razinin (korunun) bir bölümü, 1583'te İstanbul'a gelen Cizvitlerce açılan ve bugün halen öğretime devam eden Saint Beno-ît Fransız Lisesi'ne devredilmiştir.

Söz konusu bu koru, Bebek sırtları ü-zerindeki Kortel, İpar korularının bir devamıdır; ağaç türleri olarak da, gümüşi ıhlamur, çitlembik, kestane, saplı meşe, dişbudak, defne, sakızağacı, menengiç, akçaağaç ve akçakesmeler, atkestaneleri, kermes meşeleri, karaağaçlar, yaşlı serviler ve fıstıkçamları girift bir kapalılıkta koruda bir arada bulunurlar.

Kortel Korusu: Arnavutköy-Bebek arasında, sahilden güneybatıya doğru yükselen, oldukça dik eğimli ve tepelik bir arazi parçası üzerindedir. Koru yaklaşık 2

hektar yüzölçümündedir. Koru ve içindeki daha sonra yanan iki ahşap köşk, Ka-valalı Mehmed Ali Paşa'nın kızı Zeynep Hanım'ın mülkiyetindeydi. 1935'te, Zonguldak ve İstanbul milletvekili ve Türkiye'nin ilk elektrik mühendislerinden olan Hüsnü Kortel, koruyu Zeynep Hanım'ın vârislerinden satın almıştır. Korunun sırta yakın, kısmen düzlük kesiminde 1978-1984 arasında 20'ye yakın bir veya iki katlı ev ve köşk inşa edilmiştir.

Korudaki ağaç türleri anıtsal boyutlara ulaşmış fıstıkçamı, kızılcam, servi, sakızağacı, saplı meşe, erguvan, defne, mavi atlas sedirleridir.

Ayşe Sultan Korusu(-+): Bebek-Rume-lihisarı arasındaki sahil yolundan Boğaziçi Üniversitesi Korusu'na ve Kampusu'na doğru yükselen güneydoğu ve kuzeydoğuya bakan yamaçlar, tepecikler ve vadilerden oluşan oldukça dik eğimli bir arazi parçası üzerindedir. Alanı yaklaşık 60-65 dönüm kadardır.

ÂrifîPaşa Korusu(->): Bebek-Rume-lihisarı arasındaki sahil yolundan Boğaziçi Üniversitesi Korusu ve Kampusu'na doğru yükselen, yamaçları güneydoğuya dönük, oldukça dik eğimli arazi parçasıdır. Tüm alanı yaklaşık 22 dönüm kadardır.

Boğaziçi Üniversitesi Korusu: Bebek-Rumelihisarı sahil yolundan oldukça dik bir eğimle yükselen, kuzeydoğu, doğu ve güneybatı yönlerine bakan yamaçlardan, tepeciklerden ve vadilerden oluşan bir a-razi parçasıdır. Alanı yaklaşık 23 hektar kadardır. 17. yy'ın ikinci yarısında, Kap-tan-ı Derya Deli Hüseyin Paşa Bağı olarak bilinen bu arazi üzerinde, 1871'de Dr. Cyrus Hamlin'in çabaları ile bir bina inşa edilmiş ve Robert Kolej eğitim ve öğretime burada başlamıştır. Koruda bugün a-nıtsal niteliğe ulaşmış Amerikan orijinli sahil sekoyası Duglaz göknarı (Pseudotsu-ga menziesiı), mavi sedirler ve Himalaya sedirleri, fıstıkçamları, atkestaneleri, ıhlamurlar, süs dişbudakları kolejin kuruluş yıllarından kalmadır. Çok bakımlı bir korudur. Son 10 yıl içinde korunun açık a-lanları iğneyapraklı ağaçlar ile ağaçlandınlmıştır. Defneler, karayemişler, erguvanlar ve özellikle kermes meşesi (_Qu-ercus cocciferâ) oldukça uzamış ve kalın çaplara ulaşmışlardır.

Emirgân Korusu(->): Emirgân'ın kuzeybatısındaki yamaçlar ve sırtlar üzerinde yer alan koruluk. Yüksek duvarlar ile çevrili olan koruluk 47,2 hektardır.

Said Halim Paşa Korusu (Yapı ve Kredi Bankası Korusu): Yeniköy sırtlarında, yüksek duvarlarla emniyet altına alınmış, bakımlı bir korudur. Sık ve girift bir tepe kapalılığına sahiptir. Alanı 9,2 hektar kadardır. Adı koru ile bütünleşen Said Halim Paşa (1863-1921), Mısır Valisi Kavala-lı Mehmed Ali Paşa'nın torunudur. 1908' den sonra Yeniköy'de belediye reisliği yapmış, 1913'te Mahmud Şevket Paşa'nın öldürülmesi üzerine, hariciye nazırlığından sadrazamlığa yükseltilmiştir. Yeniköy'de-ki koruya büyük olasılıkla belediye reisliği döneminde sahip olmuştur.

Koruda, iğneyapraklı ve kozalaklı tür-

lerden mavi atlas sediri, Himalaya ve To-ros sedirleri, fıstıkçamları, semler, Halep çamı, karaçam bulunmaktadır. Yapraklı ağaç olarak gümüşi ıhlamur, dişbudak, atkestanesi, sakızağacı, gladiçya, ova akça-ağacı, defne, gürgen, fındık, menengiç ve birçok çalı türü görülür.

Avusturya Elçiliği Korusu: Yeniköy sahilindeki denize cepheli görkemli Avusturya Elçiliği Yazlığı'nın(->) arkasındaki dört set üzerindedir. Yüzölçümü 5,5 hektar kadardır.

Mıgırdıç Cezayirliyan'a ait olan arazi Os-manlı-Avusturya dostluğunun bir nişanesi olarak II. Abdülhamid'in emri ile kamulaştırılmış ve Avusturya-Macaristan İmparatoru II. Franz Joseph'e 1898'de hediye e-dilmiştir. Koruda bugün yer alan ağaçlar gümüşi ıhlamur, yaz ıhlamuru, akçaağaç, atkestanesi (beyaz çiçekli), erguvan, yalancı servi, Japon kadifeçamı, Çin şemsiye-ağacı, mavi servi, Avusturya karaçamı, sahil sekoyası, porsuk, çınar vb'dir.

Fransa Elçiliği Korusu: 1807'de III. Selim tarafından dönemin Fransa Büyükelçisi General Sebastiani'ye, elçiliğin yazlığı olarak kullanılmak üzere verilen Tarab-ya'daki İpsilanti Yalısı'nın(~>) arkasında i-ki set halinde yükselen ağaçlık alandır. Yüzölçümü yaklaşık 7,5 hektar kadardır. Yalının arkasındaki tepenin Boğaz tarafına bakan yamacında ve geri düzlüklerde fıstıkçamları, akçaağaçlar (Acer cam-pestre), çınarlar, ıhlamurlar, saplı meşe ve atkestaneleri (beyaz çiçekli), defneler, erguvanlar, yalancı akasya, bozkavak, serviler, karaçamlar, sofora ve sarısalkımlar bulunur.

ingiltere Elçiliği Korusu: Tarabya'da, sahil yoluna 300 m cephesi olan yazlık binanın arkasında yükselen alandadır. Yüzölçümü 2,7 hektar kadardır. Ağaç türleri ova akçaağacı, atkestanesi, ıhlamur, çı-na.t,paulownia tomentosa, porsuk, defne, şimşir, serviler, saplı meşe, yalancı akasya, gülibrişim, karaağaç, acemdutu, fıstıkçamı, kızılçamdır.

Alman Elçiliği Korusu: Yeniköy-Tarab-ya sahil yolu üzerinde, denize hayli geniş cephesi olan, yazlık köşklerin içinde yer aldığı bakımlı bahçenin gerisinde yükselen ağaçlık alandır. Yüzölçümü yaklaşık 17 hektardır. Burası eski Tarabya Kasrı' nın bulunduğu yerdir. Koruda gümüşi ıhlamur, saplı meşe, gürgen ve akçaağaç hâkim durumdadır; gövdesi sert kıllı palmiye (Tracbycarpos fortuneî) tüm koruluk alanda yaygındır; denize nazır tepe ü-' zerinde I. Dünya Savaşı'nda şehit düşen askerler ile Mareşal von der Goltz için yaptırılan mezarlıkta anıtsal boyutlara erişmiş fıstıkçamları dikilmiştir. Ayrıca yalana a-kasya, porsuk, serviler, saplı meşeler, mavi ladin ve Avrupa ladinleri de bulunur.

Huber Korusu (Cumhurbaşkanlığı Yazlık Köşkü Korusu): Tarabya Koyu'nun güneyinde, Yeniköy-Tarabya sahil yoluna cephesi olan Huber Köşkü'nün(-0 arkasında yükselen yamaç ve tepe üzerindeki 64.000 m2'lik alandadır. Koruluk, İngiliz bahçesi konseptini yansıtan doğal ve pitoresk düzenlemesi, nişli ve grottolu set-

leri ve çok değerli ağaç türleri ile Boğaziçi'nin en önemli yeşil alanlarından birisidir. Koruda, gümüşi ıhlamur, yalancı akasya, pırnal meşesi (Quercus ilex), dişbudak, fıstıkçamları, kızılçamlar, anıtsal boyutlara ulaşmış Duglaz göknarı, sahil sekoyası, porsuk (Taxus baccatd), atkestaneleri, defneler, saplı meşe, erguvanlar, şimşirler ve çalı türleri bulunmaktadır.

ispanya Elçiliği Korusu: Büyükdere' de, sahil yoluna cephesi olan görkemli ahşap köşkün arkasında uzayıp giden, 0,9 hektarlık küçük korudur.

Rusya Elçiliği Korusu: Büyükdere-Sa-rıyer sahil yoluna cephesi olan görkemli ahşap yalının arkasından batıya doğru yükselen vadi ve tepelik üzerindeki alandadır. Yüzölçümü 16,6 hektar kadardır. Oldukça büyük çap ve uzun boylara u-laşmış ağaçlar sık bir tepe kapalılığı oluşturmuşlardır. Anıtsal nitelikteki ağaçlar a-rasında Çin yelpazeçamı (Gingko biloba), ıhlamurlar, atkestaneleri fıstıkçamları, erguvanlar, dişbudaklar, çitlembikler kayda değer. Ayrıca saplı meşe, Macar meşesi, akçaağaç, çınar, ladin, servi ve porsuklar koruya zenginlik katarlar.

Ayazağa Korusu: Ayazağa yakınında, içinde Ayazağa Kasırları ile Ayazağa Av Köşkü'nün(-») bulunduğu konduktur. II. Mahmud döneminden (1808-1839) beri hazine-i hassaya ait olduğu ve padişahın sık sık avlanmaya geldiği bilinen Haznedar Çiftliği'nin koruluğudur. 7,8 hektarlık bir yüzölçümüne sahip bulunan koruluğun bugün ayakta kalışının nedeni, içindeki tarihi değerdeki köşk, kasırlar ve a-razinin uzun süre Süvari Okulu gözetiminde kalmasıdır.

Koruda, anıtsal boyutlara ulaşmış, İstanbul korularında görülmeyecek boy ve çaplarda dişbudaklar (40 m boy, 2,10 m çap), çınarlar, ıhlamurlar, saplı meşeler, atkestaneleri, akçaağaçlar tepeleri ile girift, kapalı bir orman oluşturmuşlardır; koruda 1.300-1.400 kadar büyük çap ve boyda iyi konınmuş ağaç vardır. Günümüzde büyük bir kültür kompleksinin kurulması amacıyla koru, eski eser binalarla birlikte İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'na verilmiştir.