Kızılelma Mahallesi
Kışla Mahallesi
Çubuklu Mahallesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : KÜLTÜR YAPISI, FOKLORU VE GELENEKLERİ Giriş Kızılelma Türküleri Kızılelma Manileri Atasözleri ve Bazı Sözcükler Bilmeceler Kızılelma Halk Oyunları Kızılelma’a Has Giysiler Kızılelma’a Has Yemekler Eski Oyun ve Eğlenceler Bazı Menkıbeler DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : İŞ VE MESLEK DÜNYAMIZ
Gazino ve Taverna işletmecileri
Emlâkçılık ve Galericilik Yapanlar
Kahve ve Lokanta İşletmecileri Bakkaliye, Hazır Gıda Sebze ve Meyve Komisyoncuları Nakliyecilik ve Şoförcülük Yapanlar Konfeksiyoncular ve Seyyar Tuhafiyeciler İnşaat Taşeronu ve Kalfacılığı Besicilik ve Hayvancılık Yapanlar Elektronik Cihaz Satıcıları ve Tamircileri Kuyumculuk Yapanlar Demir Doğramacılığı Yapanlar Ateş Değirmenciliği Yapanlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM : BELEDİYE VE FAALİYETLERİ
Belediye Nasıl Kuruldu? Belediye Kurulduktan Sonra Neler Oldu? Yollar ve Ulaşım İletişim ve Telefon Belediyenin Değişik Faaliyetleri Belediye ve Spor
ALTINCI BÖLÜM :YENİKONAKLI KİM NEREDE NE KADAR?
Ankara’daki Kızılelmalılar. Ünye’deki Kızılelmalılar. İstanbul’daki Kızılelmalılar. Niksar’daki Kızılelmalılar. Akkuş’daki Kızılelmalılar. Diğer İl ve İlçelerdeki Kızılelmalılar.
REHBERDE DEĞİŞİK MANZARALAR
2004 yılında Kızılelma’ta Görev Yapan Memurlar Kasaba Sakinlerinin yaptıkları Değişik Faaliyetler Kasabalılara Kayıtlı Telefon Numaraları Rehber İçin Kim Ne Dedi? Rehberde Adı Geçenlerin Kan Grupları
Kızılelma Telefon Numaraları
İSTİKLAL MARŞI
Korkma! sönmez bu şafaklarda yüzen alsancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak,
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak!
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl,
Kahraman ırkıma bir gül... ne bu şiddet bu celâl
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl;
Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl!
Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım,
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim; bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım.
Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar;
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! nasıl böyle bir imanı boğar,
“Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın,
Kim bilir, belki, yarın belki yarından da yakın.
Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme yazıktır, atanı;
Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ?
Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hûda
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ
Rûhmun senden İlâhi, şudur ancak emeli,
Değmesin ma’bedimin göğsüne nâ-mahrem eli;
Bu ezanlar ki şehadetleri dinin twemeli
Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli.
O zaman vecd ile bin secde eder – varsa- taşım
Her cerihamdan ilâhi boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır, rûh-i mücerred gibi yerden nâşım!
O zaman yükselerek Arşa değer belki başım.
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl:
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl.
Mehmet Akif ERSOY
( 1873 – 1936
İSA DEMİRCİ ( 1999- 2004 / 2004 – 200..)
KIZILELMA BELEDİYE BAŞKANI
1971 yılında Kızılelma (Yenikonak) Kasabası Akkuş’ta doğdu. İlkokulu Kızılelma Köyü İlkokulunda okudu. Akkuş lisesi orta bölümünü bitirdikten sonra lise öğrenimini Ankara Anafartalar Lisesinde tamamladı.
1986 – 1994 yılları arasında Gazi Osman Paşa Spor Kulübünde amatör olarak futbol oynadı. Lise eğitiminden sonra Üniversite sınavlarında istediği bölümü kazanamayınca kardeşleri ile beraber Ankara da esnaflık yaptı.
18 Nisan 1999 tarihinde yapılan seçimlerde Kızılelma Belediye başkanlığına seçildi. Kızılelma belediyesinin kurucu başkanı olarak bir çok ilklere imza attı. Beş yıl Kızılelma kasabasında bazı gelişmelerin de öncüsü oldu.
İkinci dönem 28 Mart 2004 seçimlerinde tekrar aday oldu. Kızılelmalıların ikinci kez teveccühleri ile bir dönem daha belediye başkanlığını kazandı. İsa DEMİRCİ II. Kez Kızılelma belediye başkanlığı görevini üstlenmiş olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Başkanımız evli ve bir kız babasıdır. Fransızca bilen başkanımız çevresine daima güler yüzlü, sevecen, gayretli, çalışkan ve dürüst olarak tanınır.
YAZARIN OTOBİYOĞRAFİSİ:
MEHMET ALİ KURU
EĞİTİMCİ – ÖĞRETMEN
İLAHİYATÇI - YAZAR
01.01.1966 yılında Ordu Akkuş ilçesinin Kızılelma ( Kızılelma) kasabasında dünyaya geldi. 8 yaşına kadar çocukluğu bu kasabaya bağlı Kışla mahallesinde geçti. İlkokul çağına gelmeden birkaç sene önce bir yıl kadar Şıhmır mahallesinde dedesinin koyunlarını güttü.
Bir babanın 12 çocuğundan üçüncüsü olan yazar 1974 yılında başladığı Kızılelma Köyü İlköğretim Okulunu 1979 yılında bitirdi. Aynı yıl Devlet Parasız yatılı Öğretmen Lisesi sınavlarını kazandı. Bir süre Ordu – Fatih lisesinde orta öğrenimine devam etti. Dönemin şartları uygun olmadığı için bu okuldan babası tarafından kaydı alındı.
Kasım 1979 yılında Ünye İ.H.Lisesinde orta öğretime başladı. Bu okulun II. Sınıfındayken D.P.Y. sınavlarını okul birincisi olarak kazandı. 1981 yılında orta öğrenime Çorum İ.H.L. de devam etti. Beş yıl bu okulda öğrenim gördükten sonra 1986 yılında mezun oldu. Ağustos 1986 yılında Bolu’da İmam Hatiplik sınavlarına girdi. Yapılan yazılı ve sözlü mülakat sınavlarından sonra ilk atama olarak Siirt iline tayini çıktı. Ancak Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini kazandığı için bu göveri kabul edemedi.
1986 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini kazandı. Beş yıllık yüksek tahsilini yaptıktan sonra 1991 yılında Öğretmen – İlahiyatçı olarak mezun oldu. Fakülte eğitimi yıllarında “Tasavvufta Terimler ve Kavramlar “ adlı bir çalışmayı başarı ile tamamladı. Daha sonra öğretmenlik yaparken “ Sosyal ve Dini Bilgiler Test Kılavuzu” adlı kitabı yazdı.
Meslekte ilk görevine Kasım 1991 yılında Bitlis’te başladı. Üç yıl bir fiil Bitlis’te görev yaptıktan sonra Çorum / Osmancık Osmangazi ilköğretim Okuluna atandı. Bu okulda çalışırken askerlik görevini “Yedek Subay Öğretmen” olarak yaptı. Halen Osmangazi İlköğretim Okulunda Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretmeni olarak görev yapmaktadır.
Özellikleri arasında araştırmak, eleştirmek, yazmak, bilgisayarda çalışmak, doğal alanlarda gezinti yapmak, işini ve eşini sevmek, vs. sayılabilir.
İkiyüzlülükten, insanları hor ve hakir görmekten, aşırı hırslı olanlardan, tembellik yapanlardan, başkalarını aldatanlardan, yalancılıktan asala hoşlanmaz.
Evli ve iki çocuk babası olan yazarımız, üç dil bilmektedir. “ Her şeye rağmen hayatın yaşamaya değer bir tarafı olduğuna inanır.”
BİRİNCİ BÖLÜM : KIZILELMA KASABASI
-
Kasabanın Kimliği :
Kızılelma Kasabası; Ordu’nun Akkuş ilçesinde, ilçe merkezinin kuzeydoğu yönünde yer almaktadır. Doğusunda Kumru ilçesi Eski Divan Türk Köyü toprakları, batısında Esentepe (Kabakulak) Kasabası, kuzeyinde Ünye ilçesinin Yenikent Kasabası, Dağ Köy ve Orta Köy toprakları, güneyinde Tuzak köyü, Çayıralan kasabası toprakları yer alır. Kuzeydoğusunda Ünye ilçesine bağlı Dereköy toprakları ile çevrilidir.
Tahmini olarak 19.442 km lik bir yüz ölçüme sahiptir. Kızılelma kasabasında yerleşim dağınıktır. Dağınık olan yerleşim yerleri irili ufaklı 14 mahalleyi oluşturur. Bunlar sırasıyla:
Kışla mahallesi, Kayaaltı, mahallesi, Çetleğen mahallesi, Çubuklu mahallesi, Cambaşı mahallesi Taşpınar mahallesi, Kuyumcular mahallesi , Bolatlı mahallesi, Şeytanlı mahallesi, Alçak, mahallesi, Acurlu mahallesi, Eserli, mahallesi, Çukur, mahallesi, olmak üzere toplam 14 tanedir.
Yaklaşık 625 hanede 750 aile yaşamakta (ikamet etmekte) dır. Kasabamıza kayıtlı nüfus yaklaşık 7000 kişi civarındadır. Ancak 2000 yılında yapılan nüfus sayımına göre kasabada 3000 kişi ikamet etmektedir. Kalan 4000 kişinin çeşitli nedenlerle kasaba dışına göç ettiğini tespit ettiğim kaynaklardan biliyorum.
Kızılelma kasabası Orta Karadeniz bölümünün bir parçası olduğundan kasaba toprakları engebelidir. Kasaba topraklarının engebeli olmasına rağmen yer yer küçük düzlüklere de rastlanır. En yüksek tepeleri Düz Tepe, Sıraca Tepe, Böğürtlen Tepesi yer alır. Yoğunağaç yaylası, Çukur yaylası, Böğürtlen Tepe yaylası, Uluyazı, Cambaşı ve Ören toprakları kasabanın düzlükleridir.
Ayrıca kasaba topraklarının kuzeyi, güneydoğusu küçük akarsu dereleri ile çevrilidir. Albaşo deresi, Kızılelma deresi, Köy deresi, Okul deresi, Develi (Gümele) deresi vardır.
En belirgin bitki örtüsü kayın (Gürgen) ağaçlarından oluşur. Araziler çayır ve otlaklıklarla kaplıdır. Fındık ağaçları da hatırı sayılır bir alanı kaplamaktadır. Bazı tarla kenarları ise meşe ve pelit ağaçları ile kaplıdır.
“Kızılelma” isminin tarihi bir süreçten geçip geldiğini biliyoruz. İlk defa bu yöreye isim olarak Danişmentliler zamanında verilmiştir. 1996 yılına kadar bu isimle anılan beldemiz, 1996 yılında Belediye kurulurken “Yenikonak” ismiyle değiştirilmiştir. 1999 Genel ve Yerel seçimlerinde ilk belediye başkanını seçmiş ve 29 Nisan 2005 tarihine kadar bu isimle anılmıştır. 29 Nisan 2005 tarihli resmi gazetede beldenin isminin “Kızılelma” olarak değiştiği yayınlanmıştır. Kültürel, tarihi ve milli bir misyon yüklenmiş olan “ Kızılelma” isimi aslında il meclis üyelerinin bu ismi yanlış değerlendirmeleri sonucu değiştirdiklerini biliyoruz.
Kızılelma 1999 yılında Belediye tabelasını takmış ve en yakın gelecekte ilçe tabelasını takmak için çalışmalarına başlamıştır. Tarih bakalım neler gösterecek. Nelere tanıklık edecek.
-
Kasabanın Tarihçesi :
Kızılelma kasabasında insan yaşamı çok eskilere dayanmaktadır. Rivayetlere(söylentilere) göre Kasabanın bilinen en eski tarihi milattan önce (MÖ) 800 yıllara kadar inmektedir.
Milattan önce kasaba topraklarında insan yaşamış olduğuna dair işaret ve kalıntılara rastlanmaktadır. Bunun en belirgin örneği çevrede bulunan bazı ormanlarda yollar açılırken bazı eski kalıntıların çıkmış olmasını gösterilebiliriz.
Anadolu tarihinde bu topraklarda hangi kavimden insanlar yaşamışsa ve hüküm sürmüşlerse o milletlerden bu yörelerimizde yerleşip bir yaşam sürdükleri bir gerçektir. En yakın bilinen tarih ise Anadolu Selçukluları dönemine rastlamaktadır. Selçuklular Anadolu’ya yerleşmeye ve yurt edinmeye başladıklarında bugünkü topraklarımızda Bizans Rumlarının yaşadıkları biliniyor. Yakın yerleşim yerlerinde ve çevremizde Bizans Rumlarına ait Tapınak ve kalıntılar bunun bir kanıtı olarak gösterilebilir. O zamanlar Trabozun da Tarbzon Rum devletinin hükmü geçiyordu. Selçuklular bu duruma son vermişlerdir.
Kızılelma’ın bilinen en eski yerleşim yeri Kışla mahallesindeki “Kılcana evi yanı” denilen ve Kızılelma deresinin üstündeki Dikenli Yazı denilen mevkideki yerleşim yeridir. Bugün kasabamızda yaşayan halk buradaki eski yaşantıyı birer efsane gibi evlerin güzelliğini ve ahırlarını anlatmaktadırlar. Daha sonraları diğer mahallelerde yerleşim başlamıştır.
Kışla mahallesindeki ilk yerleşim yeri olarak bilinen Kılcanlar sülalesinin yerleştiği “Dikenli Yazı” mevkiinde bugün çeşitli kalıntılara rastlanmıştır. Bütün bunlara rağmen araştırmaya dğer tarihi bir esere rastlanmamıştır. Ancak kasaba topraklarımızın ekimi dikimi sırasında çıkan kerpiç eşyalar, tuğla, kiremit, topraktan yapılmış çömlekler, ev eşyaları bulunması geçmişe dayalı yaşamın birer belgesi niteliğini taşıyor. Başka taşlar üzerindeki şekil ve oyuklar da eski yaşamın izlerini bizlere yansıtıyor.
Kışla mahallesindeki Sarıgöl (Göldüzü), Çukur mevkiindeki mağaralar, çifte pınar, kaya köprü eskiye ait eserlerden bazılarıdır.
Çok eski bir tarih ve medeniyete sahip olan kasabamız, tarihi ve kültürel yönden bir araştırması yapılıp belgeli bir çalışma haline getirilebilir. Bendeniz bu rehber ile gelecek nesillerin yapacağı çalışmalara bir ışık tutabilirsem kendimi çok bahtiyar sayarım.
III. YENİKONAK KASABASININ COĞRAFİ DURUMU
-
Kızılelma Kasabasının Fiziki Coğrafyası:
Kızılelma Kasabası; Ordu’nun Akkuş ilçesinde, ilçe merkezinin kuzeydoğu yönünde yer almaktadır. Doğusunda Kumru ilçesi Eski Divan Türk Köyü toprakları, batısında Esentepe (Kabakulak) Kasabası, kuzeyinde Ünye ilçesinin Yenikent Kasabası, Dağ Köy ve Orta Köy toprakları, güneyinde Tuzak köyü, Çayıralan kasabası toprakları yer alır. Kuzeydoğusunda Ünye ilçesine bağlı Dereköy toprakları ile çevrilidir.Tahmini olarak 19.442 km lik bir yüz ölçüme sahiptir.
Kızılelma kasabası Orta Karadeniz bölümünün bir parçası olduğundan kasaba toprakları engebelidir. Kasaba topraklarının engebeli olmasına rağmen yer yer küçük düzlüklere de rastlanır. En önemli dağ ve tepeleri başında Düz Tepe, Kuz Dağı, Sıraca Tepe, Böğürtlen Tepesi yer alır. Çukur yaylası, Duman Tepe yaylası, Cami Başı, Ören toprakları kasabanın düzlükleridir. Bu alanlar birer yayla görünümündedir.günümüzde bu otlaklar ekili tarlalar haline getirilmiştir. Eskiden tek tip ekim dikim yapılırken örneğin bir yıl Mısır, diğer yıl buğday ekilirken son yıllarda bu alanların çevreleri fındık bahçeleri ile çevrili olduğu için ekenek olarak da çeşitlilik göstermeye başlamıştır.
Ayrıca kasaba topraklarının kuzeyi, güneydoğusu küçük akarsu dereleri ile çevrilidir. Albaşıoğlu deresi, Kızılelma deresi, Köy deresi, Okul deresi, Develi (Gümele) dereleri önemli akarsularıdır. Bu dere suları derin vadiler aktığı için tarımda sulamaya elverişli değildir. Yalnızca dere sularında kendiliğinden yetişen balık türleri vardır. Sazan, alabalık, yayın balığı bunlardan bazılarıdır. Aynı zamanda bu dere suları üzerinde birkaç tane eskiden kalma su değirmenleri vardır.
Kızılelma kasabasında yerleşim dağınıktır. Önceleri evler genellikle ahşap olarak yapılmışken, son yıllarda evler tuğla ve betondan yapılmaya başlanmıştır. Dağınık olan yerleşim yerleri irili ufaklı bir çok mahalleyi oluşturur. . Bunlar sırasıyla:
Kışla mahallesi, Çubuklu mahallesi, Bolatlı mahallesi, Şeytanlı mahallesi, Taşpınar mahallesi, Alçak, mahallesi, Acurlu mahallesi, Cambaşı mahallesi, Eserli, mahallesi, Çukur, mahallesi, Kayaaltı, mahallesi, Çetleğen, mahallesi, Kuyumcular mahallesi olmak üzere toplam 14 tanedir.
Kasabada yaklaşık 625 hanede 750 aile yaşamaktadır. Kasabanın 2000 yılı nüfus tespitine göre nüfusu 3000 kişi olarak tespit edilmiştir.
Kasaba topraklarının tabanı yeşil otlarla kaplı ve gürgen ağaçları ile süslü orman alanları vardır. Fındık ağaçlarının da kapladığı alanların hayli büyük olduğu söylenebilir. Kalan kısımlar ya kıraç veya sarp kayalık ve tepelerdir.
-
1 Kasabanın Jeolojik Yapısı Tarihinde Geçirdiği Önemli Depremler)
Kızılelma kasabası Orta Karadeniz bölümünün mini bir parçası olduğu için bölgenin coğrafyasına uygun olan özellikleri göstermektedir. Kasaba arazi yapısı doğal olarak dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Kasaba merkezi de bu arazi üzerine kurulmuştur.
Kasabamız Kuzeydoğu Anadolu deprem fay hattına 60 km ile 70 km arasında bir uzaklıktadır. Yani deprem bölgesi olarak II. Dereceden tehlike oluşturabilecek bir bölgededir. Amasya, Erzincan ve Çorum depremlerinin hepsi kasabamızda etkisi belirgin bir şekilde hissedilir. Kasabanın idari tarihinde kayıtlı büyük ölümlerle sonuçlanan önemli bir deprem yoktur. Ancak kasaba çevresinde olan büyük depremler şiddetli bir şekilde hissedilmektedir.
Eskiden kasaba halkı deprem sözcüğü yerine “ Zelzele” kelimesini kullanırlardı. Bazen ramazan akşamları iftar ezanını beklerken zelzele olduğunu hissederdik. Teravide herkes bu zelzeleden bahsederdi.
1996 Merzifon ve Çorum zelzelesi şiddetli bir şekilde hissedildi. Herhangi bir maddi ve can kaybı olmayan bu depreme de halk “Merzifon Zelzelesi” adını verdi.
Kasaba toprakları engebeli fakat zaman zaman düzlükleri de vardır. Düz Tepe, Camii Başı, Ören Yaylaları toprak yönünden humuslu toprağa sahiptir. Sarı patates ve yulaf ekimi için çok uygun bir topraktır. Kasabanın alçak kısımları toprak yönünden zayıftır. Genellikle yağmurun fazla yağması nedeniyle bu topraklarda kireç oranı düşüktür. Yani kıraç topraklardır. Az derinliklere inilse hemen taşa rastlanır. Zengin ve sağlam topraklar az ve yetersizdir.
Ayrıca kasaba topraklarında irili ufaklı dere ve çaylar da vardır. Kızılelma deresi su debisi ve uzunluk bakımından en büyüğüdür.
Kuz Dağı ormanları, ormanlar içerisinde en fazla gürgen ağaçlarının olduğu alanı kaplamaktadır. Bu ormanların içerisinde akarsuların oluşturduğu say dereler vardır. Bu derelerin say olarak uzunluğu bazen 2 km yi bulur. İnsanlar ve hayvanlar için son derece tehlikelidir. Taşların üzerini su yosunları kayganlaştırdığı için zemin dik ve çok kaygandır. Dolayısı ile hayvan ve insan üzerinde duramaz kayar ve uzun bir süre sürünerek kaydığı için parçalanır. Bu şekilde pek çok hayvan telef olmuştur.
-
I1- Kasabanın Yeryüzü Şekilleri
a) Dağlar ve Tepeler
Kızılelma kasabası dağlık ve engebelidir. Arazi yapısı itibarı ile kasaba topraklarının en yüksek tepesi (1165m) ile Böğürtlen Tepesidir. Kasaba topraklarının engebeli olmasına rağmen yer yer küçük düzlüklere de rastlanır.
Kışla mahallesinin yüksek mevkii ve Kuzdağının Çukur mevkiine bağlayan Düz Tepe (1076m) dir. Kışlanın Ören ekili dikili toprakları “ Taş Kesiği ormanları ve Dip ören ormanları ile Düz tepe bozkırına ulaşılır. Düz tepe yayla turizmi ve planet uçuşları için çok müsait bir yapıya sahiptir. Tepenin güney ucunda Kayarasının başında yüksek bir zirve niteliğinde Kuzguncuk kayası vardır. Eskiden gençler bu kayanın gövdesinden geçerek yiğitlik gösterisi yaparlardı. Geçenler cesur ve yiğit olarak kabul edilir. Geçemeyenler ise korkak ve pısırık olarak kabul edilirdi.
Yine Çukur yaylası ile Kuz ormanlarının bitiştiği tepeye Sıraca tepe ( 1146m) denir. Orta Köy (Gümeleden) çok net bir şekilde görünür. Develi deresi bu dağ ve tepelerin yamaçlarından doğar ve Kızılelma deresine ulaşır.
Yenikonağı ilçe merkezine bağlayan yol üzerinde ve Taşpınar mahallesinin Esentepe topraklarının birleştiği zirveye Böğürtlen Tepe (1165m) denir. Yem yeşil tabanı ve çevresindeki sık gürgen ağaçlarının çevrili olmasıyla muhteşem bir manzarası vardır. Bol su kaynaklarının olması ulaşım yoluna yakın olması dolayısı ile yayla turizmi için biçilmiş bir kaftandır. Buralara bazı yatırımlar ve ihtiyaçların giderilmesi için bir takım düzenlemeler yapılırsa çok iyi mesire ve piknik yerleri olabilir.
-
Yaylalar :
Kızılelma kasabası engebeli olmasına rağmen zaman zaman düzlüklerine de rastlanmaktadır. Bu düzlüklerin başında Çukur yaylası, Yogunağaç yaylası, Duman Tepe yaylası ki en meşhuru da bu yayladır. Ünye – Akkuş kara yolunu Tokat – Niksar’a bağlayan yolun üzerinde her türlü yatırıma müsait bir alandır.
Kasaba toprakları ve Belediyenin hemen biraz üst tarafına doğru uzanan mevkiiye Cambaşı veya Uluyazı yaylası denir ki kasabalıların en çok kullandıkları bir alandır. Hem ekim dikim yapılır hem de otlak olarak hayvanlar için yerleşim yerine yakın olduğundan otlak olarak kullanılır.
Kışla mahallesi toprakları içerisinde Ören yaylası yer almaktadır. Bu bahsettiğim yerler halk arasındaki adlarının söylendiği şekilde yazılmıştır. Eskiden ekim dikim yapılan bu otlaklar günümüzde birer tarım arazisi haline gelmiştir. Orman alanlarından da biraz yer açılarak tarla haline getirilmiştir. Bahsettiğim bu düzlükler kasabanın minik ovaları sayılır. Çünkü kasabalı bu alanlarda değişik tarım ürünleri yetiştirir. Bunların başında yulaf, buğday ve mısır ilk sırada gelir. Az da olsa patates ve fasülye yetiştirilir.
Eskiden ekilip dikilmeyen ve sadece hayvan otlatmaya yarayan bazı düzlükler bile günümüzde ekilen tarlalar ve bahçeler haline dönüşmeye başlamıştır. Genellikle fındık ağacı çok dikilmektedir. Ören ve Cambaşı düzlükleri bu şekilde fındık dikilerek bahçe haline getirilen alanlara en iyi örnektir.
-
Vadiler :
Kasaba topraklarının kuzeyi, güneyi ve doğusu kısa yamaçlardan akan küçük akarsu dereleri ile çevrilidir. Bu yüzden Kızılelam(Cevizdere)dersi kasaba boyunca kasabanın güneyinde dar ve yamaçlı vadilerden geçerek Ünye de denize ulaşır.
Kasabanın bütün dereleri ve akar suları kısa yamaçlardan akıp geçerek Kızılelma deresine akmaktadır. Kasaba toprakları bir elin parmakları gibi dere ve akar su yatakları ile yarılarak Kızılelma deresine doğru inmektedir. Dar ve yüksek vadiler uçurumlarla kaplı olduğu için çoğu yerler ağaçlarla kaplıdır.
d) Akar Suları :
Kasaba topraklarının kuzeyi, güneyi ve doğusu küçük ve büyük akar su dereleri ile çevrilidir. Güneyinde Albaşıoğlu deresi Şıhmır ile Çubuklu mahallesinin arasından Cevizdereye akar. Çillik Kaşı altı denen yamaçtan dökülerek “ Doğu Göl” den Kızılelma ırmağına karışır.
Kasabanın doğusu boyunca Kızılelma (Cevizderesi) akar. Bu dere asıl Akkuş ilçesinin merkezinden doğar. Kasaba topraklarının doğusu boyunca akıp giderken Kayaaltı mahallesinin topraklarını Tuzak köyü sınırı tarafında bırakacak şekilde bölerek akıp geçer gider.
Kasabanın kuzeyinde; okul deresi, köy deresi, Gümele deresi(develi) yer alır. Bu dere suları derin vadiler içinden aktığı için tarımda sulamaya el verişli değildir. Kışla mahallesinin içinden Çamurlu deresi akar. Ayrıca Kuz ormanları içerisinde Develiye akan birkaç küçük derecik daha vardır. I. Dere, say dere gibi.
Sulamaya elverişli olmayan bu derelerde kendiliğinden yetişen balık türleri vardır. Sazan, Alabalık, yayınbalığı bunlardan bazılarıdır. Bu derelerde su değirmenleri de vardır. Bazıları şunlardır. Albaşıoğlu, okul deresi, köy deresinde birkaç tane su değirmeni vardır. Günümüzde pek fazla olmasa da geçmişte Kızılelmalıların çok işlerine yaramıştır. Sadece okul deresinde bu değirmenlerden dört tane su değirmeni vardır.
-
Göller ve Göletler :
Kasaba topraklarındaki düzlükler az olmasına rağmen bu az sayıdaki düzlüklerde birkaç ufak göl bulunmaktadır. Bu göllerin en meşhuru Kışla mahallesindeki Sarıgöldür.
Sarıgöl Göldüzü mevkiinde 5000 metrelik bir alanda bataklık bir arazi üzerindedir. Sarıgölde kış ve ilkbahar mevsimlerinde sular 1.5 metreye kadar yükselir. Gölü besleyecek bir akar su olmadığından yaz mevsiminde sular çekilir. Gölün zemini kındıra denilen sert otlarla kaplanır. Su olduğu mevsimlerde gölde çeşitli su hayvanlarına rastlanır. Yaban ördeği, yılan, su akrebi, su kurbağası vs.
Çukur mahallesinin yerleşim birimlerinin alt taraflarında Gölyanı denilen yerde yaykın (Kızılağaç) ağaçları ile kaplı 1000 metrelik bir bataklık göl olduğu bilinmektedir.
Ayrıca Albaşıoğlu deresinin Kızılelma deresi ile birleştiği mevkiide ve Alçak mahallesi sınırları içerisinde Doğu Göl dediğimiz ırmak gölü bulunmaktadır.
-
Yer altı (Kaynak ) Suları :
Kasaba topraklarının hemen her yerinden sular çıkmaktadır. Ancak ekonomik değerlendirmesi olmayan ve kasaba halkı tarafından kullanılan ünlü kaynak suları şunlardır. Taşğınar mahallesinde kasaba yolunun altındaki Taşpınar kaynak suyu ki debisi çok yüksektir. Sertlik oranı uygun olan suyu Taşpınar ve kasabalı halk günlük ihtiyaçları için kullanıyor.
Ayrıca Çukur mahallesinde Camii çevresindeki kaynak su önemli bir kaynak suyudur. Kışla mahallesine rahat ulaşır. Şımhır mahallesinde iki yerde Değirmen dere boğazı, eski avlu ve Celalin evinin yanı denilen mevkiilerinde ki su.
Kışla mahallesinde Ören altı pınarı Kuz ormanlarındaki I. Dere kaynak suyu, yine Çukur Yoğunağaç yaylasında Çifte pınar suyu, Eserlide Camii altı kaynak suyu bilinen su kaynaklarıdır. Bu kaynakların dışında debisi düşük olan halk tarafından kullanılan ufak su kaynakları sayılamayacak kadar çoktur. Kale Tepesi suyu debisi büyük işletmeye müsait.
-
Dostları ilə paylaş: |