Maddeyi Nİteleyen özellikler nitelemek ne demektiR? Maddeleri Nİtelemek hep kolay midir?

2 TANE HİDROJEN ATOMU İLE 1 TANE OKSİJEN ATOMU BİR ARAYA GELEREK HAYATIMZIN EN ÖNEMLİ KAYNAĞI OLAN SUYU MEYDANA GETİRİR. (H₂O) MOLEKÜLÜ OLUŞTU.
((((((((((((((------------MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI-----------------)))))))))))))))

KARIŞIMLAR

ELEMENT

BİLEŞİK

HOMOJEN

ÇÖZELTİLER

HETEROJEN

MADDE



SAF(ARI) MADDE

1. 
   SAF MADDELER
   

İÇİNDE YABANCI MADDE BULUNMAYAN AYNI CİNS ATOM YA DA MOLEKÜLLERİN OLUŞTURDUĞU MADDELERDİR.DEMİR,GÜMÜŞ,ALTIN,SU,YEMEK TUZU…GİBİ
SAF MADDELER İKİ GRUB A AYRILIR:

1. 
   ELEMENTLER
   

• 
  AYNI CİNS ATOMLARDANOLUŞURLAR
  
• 
  KENDİSİNDEN DAHA BASİT MADDELERE AYRIŞAMAZLAR
  
• 
  ERİME, KAYNAMA, YOĞUNLUK GİBİ AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ VARDIR.
  
• 
  SEMBOLLE GÖSTERİLİR.
  

ELEMENT	SEMBOL	ELEMENT	SEMBOL
HİDROJEN	H	DEMİR	Fe
OKSİJEN	O	GÜMÜŞ	Ag
KARBON	C	KALSİYUM	Ca
AZOT	N	MAGNEZYUM	Mg
SODYUM	Na	ALÜMİNYUM	Al

2. 
   BİLEŞİKLER
   

• 
  İKİ VE YA DAHA FAZLA ELEMENTİN BİRLEŞMESİ İLE OLUŞUR.
  
• 
  EN KÜÇÜK YAPI BİRİMLERİ MOLEKÜLDÜR.
  
• 
  KENDİNİ MEYDANA GETİREN ELEMENTLERE KİMYASAL YÖNTEMLERLE AYRILIRLAR.
  
• 
  YOĞUNLUK,ERİME, KAYNAMA SICAKLIKLARI GİBİ AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ VARDIR.
  
• 
  BİLEŞİĞİ OLUŞTURAN ELEMENTLERİN BİRLEŞME ORANLARI SABİTTİR.
  
• 
  FORMİLLE GÖSTERİLİR.
  

2. 
   KARIŞIMLAR
   

• 
  BİRDEN ÇOK SAF MADDENİN BİR ARAYA GELMESİYLE OLUŞAN MADDEYE KARIŞIM DENİR.
  
• 
  AYRAN,HAVA,TOPRAK,KAYA,HAM PETROL,SÜT VE DONDURMA BİRER KARIŞIMDIR.
  

ÖZELLİKLERİ :

• 
  KARIŞIMI OLUŞTURAN MADDELER ÖZELLİKLERİNİ YİTİRMEZLER
  
• 
  KARIŞIMI ÖZELLİĞİ, KARIŞIMI OLUŞTURAN SAF MADDELERİN ÖZELLİĞİNİ TAŞIR.
  
• 
  LİMONATA LİMON GİBİ EKŞİDİR.ŞEKERLİ SU ŞEKER GİBİ TATLIDIR.
  
• 
  KARIŞIMI OLURTURAN MADDELER ARASINDA BELLİ BİR MİKTAR YOKTUR.
  
• 
  ÖĞNERĞİ ÇAYA İSTEDİĞİMİZ KADAR ŞEKER ATABİLİYORUZ.
  
• 
  ŞEKERLİ SU GİBİ KARIŞANI GÖRÜNMEYENVE ÖZELLİKLERİ HER YERDE AYNI OLAN KARIŞIMLARA HOMOJEN KARIŞIM DENİR.
  
• 
  KUMLU VE ZEYTİNYAĞLI SU GİBİ KARIŞANI AYRI KISIMLAR HALİNDE GÖRÜLEN VE ÖZELLİKLERİ HER YERDE AYNI OLMAYAN KARIŞIMLARA HETEROJEN KARIŞIM DENİR.
  

3. 
   ÇÖZELTİLER
   

• 
  BİR MADDENİN BAŞKA BİR MADDE İÇERİSİND ÇOK KÜÇÜK PARÇACIKLARA AYRILMASINA ÇÖZÜNME DENİR. BU TÜR KARIŞIMLARA HOMOJEN KARIŞIM DENİR.
  
• 
  HOMOJEN KARIŞIMLARIN DİĞER ADI DA ÇÖZELTİDİR.
  
• 
  ÇÖZELTİ, ÇÖZÜCÜ VE ÇÖZÜNEN OLMAK ÜZERE İKİ BİLEŞENDEN OLUŞUR.
  
• 
  MİKTARI AZ OLAN BİLEŞENE ÇÖZÜNEN; MİKTARI FAZLA OLAN BİLEŞENE İSE ÇÖZÜCÜ DENİR.
  
• 
  NOT: SU DOĞLAL BİR ÇÖZÜCÜDÜR.
  

ÖZELİKLERİ:

• 
  ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ HER YERDE AYNI OLUR.
  
• 
  ÇÖZELTİDE ÇÖZÜNEN MADDE GÖZLE GÖRÜLMEZ
  
• 
  ÇÖZELTİLER SAYDAM GÖRÜNÜMLÜDÜR. KOLA GİBİ BAZI ÇÖZELTİLER RENKLİ GÖRÜNÜMLÜDÜR.
  
• 
  BAZI MADDELERİN ÇÖZÜNMESİNDE SICAKLIK ETKİLİDİR.
  
• 
  HETOROJEN KARIŞIMLAR ÖZELLİKLERİ HER TARAFINDA AYNI OLMAYAN KARIŞIMLARDIR.
  
• 
  KARIŞIMI OLUŞTURAN BİLEŞENLER AYRI KISIMLAR HALİNDE GÖRÜLÜR.
  
• 
  NOT:
  
• 
  SAF MADDELER HOMOJENDİR.
  
• 
  HER HOMOJEN MADDE SAF OLMAYABİLİR.
  
• 
  ÇÖZELTİLER DE HOMOJENDİR.
  
• 
  ÇÖZELTİLER SAF MADDE DEĞİLDİR.
  

4. 
   ÇÖZÜNME
   

• 
  ÇAYA KONAN ŞEKER ERİR Mİ YOKSA ÇÖZÜNÜR MÜ ?
  
• 
  ILIK LİMONA KONAN BUZ ERİR Mİ YOKSA ÇÖZÜNÜR MÜ?
  
• 
  ERİME VE ÇÖZÜNME KELİMELERİ BİRBİRİNDEN FARKLI KAVRAMLARDIR.
  
• 
  ERİME: KATI BİR MADDENİN ISI ALARAK SIVI HALE GEÇMESİ OLAYIDIR.
  
• 
  ÇÖZÜNME: KATI BİR MADDENİN SIVI İÇERİSİNDE GÖRÜNMEYECEK KADAR KÜÇÜK PARÇALARA AYRILMASI DEMEKTİR.
  

*********MADDEDEKİ DEĞİŞİMLER NELERDİR?*********

1. 
   FİZİKSEL DEĞİŞİM:
   

• 
  MADDENİN YAPISININ VE FORMÜLÜNÜN DEĞİŞMEDİĞİ,FİZİKSEL HALİNİN VE ŞEKLİNİN DEĞİŞTİĞİ DEĞİŞİMDİR.
  
• 
  BUZUN ERİMESİ,CAMIN KIRILMASI,SUYUN DONMASI,KOLONYANIN BUHARLAŞMASI,KAĞIDIN YIRTILMASI…
  
• 
  NOT: HAL DEĞİŞİMLERİ VE KARIŞIM OLUŞUMLARI FİZİKSEL DEĞİŞİMDİR.
  

2. 
   KİMYASAL DEĞİŞİM:
   

• 
  MADDELERİN YAPISIN DEĞİŞEREK,YENİ MADDELERİN OLUŞTUĞU DEĞİŞİMDİR.
  
• 
  KİMYASAL DEĞİŞİME UĞRAYAN MADDE TÜM ÖZELLİKLERİNİ KAYBEDER.
  
• 
  ODUNUN YANMASI,DİNAMİTİN PATLAMASI,EKMEĞİN KÜFLENMESİ,SÜTÜN MAYALANMASI,DEMİRİN PASLANMASI,GÜMÜŞÜN KARARMASI,SÜTÜN EKŞİMESİ…
  
• 
  MUMUN ERİMESİ FİZKSEL BİR DEĞİŞİMDİR AMA YANMASI KİMYASAL DEĞİŞİMDİR.
  

*****/////// KARIŞIMLAR AYRILBİLİR Mİ ?\\\\\\\*******

1. 
   SÜZME VE YÜZDÜRME YÖNTEMİ:
   

1. 
   SÜZME :
   

• 
  SIVILAR İÇİNDE ÇÖZÜNEMEYEN KATILAR İÇİN KULLANILIR.
  
• 
  DEMLENMİŞ ÇAYDA TANELERİ AYIRMAK İÇİN KULLANILIR.YOĞURTLA SUYUN BİRBİRİNDEN AYRILMASI İÇİN BU YÖNTEM KULLANILIR.
  

2. 
   YÜZDÜRME:
   

• 
  BİRİBİRİ İÇİNE KARIŞMIŞ VE SUDA ÇÖZÜNEMEYEN İKİ KATI MADDE YÜZDÜRME YÖNTEMİ İLE AYRIŞTIRILABİLİR.
  

2. 
   MIKNATISLA AYIRMA
   

• 
  MIKNATIS DEMİR NİKEL VE KOBALT GİBİ MADDELERİ ÇEKER.
  
• 
  KARIŞIMI OLUŞTURAN MADDELER MIKNATIS TARAFINDAN ÇEKİLİYOR SABU YÖNTEMİ KULLANIRIZ.
  

3. 
   BUHARLAŞTIRMA YÖNTEMİ:
   

• 
  BU YÖNTEM, SUYUN İÇİNDE ÇÖZÜNEN KATI MADDELERİ AYIRMAK İÇİN SUYUN KARIŞIMDAN UZAKLAŞMASIDIR.
  
• 
  KATI MADDE SU İÇERİSİNDE ÇÖZÜNDÜĞÜ İÇİN SÜZME YÖNTEMİ KULLANMAYIZ.
  
• 
  TUZLU SUYU BİRBİRİNDEN AYIRMAK İÇİN TUZLU SU ISITILIR SU BUHARLAŞIR TUZ KALI SU SOĞUTULUP TEKRAR KULLANILIR HALE GETİRİLİR. BUNA DAMITMA ADI DA VERİLİR.
  

• 
  TUZ GÖLÜNDEN TUZ ELDE EDİLMESİ, ŞEKER PANCARINDAN ŞEKER ELDE EDİLMESİ VE DENİZ SUYUNDAN İÇME SUYU ELDE DİLMESİ BU YÖNTEMLE OLUR.
  

KUVVET VE HAREKET

1. 
   HAREKETLİ VARLIKLARI GÖZLEYELİM
   

2. 
   VARLIKLARIN HAREKET ÇEŞİTLERİ
   

3. 
   CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME VE DURDURMA
   

4. 
   KUVVET CİSİMLERİN HAREKETİNİ VE ŞEKLİNİ ETKİLER.
   

1. 
   HAREKETLİ VARLIKLARI GÖZLEYELİM
   

• 
  ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARIN BAZILARI HAREKETLİ BAZILARI DA HAREKETSİZDİR.
  
• 
  CANIZ VARLIKLAR HAREKETSİZKEN CANLI VARLIKLAR HAREKETLİDİR.
  
• 
  BİR CİSİM BULUNDUĞU NOKTADAN AYRILMIYORSA HAREKETSİZDİR.
  
• 
  BİR CİSİM BULUNDUĞU NOKTADAN KONUM DEĞİŞİYORSA HAREKETLİDİR.
  
• 
  SINIFTA TAHTAYA KALKAN ÖĞRENCİ OTURANA GÖRE HAREKETLİDİR.
  
• 
  İNSANLAR ZAMANDAN KAZANMAK İÇİN HAREKETLİ VARLIKLAR İCAT ETMİŞLERDİR.
  
• 
  BUNLARIN EN ÖNEMLİ OLANI İSE TEKERKLEĞİN BULUNMASIDIR.
  
• 
  AYNI HIZLA AYNI YÖNE GİDEN İKİ CİSİM HAREKETSİZMİŞ GİBİ ALGILANABİLİR.
  
• 
  DÜNAYNIN HIZININ SABİT OLMASI BİZE HAREKET ETMİYOR MUŞ GİBİ ALGILAMAMIZA NEDEN OLUR
  

2. 
   VARLIKLARIN HAREKET ÇEŞİTLERİ
   

• 
  SINIF İÇERİSİNDE TAHTAYA GÖRE ÖĞRENCİLERİN BULUNDUĞU YERE KONUM ADI VERİLİR. BU DA KİŞİDEN KİŞİYE DEĞİŞKENLİK GÖSTERİR.
  

HAREKET: BİR VARLIĞIN BAŞKA BİR VARLIĞA GÖRE YER DEĞİŞTİRMESİ OLARAK TANIMLANIR.

• 
  BİR CİSİM SABİT KABUL EDİLEN BİR NOKTAYA GÖRE BULUNDUĞU YERDEN BAŞKA BİR YERE NOKTA İSE SON KONUM OLARAK ADLANDIRILIR.
  

BİR CİSMİN HIZINI BULMAK İÇİN GİDİLEN YOLUN ZAMANA BÖLÜNMESİ İLE BULUNUR.

1 km = 1000m

1m = 100cm

1 Saat = 60 dakika

1 Saat = 3 600 Saniye

• 
  DURAN BİR CİSMİN HIZI SABİTTİR.YANİ 0 DIR.
  

HAREKETLİ CİSİMLERİN HAREKETLERİ SIRASINDA İZLEDİKLERİ YOLA YÖRGE DENİR.

BİR CİSMİN HAREKETİNİ HIZINA VE YÖRÜNGESİNE BAKARAK İKİ TÜRLÜ TANIYABİLİRİZ.

1. 
   HIZINA GÖRE HAREKET ÇEŞİTLERİ:
   

1. 
   SABİT HIZLI HAREKETLER:
   

BİR CİSMİN HIZI HAREKETİ SÜRESİNCE DEĞİŞMİYORSA, SABİT HIZLI HAREKET EDİYOR DEMEKTİR.

GÜNEŞ SİSTEMİ BUNA EN GÜZEL ÖRNEKTİR.

SAATİN AKREP VE YELKOVANI D A SABİT HAREKET EDEN CİSİMDİR.

2. 
   HIZI DEĞİŞEN HAREKETLER:
   

HAREKET EDEN ARAÇLAR DEVAMLI SABİT HIZLA HAREKET EDEMEZLER.

AŞAĞIDAN YUKARIYA DOĞRU ATILAN TOP,KIRMIZI IŞIKTA DURMAYA ÇALIŞAN ARAÇ YAVAŞLAYAN HAREKET EDER.

YERE DÜŞMEKTE OLAN TOP CE KIRMIZI IŞIKTAN SONRA HAREKET EDEN ARAÇ DA HIZLANAN HAREKET EDİYOR DEMEKTİR.

2. 
   YÖRÜNGESİNE GÖRE HAREKET ÇEŞİTLERİ :
   

DÜZ YOLDA HAREKET EDEN ARAÇ İLE ELİMİZDEN DÜŞEN BARDAK DOĞRUSAL HAREKET ETMİŞ OLUR.

LUNAPARKTA DÖNME DOLAP VE SAATİN AKREP VE YELKOVANI DAİRESEL(ÇEMBERSEL)HAREKET ETMİŞ OLUR.

SALINCAĞIN YAPMIŞ OLDUĞU HAREKET EĞRİSEL HAREKETTİR.

GEZEGENLER İSE GÜNEŞ ÇEVRESİNDEKİ HAREKETLERİ ELİPS ŞEKLİNDEDİR.

DOĞRUSAL HIZ EĞRİSEL HAREKET DAİRESEL HAREKET ELİPS HAREKET

……………

3. 
   CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME VE DURDURMA
   

GÜNLÜK HAYATIMIZDA FARKINA VARMADAN BİR ÇOK HAREKET YAPARIZ.

ODANIN KAPISINI AÇMADA, TELEVİZYONUN DÜĞMESİNİ KAPAMADA BİR HAREKET UYGULARIZ.

İTME YA DA ÇEKME ŞEKLİNDE UYGULANAN CİSİM HAREKET EDER.

YERDE DURAN BİR CİSME VURDUĞUMUZDA İTME UYGULARIZ.

AĞIR BİR YÜKÜ KALDIMAK İÇİN ÇEKME UYGULARIZ.

BİR YELKENLİNİN HAREKET ETMESİ İÇİN RÜZGÂR İTME KUVVETİ UYGULAR.

TOPU YUKARI FIRLATIRKEN UYGULANAN KUVVET İTME ŞEKLİNDEDİR. TOPUN YERE DÜŞMESİ İSE YERÇEKİMİ KUVVETİ ŞEKLİNDE OLUŞUR.

YÜNLÜ KUMAŞA SÜRÜLEN TARAK KÜÇÜK KAĞIT PARÇALARINI KENDİNE DOĞRU ÇEKER.BUNA ELEKTRİKSEL KUVVET DENİR.

GEMİ KAYIK VE VAPUR SUYA İTME KUVVETİ UYGULAR.SUYUN İSE CİSİMLERE KARŞI UYGULADIĞI KUVVET SUYUN KALDIRMA KUVVETİDİR.

ELİMİZDEN UÇAN BALON HAVA İLE İTME KUVVETİ UYGULAR.BUNA HAVANIN KALDIRMA KUVVETİ DENİR.

HAYATIMIZDA İTME VE ÇEKME SIKLIKLA GÖRÜLÜR.

NOT:

HAREKETSİZ BİR CİSMİN HAREKET ETMESİ İÇİN YETERİNCE KUVVET UYGULANMALIDIR.

BİR CİSMİ DURDURMAK İÇİN CSİMİN TERS YÖNÜNDE KUVVET UYGULAMAMIZ GEREKİR.

VARLIKLARI HAREKET ETTİRMEK İÇİN UYGULANAN İTME VE ÇEKMEYE KUVVET ADI VERİLİR.

4. 
   KUVVET CİSİMLERİN HAREKETİNİ VE ŞEKLİNİ ETKİLER.
   

HER GÜN KARŞILAŞTIĞIMIZ BİR ÇOK OLAYIN NEDENİ KUVVETTİR.

TENEKE KUTUNUN ÜZERİNE OTURUNCA ÇÖKMESİ

BİR YAYI ÇEKTİĞİMİZDE YAYIN UZAMASI

GÜNEŞ SİSTEMİNDEKİ GEZEGENLERİN BİR DÜZEN İÇERİSİNDE HAREKET ETMESİ.

MIKNATISLARIN BİRBİRİNİİTMESİ YÂ DA ÇEKMESİ.

BİZLE R KY-UVVETİ GÖREMEYİZ KUVVETİN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ GÖZLEMLEYEBİLİRİZ.

************KUVVETİN CİSİMLERE ETKİSİ*************

KUVVET DURAN CİSİMLERİ HAREKET ETTİRİR.

DURAN BİR CİSMİ HAREKET ETTİRMEK İÇİN HAREKET ETTİĞİMİZ YÖNDE KUVVET UYGULAMALIYIZ.

KUVVET HAREKET EDEN BİR CİSMİ YAVAŞLATIR YA DA DURDURUR.

HAREKET EDEN BİR CİSMİ DURDURMAK YA DA YAVAŞLATMAK İÇİN CİSME TERS YÖNDE KUVVET UYGULAMALIYIZ.

HAREKET EDEN CİSİMLERİ HIZLANDIRIR.

HAREKET EDEN BİR ARACIN HIZINI ARTIRMASI BUNA EN GÜZEL BİR ÖRNEKTİR.

KUVVET HAREKETİN YÖNÜNÜ DEĞİŞTİRİR.

KALE DİREĞİNE ÇARPAN TOPUN GERİ DÖNMESİ.

KUVVET CİSİMLERİ DÖNDÜRÜR.

CİSİMLER UYGULANAN KUVVETİN ETKİSİYLE DÖNEBİLİR.

BİSİKLETİN TEKERLEĞİNİN DÖNMESİ.

KUVVET CİSİMLERİN ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRİR.

KUVVET UYGULANAN HAMURUN ŞEKLİNİN DEĞİŞMESİ BUNE GÜZEL BİR ÖRNEKTİR.

NOT:

DURAN CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME, HAREKETLİ CİSİMLERİ DURDURMA, HAREKETİN YÖN VE HIZINI DEĞİŞTİRME, CİSİMLERİ DÖNDÜRME VE ŞEKİL DEĞİŞTİRME GİBİ ETKİLERİ VARDIR.

1. 
   IŞIK
   

1. 
   KARANLIKTA GÖREBİLİR MİYİZ?
   

2. 
   ÇEVREMİZDE IŞIK KAYNAKLARI
   

3. 
   GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE AYDINLANMA
   

4. 
   YAŞAMIMIZI ETKİLEYEN AYDINLATMA
   

5. 
   IŞIK DA ÇEVREYİ KİRLETEBİLİR Mİ?
   

2. 
   SES
   

1. 
   HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR
   

2. 
   SES TİTREŞİMDİR.
   

3. 
   SESİN İŞİTMEDEKİ ÖNEMİ
   

4. 
   SESTE ÇEVREYİ KİRLETİR.
   

1. 
   KARANLIKTA GÖREBİLİR MİYİZ?
   

GÜNDÜZ GÖZLERİMİZİ KAPADIĞIMIZDA GÖRDÜĞÜMÜZ YALNIZCA KARANLIKTIR.

GÖZLERİMİZİ AÇTIĞIMIZDA IŞIĞI VE ÇEVREMİZDEKİ CİSİMLERİ GÖRÜRÜZ.

ÇEVREMİZDEKİ CİSİMLERİ GÖRMEMİZİ SAĞLAYAN IŞIKTIR.

VARLIKLARI DAHA İYİ GÖREBİLMEMEİZ İÇİN BULUNDUĞUMUZ ORTAM YETERİNCE AYDINLATILMALI.

CİSİMLERİ GÖREBİLMEMİZ İÇİN; CİSİM IŞIK YAYMALI YA DA CİSİM, ÜZERNE DÜŞEN IŞIĞI BİZE YANSITIR.

**IŞIĞIN CİSİMLER ÜZERİNDEKİ OLUMLU VE OLUMSUZ ETKİLERİ**

IŞIK CANLILARIN HAYAT KAYNAĞIDIR.

GÜNEŞ IŞIĞI İNSAN VÜCUDUNDA BULUNAN D VİTAMİNİ AKTİF HALE GEÇİRİR.

BİTKİLERİN GELİŞİMİ İÇİN ÖNEMLİDİR.

BİTKİLER, BESİN YAPMAK İÇİN OKSİJEN ÜRETEBİLMEK İÇİ N GÜNEŞ IŞIĞINI KULLANIRLAR.

MEYVELERİN OLGUNLAŞMASI VE TATLANMASI İÇİN IŞIĞA İHTİYAÇ DUYAR.

GÜNEŞ IŞIĞININ ALTINDA ÇOK KALAN CİSİMLERİN RENGİ DEĞİŞİR.

GÜNEŞİN ALTINDA ÇOK KALAN BESİNLERİN TADI DA DEĞİŞİR.

GÜNEŞ IŞIĞI ALTINDA ÇOK KALMAK GÜNEŞ ÇARPMASINA NEDEN OLUR.

2. 
   ÇEVREMİZDE IŞIK KAYNAKLARI
   

IŞIK YAYARAK ÇEVRESİNİ AYDINLATAN CİSİMLERE IŞIK KAYNAĞI DENİR.

IŞIK KANNAKLARI DOĞAL VE YAPAY OLMAK ÜZERE İKİYE AYRILIR

1. 
   DOĞAL IŞIK KAYNAKLARI:
   

BAŞTA GÜNEŞ OLMAK ÜZERE DİĞER YILDIZLARİŞİMSŞEK, CANLILARDAN ATEŞ BÖCEĞİ DOĞAL IŞIK KAYNAKALRINDANDIR.

DOĞAL IŞIK KAYNAKLARI KENDİLİĞİNDEN IŞIK YAYARLAR.

IŞIĞI KENDİLERİ ÜRETİRLER.

EN BÜYÜK IŞIK KAYNAĞI GÜNEŞTİR.

CİSİMLERİ GÜNEŞİ YAYDIĞI IŞIK SAYESİNDE GÖRÜRÜZ.

2. 
   YAPAY IŞIK KAYNAKLARI:
   

AMPUL,MUM,EL FENERİ,TRAFİK IŞIKLARI GİBİ CİSİMLER İNSANLAR TARAFINDAN YAPILDIĞI İÇİN YAPAY IŞIK KAYNAĞI OLARAK ADLANDIRILIR.
**ŞIK KAYNAKLARI YALNICA GÖRMEMİZİ SAĞLAMAZ,

ISINMAMIZI DA SAĞLAR**

1. 
   SICAK IŞIK KAYNAKLARI:
   

ÇEVRESİNE HEM IŞIK HEM DE ISI YAYAN KAYNAKLARA DENİR.

EN BÜYÜK ISI VE IŞIK KAYNAĞI GÜNEŞTİR.

GÜNEŞ HEM ISITIR HEM DE AYDINLATIR.

ELEKTRİK AMPÜLÜ, MUM,ATEŞ,GAZ LAMBASI SICAK IŞIK KAYNAKALRIDIRLAR.

2. 
   SOĞUK IŞIK KAYNAKLARI:
   

BAZI IŞIK KAYNAKLARI ÇEVREYE IŞIK YAYAR AMA ISI VERMEZLER.

BUNLAR FLORASAN, ATEŞ BÖCEĞİ… GİBİ.

BİR IŞIK KAYNAĞI TARAFINDAN AYDINLATILAN CİSİMLER AYDINLIK CİSİMLER DENİR.BUNA EN GÜZEL ÖRNEK AY DIR.GÜNEŞTEN ALDIĞI IŞIĞI BİZE YANSITIR.

IŞIĞI YAYMAYAN CİSİMLER İSE KARANLIK CİSİMLERDİR. DEFTER, KİTAP MASA GİBİ.

YILDIZLAR KENDİ IŞIĞINI ÜRETİR, GEZEGENLER İSE SADECE YANSITICI GÖREVİ GÖRÜRLER.

3. 
   GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE AYDINLANMA
   

İLK İNSANLAR ATEŞİ BULDUKTAN SONRA YAŞADIKLARI MAĞARALARI HEM AYDINATIP HEM DE ISITMIŞLAR.

DAHA SONRA ÇIRA VE MEŞALELERİ UZUN YILLAR AYDINLANMA ARACI OLARAK KULLANMIŞLAR.

DAHA SONRALARI GAZ YAĞINI BULMUŞLAR VE PETROL DELİKLERİ ÜZERİNE YAKARAK AYDINLANMIŞLARDIR.

• 
  1879 DA THOMAS EDİSON ARK LAMBASINI BULARAK UCUZ VE KULLANIŞLI ELEKTRİKLİ AMPÜLÜ BULDU.
  

AMPÜL:

ELEKTİRK ENERJİSİNİ IŞIK ENERJİSİNE DÖNÜŞTÜREN ARAÇTIR.

• 
  1927 YILINDA DAHA UCUZ VE KULLANIŞLI FLÜORESAN LAMBA BULUNMUŞTUR.
  
• 
  1980 Lİ YILLARDA HALOJEN LAMBALAR İCAT EDİLDİ.BU LAMBALAR ÇOK IŞIK VERİP ÇOK ELEKTRİK TÜKETMEKTEDİRLER.
  

---MEŞALE—MUM—AMPÜL—FLÜORESAN--NEON LAMBAN----

4. 
   YAŞAMIMIZI ETKİLEYEN AYDINLATMA
   

GÜNÜMÜZDE YAPAY IŞIK KAYNAKLARI KULLANILIYOR.

BUNLAR AMPÜL, FLÜORESAN, HALOJEN LAMBALARDIR.

BU LAMBALAR ELEKTRİK ENERJİSİNİ TÜKETEREK BİZİ AYDINLATIR.

5. 
   IŞIK DA ÇEVREYİ KİRLETEBİLİR Mİ?
   

IŞIĞI GEREĞİNDEN FAZLA KULLANMAK IŞIK KİRLİLİĞİNE NEDEN OLUR.

İŞYELERİNDE,REKLAM PANOLARINDA Kİ IŞIKLAR IŞIK KİRLİLİĞİNE NEDEN OLUYOR.
**********IŞIK KİRLİLİĞİNE KARŞI************

EVLER, İŞYERLERİ, GÜNEŞ IŞIĞINDAN FAZLA YARARLANACAK ŞEKİLDE YAPILMALI

GERKESİZ IŞIK KULLANIMINDAN KAÇINILMALIDIR.

TRAFİK IŞIKLARI HAYATIMIZDA ÖNEMLİ YERE SAHİP OLDUĞUNDAN IŞIK KİRLİLİĞİNE NEDEN OLMAZ.

İYİ AYDINLATILMIŞ BİR İŞ YERİNDE VERİMLİLİK ARTACAĞINDAN KİRLİLİĞE NEDEN OLMAZ
*************IŞIĞIN DOĞRU KULLANIMI***************

ILIK KULLANIMINA DİKKAT ETMEMİZ GÖZ SAĞLIĞI İÇİN ÖNEMLİDİR.

BULUNDUĞUMUZ ODA YETERİNDCE AYDINLATILMALIDIR.

IŞIK DOĞRUDAN GÖZÜMÜZE GELMEMELİDİR.

GECE DERS ÇALIŞIRKEN MASA LAMBASI KULLANILMALIDIR.

ÇALIŞIRKEN IŞIĞIN SOL ÜSTTEN GELMESİNE DİKKAT EDİLMELİDİR.

GERKESİZ YANAN LAMBALAR SÖNDÜRÜLMELİDİR.

ELEKTRİKLE ÇALIŞAN ARAÇLAR GEREKMİYORSA ÇALIŞTIRILMAMALI

BOZUK FAZLA AKIM ÇEKEN ARAÇLARIN ONARIMI YAPILMALI

IŞIĞIN AZ GEREKLİ OLDUĞU YERLERE GÜÇLÜ AMPÜL TAKILMAMALI.

PARK VE SOKAK AYDINLATMALARINDA KULLANILAN IŞIK AKYNAKLARI AYDINLATILACAK ORTAMA YÖNLENDİRİLMELİDİR.

3. 
   SES
   

1. 
   HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR
   

• 
  CANLILAR ÇEVRELERİYLE İLETİŞİM KURABİLMESİ İÇİN GÖRMELERİ VE DUYMALARI GEREKİR.
  
• 
  BAZEN CİSİMLERİ GÖRMEDEN SESLERİNDEN NE OLDUKLARINI TANIYABİLİRİZ.
  
• 
  HAYVAN SESLERİNDEN, MÜZİKAL ALETLERDEN, TAŞITLARIN ÇIKARDIĞI SESTEN NE OLDUĞUNU BİLİR VE DE TANIRIZ.
  
• 
  ÇEVREMİZDE SES VEREN VE SES OLUŞTURAN CİSİMLERE SES KAYNAĞI DENİR.
  
• 
  KULAĞIMIZA GELEN BAZI SESLER DOĞAL BAZI SESLER İSE YAPAYDIR.
  
• 
  RÜZGÂR UĞULTUSU, GÖK GÜRLEMESİ, DALGA SESİ, YÜKSEK BİR YERDEN AKAN SU ŞIRILTISI, KUŞ VE BÖCEKLERİN SESİ DOĞAL SESTİR. BU SESLERİ ÜRETEN KAYNAĞA DA DOĞAL SES KAYNAĞI DENİR.
  
• 
  MÜZİK ALETLERİNDEN, ULAŞIM VE TAŞIMA ARAÇLARINDAN ÇIKAN, SESLER DE YAPAY SESTİR. BU SESLERİ ÜRETEN KAYNAKLARA DA YAPAY SES KAYNAĞI DENİR.
  
• 
  SES KAYNAĞINDAN ÇIKTIKTAN SONRA IŞIK GİBİ HER YÖNE YAYILIR.
  
• 
  SESİN YAYILMA ÖZELLİĞİ OLMASAYDI KAYNAĞINDAN ÇIKAN SESLER KULAĞIMIZA KADAR GELMEZDİ.
  
• 
  SES DALGALAR HALİNDE YAYILIR. SES DALGALARINI BİZLER GÖREMESYİZ.
  
• 
  DALGALAR HALİNDE YAYILAN SES UZAKLAŞTIKÇA DALGALAR ZAYIFLAŞIR.
  
• 
  BU NEDENLE SES KAYNAĞINA YAKIN SASLER GÜÇLÜ DUYULUR, SES KAYNAĞINDAN UZAKLAŞTIKÇA SESİN DUYULMASI GÜÇLEŞİR.
  
• 
  SES DALGALARI HAVADA HAREKET ETTİĞİ GİBİ SUDA DA DALGALAR HALİNDE YAYILIR.
  
• 
  SES SUDA HAVADAN DAHA HIZLI YAYILIR.
  
• 
  SES KATILARDA DA DALGALAR HALİNDE YAYILIR.
  

SESİN KATI, SIVI VE GAZ ORTAMDA YAILMA HIZLARI ŞU ŞEKİLDEDİR
SESİN 1 SN DE ALDIĞI YOLA SESİN HIZI DENİR.

SES HAVADA 1 SN DE -----------340m YOL ALIR.

SES SUDA 1 SN ---------------1500m YOL ALIR.

SES KATILARDA 1 SN DE 5000m YOL ALIR.

NOT:

KATI SIVI VE GAZ ORTAMDA SICAKLIK ARTTIKÇA SESİN YAYILMA HIZI ARTAR.

NOT:

GÖK GÜRÜLTÜSÜ OLDUĞUNDA IŞIĞI ÖNCE GÖRÜP SESİ DE SONRA DUYMAMIZIN SEBEBİ IŞIK SESTEN DAHA HIZLI YAYILMASIDIR.

SES KATI SIVI VE GAZ MADDELERDE DALGALRA HALİNDE YAYILIR.

SES BİR ENGELE ÇARTIĞI ZAMAN YÖN DEĞİŞTİR. YÖN DEĞİŞTİRME OLAYINA YANKI ADI VERİLİR.

YANKI OLAYININ GERÇEKLEŞMESİ İÇİN SESİN KAYNAĞINDAN SONRA ENGELE ÇARPIP GERİ DÖNMESİ OALYI ARSINDA 1/10 sn GEÇMESİ GEREKİR.YOKSA SESLER BİRİBİNE KARIŞIR YANKI OLMAZ.

MİMARİDE SES DÜZENİNİ AYARLAMAK İÇİN KULLNILAN YÖNTEME DE AKUSTİK DENİR.

NOT:

SESİN YANKISINDAN UZAKTAKİ CİSİMLERİN YERİ SAPTANABİLİR.