Китабын ады

MƏNZİLƏT HƏDİSİ TƏBUKDAN ƏLAVƏ DƏFƏLƏRLƏ 
SÖYLƏNMİŞDİR 
 
Dəvətçi: «Hədis sadəcə Təbuq döyüşündə söylənmiş olsaydı, sözünüz doğru 
olardı.  Ancaq  bu  hədis  dəfələrlə  və  bir  çox  yerdə  Rəsulallah  (s)  tərəfindən 
buyurulmuşdur.  
Məsələn,  «Qardaşlıq  əqdi»ni  ilk  dəfə  Məkkədə,  ikinci  dəfə  də  Mədinədə 
mühacirlər və ənsar arasında oxuduqda həzrət Rəsulallah (s) imam Əlini (ə) özünə 
qardaş seçmiş və belə buyurmuşdu: 
«Sənin  mənə  nisbətdə  olan  məqamın,  Harunun  Musaya  olan  məqamı 
kimidir. Bu fərqlə ki, məndən sonra nəbi yoxdur». 
Hafiz: «Çox qəribədir! İndiyə qədər eşidib gördüyüm şey  mənzilət hədisinin 
sadəcə Təbuk döyüşündə söyləndiyidir. Peyğəmbər (s) oraya səfər etdikdə, həzrət 
Əlini öz yerinə təyin etmişdir. Əli səfərə gedə bilmədiyinə görə kədərləndi. Həzrət 
Peyğəmbər  (s)  onun  narahatlığını  aradan  aparmaq  üçün  bu  sözləri  buyurdu. 
Açıqlamalarınızda xəta etdiyinizi sanıram». 
Dəvətçi: Xeyr, xəta etmədim, əksinə buna yəqinim vardır. Şiə alimlərinin bu 
barədə birliyindən əlavə, sizin bir çox alimlərinizin etibarlı və mötəbər kitablarında 
da bunlar nəql edilmişdir. Məsələn: Məsudi (həm sünnilərin qəbul etdiyi bir şəxs, 
həm  də  şiələrin)  «Murəvvicuz-Zəhəb»in  II  cildinin  49-cu  səhifəsində,  Hələbi 
«Siratul0Hələbiyyə»nin 26 və 120-ci səhifələrində, imam Əbu Əbdürrəhman Nəsai 
«Xasaisul-Ələviyyə»nin 19-cü səşifəsində, Səbt ibn Covzi «Təzkirə»nin 13 və 14-

---

 
209 
cü səhifələrində, Süleyman bəlxi Hənəfi «Yənabiul-Məvəddət» kitabının 9 və 17-ci 
bablarında  imam  Əhməd  ibn  Hənbəlin  «Müsnəd»indən  nəql  etmişlər.  Eləcə  də 
Əbdullah  ibn  Əhmd  «Zəvaidu  Müsnəd»də  və  Xarəzmi  «Mənaqib»  kitabında  bu 
hədisi nəql etmişlər. Hətta Rəsulallahın (s) bu hədisi «Qardaşlıq əqdi»nindən əlavə 
də  bir  çox  yerdə  buyurduğunu  söyləyirlər.  Məclisin  vaxtını  çox  almamaq  üçün 
onları nəql etmirəm.  
Sizlər  də  təsdiq  edərsiniz  ki,  bu  şərafətli  hədisin  məxsus  bir  tərəfi  yoxdur. 
Əksinə,  onun  ümumiyyəti  açıq  aydındır.  Rəsuli-əkrəm  (s)  hər  fürsətdə,  lazımlı 
bildiyi  hər  yerdə  həzrət  Əlinin  (ə)  özündən  sonra  xəlifə  olduğunu  bu  cümlələrlə 
elan edirdi: 
«Əlinin  mənə  nisbətdə  olan  mənziləti,  Harunun  Musaya  olan  mənziləti