Korku ve üMİT 2 İslâm’ın Ölçülü Olmaya Çağrısı ve Aşırılığa Karşı Uyarısı 6

Haremlik-Selâmlık

Yine aynı şekilde zorlaştırılan bir konu da, “haremlik-selâmlık” konusudur. Tabiî ki, dinimiz bir şeyi haram etmişse ona götüren yolları da yasaklamıştır. İslâm dininde zinâ haramdır, ona götüren yollar da haramdır. Meselâ, nâmahrem olan kadınla yalnız bir odada kalmak câiz değildir. Rasûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmaktadır: “Kim Allah’a ve âhiret gününe iman ediyorsa yanında mahremi olmayan bir kadınla yalnız kalmasın; çünkü bu takdirde üçüncüleri şeytandır.” ¹⁰¹

“Yanında mahremi olmayan kadınla kimse başbaşa kalmasın.” ¹⁰² Bu hadisler bir kimsenin eşi ve nikâh düşmeyen yakın akraba ve hısımları dışında kadınlarla yalnız kalmasını haram kılmaktadır. Böyle bir durum hem karşı cins için tahrik edicidir. Hem de dedikoduya sebep olabilmektedir. Dolayısıyla yabancı kadınlarla yalnız bir arada kalmamaya özen gösterilmelidir. Fakat kadın kocasının erkek kardeşi, dayısı, amcası, dayı ve amca çocukları ya da daha uzak akrabalar gibi nâmahremler varsa kadın tam tesettürüne, oturuşuna, kalkışına, gülüşüne, konuşmasına dikkat ederek, onların yanında kokulanmamaya ve süslenmemeye onlarla teke tek bir odada kalmamaya özen göstermek şartıyla bir arada bulunabilir. Beraber yemek yiyebilirler, ancak bu durumda kadının tesettürlü olması, göğüs, kalça gibi vücut hatlarını belirtecek elbiseler giymemesi gerekmektedir.¹⁰³ Yani, kadın dişiliği ile değil, kişiliği ile o ortamlarda olmalıdır. Fitneye ve fesada sebep olmayacak şekilde kadınlar, erkekler yalnız kalmamak şartıyla bir arada bulunabilirler.

Prof. Dr. Hayrettin Karaman da bu konuda şunları belirtmektedir:

İslâm, kadın-erkek ilişkilerini sınırlamış olmakla beraber, kadını dört duvar arasında hapsetmemiştir. İslâm’ın ilk devrinden beri müslüman kadınların savaşa katıldıklarını biliyoruz. Ayrıca Rasûlullah (s.a.s.)’in eşi Sevde’ye “Allah ihtiyacınız için evden çıkmanıza izin vermiştir.” ¹⁰⁴ Ve ümmetine hitaben “Allah’ın kadın kullarını, Allah’ın mescidlerine gitmekten men etmeyiniz.” ¹⁰⁵ buyurarak kadınların ilim, alış- veriş, düğün, ibâdet gibi meşrû sebeplerle dışarı çıkabileceklerini ifâde buyurmuştur.

Kadın ve erkeklerin küçük yaştan itibaren beraber bulunmaları ve serbest ilişki içinde yetişmelerinin saldırganlığı azaltacağı birtakım komplekslerin doğmasını önleyeceği nazariyesi İslâmî toplumlar için geçerli değildir. Diğer toplumlar arasında da gerçeğin hayale uymadığı âşikârdır. Bu sebeple İslâm, kız- erkek beraberliğini serbest bırakmamış, kayıt ve şartlara tâbi kılmıştır

Bir müslümanın evine akrabası dışında kalan dost ve arkadaşlarının da gelmesi doğaldır. Bu durumda kadın ve erkeklerin beraber oturması ve evin kız ve kadının misafirlerine hizmet etmesi söz konusu olabilir. Ashâbdan Ebû-Üseyd evlenirken, düğün gecesi Hz. Peygamber ve dostlarını dâvet etmiş, fakat onlar için yemek hazırlamamış, bir şey de ikram edememiştir. Ancak eşi, geceden bir taş kabın içine hurma ıslatmış, Hz. Peygamber (s.a.s.) yemeğini bitirince bunu ezip sulandırmış, şerbet yapmış ve misafirlere ikram etmiştir. ¹⁰⁶ İbn Hacer ve Aynî gibi Buhârî şârihlerinin işaret ettiği üzere bu hadisi şerif ve benzerlerinden şu netice çıkarılmıştır: Kadın, kocasının arkadaşlarına hizmet edebilir, ancak bu durumda tesettürüne riayet etmesi, tarafların kötü duygulara kapılmaktan emin olmaları için tahrik edici davranışlardan kaçınmaları şarttır. Evin dar olması, ancak bir odanın ısıtılmış bulunması, bir büyüğünün sohbetinden kadınların da faydalanmalarını sağlamak gibi durumlar da (gerektirdiğinde) şartlara riâyet edilerek kadınlar erkeklerle beraber oturabileceklerdir. Bu durumların dışında ayrı oturmak evlâdır.¹⁰⁷ Değerli âlimlerden Yusuf el-Kardavî de bu konuda şöyle der: Kadın giysisinde, süsünde, konuşmasında ve yürüyüşünde İslâm âdâbına uygun olduğu müddetçe kocasının (veya kendi yakınlarının) huzurunda onun misafirlerine gereken hizmeti yapabilir. Bu durumda kadın misafirleri, onlar da kadını görebilirler. ¹⁰⁸

Araştırmacı yazar Ahmed Kalkan hoca da bu konuda şunları belirtmektedir: Müslüman bir aile, evlerinde haremlik-selâmlık uygulayabilir. Ev sahibi erkek, bunun kendi hanım veya kızları ve misâfir erkekler açısından daha ihtiyatlı olduğu anlayışında olabilir. Buna kimsenin bir şey diyeceği olmaz. Ama bunu İslâm’ın emri olarak görüp göstermek istemesi önemli bir yanlış ve dine bir iftiradır, hiçbir müslümanın buna hakkı yoktur.¹⁰⁹

Bu açıklamalardan da görüldüğü gibi, kadınlar tesettüre ve şartlara riayet ettiklerinde nâmahrem de olsa, erkeklerle yalnız kalmamak şartıyla bir ortamda bulunabilirler, konuşabilirler.

“Mü’min erkeklerle, mü’min kadınlar da birbirlerinin velileri (dostları ve yardımcıları)dır; onlar iyiliği emreder, kötülükten alıkoyarlar.” ¹¹⁰

İctimaî şuur, fertlerin dinî ve ahlâkî kusurları ve kötülükleri karşısında da duyarlı olmak zorundadır.

Nitekim, yukarıdaki âyette, kadın olsun erkek olsun mü’minlerin birbirlerine iyiliği emredip kötülükten (günahlardan) alıkoymalarının aralarındaki velâyet bağı ve kardeşliğin zarûrî bir sonucu olduğuna işaret edilmiştir. Bu görev ve yetki (tebliğ), cinsiyet farkı gözetmeden İslâm toplumunun bütün fertlerine verilmiştir. ¹¹¹

Mü’min erkeklerle kadınlar birbirlerine İslâm’ı tebliğ yapmalıdır. Bu tebliği yapanlar hakkında hemen art niyet aramamak lâzımdır. “Mü’minler ancak kardeştir.” ¹¹² Kardeşlik gereği kadınlara da maddî ve mânevî yardımlarda bulunmak gerekir. Tabiî ki, kadınlara bu tebliği ve yardımı yaparken fitneye, fesada dedikoduya sebep olmayacak tedbirler alınmalıdır.

“Mü’min, insanları kötüleyen, lânetleyen, kötü söz ve çirkin davranış sergileyen kimse değildir.” ¹¹³

“Mü’min, diğer mü’minlerin onun elinden ve dilinden emin olduğu kimsedir.” ¹¹⁴

Mü’min, emin olunan (kimseye zarar vermeyen) kişidir. Dolayısıyla mü’min, kendisine çok dikkat etmesi, müslümanlara zarar vermemek için elinden geleni yapması gerekir.

Yukarıdaki izahlardan da açıkça anlaşıldığı gibi, nâmahrem olan kadın-erkek, yalnız kalmamak şartıyla, dikkat etmesi gereken hususlara dikkat ederek bir arada olabilirler. Buna rağmen bazı kişiler şöyle söylüyorlar:

“Kadın-erkek bir arada kalabalık da olsa, tesettürlü de olsa ne şekilde olursa olsun, bir ortamda (bir arada) bulunmaları haramdır.” Böyle söylemek çok yanlıştır, dini zorlaştırmaktır, aşırı gitmektir. “Allah sınırı (haddi) aşanları sevmez.” ¹¹⁵

Bu hususlara çok dikkat etmek gerekir. Mü’minler Allah’ın sevdiği bir kul olmaya çalışmalıdır.

Allah Sevgisi

İnsan, kendisine iyilik edeni sever. Allah, iyilik edenlerin başındadır. İnsana varlığını, rızkını, sağlığını, sahip olduğu her şeyi veren Allah’tır. “Allah’ın verdiği nimetleri sayacak olsanız sayıp bitiremezsiniz” ¹¹⁶ buyrulmaktadır. Hatta, Allah’tan başkasının iyiliği de gerçekte, Allah’ın iyiliğidir, O’nun nasip etmesiyledir. Çünkü başkalarının kalbini, birine iyilik yapmaya yönelten O’dur. O’dur ki, kullarının birine onu sevdirmiş, böylece o kimse kendisine iyilik etmiştir. Allah Teâlâ, müslümanları birbirine kardeş yapmış, ¹¹⁷ birbirine iyilik ve yardım etmeyi de emretmiştir. ¹¹⁸ Ve bu şekilde de insanların birbirine iyilik ve yardım yapmasını sağlamıştır.

Demek ki insanların birbirine yaptıkları iyilikler, gerçekte, Allah’ın iyiliğidir. Rabbimiz Allah, bunu bildirmektedir: “Sana (insanlara) gelen her iyilik (imkân) Allah’tandır (Allah’ın nasibi iledir).” ¹¹⁹

“O (Allah) ki, yeryüzünde ne varsa hepsini sizin için yarattı.” ¹²⁰

“Ve sizin için din olarak İslâm’ı seçtim.” ¹²¹ Dolayısıyla “Mü’minler en çok Allah’ı severler” ¹²² Ve sevmelidir. Rasûlullah (s.a.s) de şöyle buyurur:

“Kişi, Allah ve Rasûlü’nü, o ikisi dışında kalan her şeyden daha çok sevmedikçe imanın tadını bulamaz.” ¹²³ “Amellerin en faziletlisi Allah için sevmek, Allah için buğzetmektir.” ¹²⁴

“Kim Allah için tevâzu ederse Allah onu yükseltir. Kim de kibirlenirse Allah onu alçaltır. Kim Allah’ı çok zikreder/anarsa (O’na kulluk yapmaya gayret ederse) Allah onu sever” ¹²⁵ buyrulmaktadır.

“De ki: (Rasûlüm) Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın” ¹²⁶ Âyet ve hadislerden, Allah ve Rasûlü’nü her şeyden fazla sevmenin önemi anlaşılmaktadır. “Allah ve Rasûlü’nü sevmek” Allahu Teâlâ’nın emrettiğini yapıp yasaklarından sakınmakla mümkündür.

Mü’minler İslâm’ın prensiplerine bağlı kalmalıdır. İfrat ve tefritten sakınarak, “ümit ve korku” içerisinde “ölüm gelinceye kadar Rabbine kulluk et” ¹²⁷ emrine uyarak yaşamlarını sürdürmelidir. Allah’a kulluk için yaratılmış olan insan, bu kulluk görevlerini yerine getirip getirmediğinin tespit edilmesi için imtihana tâbi tutulmuştur.

Bu imtihanı kazanmak ve cehennemden kurtulup cennete gitmek isteniyorsa Allah ve Rasûlü’nün gösterdiği hak yoldan gidilmesi, yani Kur’an ve sünnete (İslâm’a) uyulması gerekir.

Dünya ve âhirette huzur, saâdet ve mutluluk isteniyorsa bu böyledir! Başka çıkar yol yoktur.

“Bunlar Allah’ın (koyduğu) sınırlardır. Kim Allah’a ve Peygamberine itaat ederse (emirlerini yerine getirirse), Allah onu, zemininden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır, orada devamlı kalıcıdırlar; işte büyük kurtuluş (saadet ve mutluluk) budur. Kim Allah’a ve peygamberine karşı isyan eder ve (koymuş olduğu) sınırlarını aşarsa (emir ve yasaklarına uymazsa), Allah onu devamlı kalacağı bir ateşe (cehenneme) sokar ve onun için alçaltıcı azap vardır.” ¹²⁸

Hadis-i şerifte belirtilen şu duaları tekrarlıyoruz;

“Allah’ım! Kötü ahlâklı olmaktan, çirkin işler yapmaktan ve yanlış inançlara sapmaktan Sana sığınırım.” ¹²⁹

“Allah’ım! Beni senin doğru yoluna ilet! Nefsimin şerrinden beni koru” ¹³⁰

“Allah’ım! Beni doğru yola ilet ve o yolda başarılı kıl!” ¹³¹

“Allah’ım! Seni sevmeyi ve Seni seveni sevmeyi ve Senin sevgine beni yaklaştıracak şeyi sevmeyi bana nasip et ve Senin sevgini bana kendimden, ailemden ve (sıcak ve hararetli günde) soğuk sudan (her şeyden) bana daha sevimli kıl.” ¹³²

“Ey Rabbimiz! Bize dünyada da iyilik (mutluluk) ver, âhirette de iyilik (mutluluk) ver. Bizi cehennem azabından koru.” ¹³³

“Ey Rabbimiz! Hesap görülecek günde (âhirette) beni, anamı, babamı ve mü’minleri bağışla.” ¹³⁴

1 Bakara: 2/212; Âl-i İmrân: 3/175; Mâide: 5/57

2 Ahzâb: 33/37

3 Tâhâ: 20/77

4 Tâhâ: 20/65-68

5 Nahl: 16/51-52

6 Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 1, s. 369

7 A’râf: 7/154

8 Âl-i İmran: 3/175

9 Hac: 2/1-2

10 Ahzâb: 33/39

11 Secde: 2/16

12 Fâtır: 35/28

13 Zümer: 39/13

14 Fussilet: 41/30

15 Zümer: 39/53

16 En’âm: 6/147

17 Nisâ: 4/106

18 Bakara: 2/160

19 Zümer: 39/53; Not: Şirkten dolayı tevbe eden kişinin tevbesi de kabul olunur. Bkz. Nisâ, 4/106, Nasr, 110/3

20 Yusuf: 12/87

21 Ebû Dâvud, Fiten 1; Tirmizî, Fiten 51

22 Buhârî, Edeb 72; Müslim, Fezâil 127-128

23 Müslim, Tevbe, B. 23, Hds. 2755

24 S. Tirmizî, Cenâiz, B. 11, Hds. 983; S. İbn Mâce, Zühd, B. 31, Hds. 4261; İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte, Terc. c. 6, s. 351

25 Buhârî, Tefsiru Sûre 12; Müslim, Fezâil, 134

26 İmam Hafız el-Munzirî, Terğib ve Terhib Terc. c. 6, s. 357, Hds. 8, Buhârî ve Müslim’den

27 İbn Mâce, Zühd, 30

28 İbn Mâce, Talak, 16; İbn Kesir, Tefsir Terc. c. 3, s. 1142

29 Müslim, Tevbe, 11; Tirmizî, Deavat 104; İbn Kesir, Tefsir, c. 13, 6943

30 İmam Hafız el-Munzirî, Terğib ve Terhib, c. 6, s. 358, İbn Hıbban’dan

31 A.g.e., c. 6, s. 366, Hds. 22, Ebu’ş-Şeyh’den

32 Hüseyin K. Ece, İslâm’ın Temel Kavramları, s. 665

33 Bkz. A’râf, 7/88; Yâsin, 36/18

34 Ahmed Kalkan, Kur’ân-ı Kerim Kavram Tefsiri, Korku kavramı, K. No: 70, s. 1116-1117. Yunus: 10/83

35 A.g.e., s. 1118

36 .Bkz. Teğâbün: 64/11

37 Âl-i İmrân: 3/175

38 Tâhâ: 20/124

39 Tâlâk: 65/2-5

40 Ankebût: 29/2-4

41 İbn Mâce, Zühd 31; Tirmizî, Kıyâmet 25

42 Müslim, Birr 34; İbn Mâce, Zühd 9

43 Necm: 27/39

44 Şems: 91/9-10

45 Câsiye: 45/21-22

46 Teğâbûn: 64/16

47 Hucurât: 49/13

48 Bakara: 2/268

49 Müslim, Zikir 50; Ebû Dâvud, Vitir 32; Nesâî, İstiâze 7

50 Ahmed Kalkan, Kur’ân-ı Kerim Kavram Tefsiri, Korku kavramı, kavram no: 70, s. 1130

51 Hicr: 15/49-50

52 Hicr: 15/50

53 Lokman: 31/33

54 Teğâbün: 64/16

55 Bakara: 2/160

56 Nâziât: 79/37-41

57 Bakara: 2/143

58 Yusuf Kardavî, İslâmî Uyanışın Problemleri, s. 22-23

59 Nesâî, K. Hacc, B. 217, Hds. 3044

60 Ahzâb: 33/36

61 Nisâ: 4/13-14

62 Müslim, İlim 7; Ebû Dâvud, Sünnet 6; İbn Mâce, Menasık 63

63 Mâide: 5/87

64 S. Buhârî, K. Nikâh, B. 1, Hds. 1; S. Müslim, K. Nikâh, B. 1, Hds. 5; S. Nesâî, K. Nikâh, B. 4, Hds. 3203

65 Nisâ: 4/28

66 Bakara: 2/185

67 Bakara: 2/286

68 Hac: 22/78

69 Prof. Dr. Hayrettin Karaman vdğ. Kur’ân-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, s. 340

70 Abese: 80/17-20

71 Ahmed Kalkan, Kur’ân-ı Kerim Kavram Tefsiri, Yüsr/Kolaylık kavramı, Kavram no: 123, s. 3175. Talâk: 65/4

72 Kamer: 54/17, 22, 32, 4

73 Buhârî, İman 29; Nesâî, İman 28

74 Ahmed bin Hanbel, c. 2, s. 108

75 Buhârî, Menâkıb 23; Müslim, Fezâil 77; Ebû Dâvud, Edeb 5

76 Buhârî, İlim 12; Müslim, Eşribe 70-71; Ebû Dâvud, Edeb 20

77 Hûd: 11/112

78 Ahkaf: 46/13-14

79 Müslim, İman 62; Tirmizî, Zühd 47; İbn Mâce, Fiten 12; Dârimî, Rikak 4

80 En’am: 6/153

81 İbn Mâce, Mukaddime 1; Darimi, Mukaddime 23

82 İbn Mâce, Tahâre 4; Darîmî, Tahâre 2

83 Buhârî, Edeb 63; Müslim, Birr 103-105

84 Nisâ: 4/58

85 Mümtehine: 60/8

86 İmam Suyuti, Cami’u’s-Sağir Muhtasarı, Terc. ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, vdğ. c. 1, s. 284, Hds. 571 (991); Buna benzer bir hadis için bkz. Darîmî, Büyû’ 2

87 Buhârî, Rikak 18; Müslim, Musafirîn 215; Ebû Dâvud, Tatavvu 27; Nesaî, Leyl 17; İbn Mace, Zühd 28

88 Buhârî, Savm 1; Müslim, İman 9; Ebû Dâvud, Salât 1; Nesaî, Salât 4; Dârimî, Salât 208

89 Ahmed Kalkan, Kur’ân-ı Kerim Kavram Tefsiri, Kolaylık Kavramı, s. 3180-3181

90 Ahmed Kalkan, a.g.e., Kolaylık Kavramı, s. 3185

91 Necm: 53/38

92 Nahl: 16/93

93 Müslim, İmâre 39; Ebû Dâvud, Cihad 87; Nesâî, Bey’at 34

94 Bakara: 2/170

95 Ahzâb: 33/67-68

96 Zümer: 39/18

97 Bkz. Abdülkerim Kuşeyri, Kuşeyri Risalesi, Çev. Süleyman Uludağ, s. 592

98 Halil Gönenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar, c. 1, s. 257

99 Nahl: 16/43

100 Mâide:, 5/87.

101 Müslim, Hac 74; Tirmizî, Radâ 16; Ahmed b. Hanbel, 2 /222, 3/339

102 Buhârî, Nikâh 111-112; Müslim, Hac 424

103 Dr. Faruk Beşer, Hanımlara Özel Fetvalar, Seha Yay. c. 1, s. 78

104 Buhârî, Nikâh 115

105 Müslim, Salât 36; Buhârî, Cuma 13

106 Buhârî, Nikâh 77; Müslim, Eşribe 86

107 Prof. Dr. Hayrettin Karaman, Helâller-Haramlar, s. 109-111

108 Yusuf el-Kardavî, İslâm’da Helaller-Haramlar, s. 175

109 Ahmed Kalkan, Kur’ân-ı Kerim Kavram Tefsiri, s. 3230, Kadın Kavramı, Kavram no: 124

110 Tevbe: 9/71

111 Prof. Dr. Hayrettin Karaman, vdğ. Kur’ân-ı Kerim ve Açıklamalı Meâli, s. 197

112 Hucurât: 49/10

113 Tirmizî, Birr 48

114 Buhârî, İman 4; Müslim, İman 64-65; Ebû Dâvud, Cihad 2

115 Mâide: 5/87

116 Nahl: 16/18

117 Bkz. Hucurât, 49/10

118 Bkz. Bakara: 2/195; Bakara: 2/215; Bakara: 2/272

119 Nisâ: 4/79

120 Bakara: 2/29

121 Mâide: 5/3

122 Bakara: 2/105

123 Bkz. S. Buhârî, K. İman, B. 8, Hds. 9; S. Müslim, K. İman, B. 15, Hds. 67-68

124 S. Ebû Dâvud, K. Sünnet, B. 3, Hds. 4599

125 İbn Mâce, Zühd 16

126 Âl-i İmran: 3/31

127 Hicr: 15/99

128 Nisâ: 4/13-14

129 Tirmizî, Deavât 126

130 Tirmizî, Deavât 70

131 Müslim, Zikir 78; Ebû Dâvud, Hâtem 4

132 Tirmizî, Deavât 72-73, TefsirÜ’l-Kur’an 39

133 Bakara: 2/201

134 İbrahim: 14/41.