2. Mahkemeler:
a. Mezalim mahkemeleri:
Kişisel haklara saygılı olarak haksızlıklara karşı yapılan şikâyet anlamına gelen mezalim, mahkeme olarak devletin üst düzey yetkilileri (halife, sultan, padişah, vezir, emir) tarafından yürütülen yargı faaliyeti idi.
Mezalim Mahkemelerinin Görevleri:
1. Halka sert davranarak hak ve adaletten ayrılan zalim idareciler hakkında şikâyetleri dinlemek,
2. Memurların, vergi ve diğer devlet mallarını toplarken yaptıkları haksızlıkları görüşmek,
3. Üst düzey devlet memurlarını denetlemek,
4. Devlet memurlarına noksan maaş verilmesi veya maaşlarının gecikmesi konusundaki şikâyetleri dinlemek,
5. Çok itibarlı ve nüfuzlu kişiler tarafından yapılan haksızlıklar ve işlenen suçlarla ilgili davalara bakmak,
6. Kadıların verdikleri karalar hakkındaki itiraz davalarını incelemek.
b. Askerî mahkemeler:
Ordu ve askeriyeye mensup kişileri ilgilendiren ceza ve bazı hukuk davaları kadıaskerlik denilen askerî mahkemede görülürdü. Hz. Peygamberin kendisinin yürüttüğü bu görev, daha sonralara halifeler ve hükümdarlara tarafından atanan kişilerce yürütülmüştür. İlk olarak Hz. Ömer, ordugâh şehirlerine kadılar atayarak, bu kurumun temelini atmıştır. Abbasilerde kadiu’l-kudatlık ve daha sonraki dönemlerdeki kadıleşkerlik, kadıaskerlik kurumunun öncüleri idi. Osmanlılarda kadıaskerlik I. Murat zamanında 1363 yılında kurulmuş ve ilk kadıasker de Çandarlı hali Hayrettin Paşa idi.
Dostları ilə paylaş: |
