Maktabgacha va maktab ta`limi vazirligi

Keyingi funksiya - muloqotning kognitiv funksiyasi - kommunikativ funksiyasi bilan chambarchas bog'liqdir, lekin asosiy farq shundaki, u kishi ishongan suhbatdoshlardan yangi narsalarni o‘rganishga intiladi va olingan ma’lumotni so‘roqqa yoki tekshirishga o‘tkazmaydi.

Muloqotdan mamnuniyat olishni yoki qabul qilmasdan, odam o‘z hayotida muloqotning psixologik funksiyasini ongsiz ravishda ishlatadi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, bu funksiya insonning hissiy farovonligini, shaxslararo muloqot bilan bog'liq ijobiy daqiqalarni o‘z ichiga oladi.

Muloqotning eng nostandart va ijodiy funksiyasi shundan iboratki, o‘zaro muloqotda (loyihani yaratish va rivojlantirish, yangi echimlarni izlash yoki yozma topshirish va diplom qog'ozlarini yozish oxirida) odamlar yangi, noyob narsa ko‘rinadi.
Siz psixologiyada muloqotning asosiy funksiyalari haqida bilgan maqoladan siz endi odamlar bilan muloqotda bo‘lganingizda, ularni eslab qolishingiz ko‘proq foyda, ijobiy his-tuyg'ular va qoniqishlarga ega bo‘ladi. Muloqot funksiyalarini eslab qoling, ular suhbatdosh bilan tezkor va samarali muloqot nuqtalarini topishga yordam berishingizga amin.
Nazorat uchun savollar:

1. 
   Muloqotning darajalari psixologiyada qanday o‘rin tutadi ?
   
2. 
   Muloqotning bosqichlari izohlang
   
3. 
   Muloqotning funksiyalari o‘quv jarayonini samarali boshqarishga qanday ta’sir etadi?
   
4. 
   Shaxsiy samradorlikka kommunikativ muloqotning ta’siri?
   
5. 
   Interaktiv muloqot usullarini tushuntiring?
   
6. 
   Kasbiy samradorlikka perseptiv muloqotning ta’siri haqida fikr bering?
   
7. 
   Odamlar bilan muloqot bosqichlarida jarayonlarni boshqarish yo‘llari?
   

Shaxslararo munosabatlarni o‘rnatishda nutq madaniyatining o‘rni
Muloqot odamlar amalga oshiradigan faoliyatlar ichida yetakchi o‘rinni egallab, u insondagi eng muhim ehtiyojni - jamiyatda yashash va o‘zini shaxs deb hisoblash bilan bog‘liq ehtiyojini qondiradi. Shuning uchun ham uning har bir inson uchun ahamiyati kattadir. Muloqot - odamlarning birgalikdagi faoliyatlari ehtiyojlaridan kelib chiqadigan turli faolliklari mobaynida bir-birlari bilan o‘zaro munosabatlarga kirishish jarayonidir. Ya’ni, har bir shaxsning jamiyatda bajaradigan faoliyatlari (mehnat, o‘qish, o‘yin, ijod qilish va boshqalar) o‘zaro munosabat va o‘zaro ta’sir shakllarini o‘z ichiga oladi. Chunki har qanday ish odamlarning bir-birlari bilan til topishishni, bir-birlariga turli xil ma’lumotlarni uzatishni, fikrlar almashinuvi kabi murakkab hamkorlikni talab qiladi. Shuning uchun ham har bir shaxsning jamiyatda tutgan o‘rni, ishlarining muvaffaqiyati, obro‘si uning muloqotga kirisha olish qobiliyati bilan bevosita bog‘liqdir. Bir qarashda osongina tuyulgan shaxslararo muloqot aslida juda murakkab jarayon bo‘lib, unga odam hayoti mobaynida o‘rganib boradi. Muloqotning psixologik jihatdan murakkab ekanligi haqida B.F.Parigin shunday yozadi: «Muloqot shunchalik ko‘p qirrali jarayonki, unga bir vaqtning o‘zida quyidagilar kiradi:
a) individlarning o‘zaro ta’sir jarayoni;
b) individlar o‘rtasidagi axborot almashinuvi jarayoni;
v) bir shaxsning boshqa shaxsga munosabati jarayoni;
g) bir kishining boshqalarga ta’sir ko‘rsatish jarayoni;
d) bir-birlariga hamdardlik bildirish imkoniyati;
e) shaxslarning bir-birlarini tushunishi jarayoni».