2. Fütüvvet ve Ahilik:
Feta kökünden gelen ve genç anlamına gelen fütüvvet klasik dönemde İslam ülkelerinde bir gençlik teşkilatıdır. Başta Bağdat olmak üzere büyük İslam şehirlerinde işsiz-güçsüz olarak dolaşan gençler fütüvvet teşkilatında toplanmıştır. Bu teşkilat başlangıçta tasavvuf ile iç içe iken zamanla meslekî teşekkül haline gelmiştir.
Fütüvvet; “bir kimsenin başkalarının hak ve çıkarlarını kendi çıkarından üstün tutması, kimsenin hatasını görmemesi, özür dilemeyi gerektirecek davranışlardan sakınması, başkalarına katlanması, kendini aşağılarda başkalarını yukarılarda görmesi, sözünde durması, sadakat göstermesi, olduğu gibi görünmesi, kendini başkalarından üstün saymamasıdır”.
Bağdat’taki fütüvvet teşkilatına Abbasi hükümdarlarından Hasır lidinillah’ın (1180-1225) girmesiyle söz konusu kurum büyük gelişme kaydetmiştir.
Anadolu Selçuklu sultanı I. İzzettin Keykavus 1213’te fütüvvet teşkilatını kurmuş ve Alâeddin Keykubat daha da geliştirmiştir. XIII. yy.da fütüvvet teşkilatı kısa bir süre sonra Anadolu’da Ahilik adıyla meslekî bir organizasyona dönüşmüştür. Arapçada “kardeşim” anlamına gelen ahî kelimesi Türkçe cömert anlamındaki “akı” kelimesinden alındığı da ileri sürülmüştür. Anadolu’da ahiliğin kurucusu, halk arasında Ahi Evran olarak bilinen Şeyh Nasirüddin Mahmut’tur.
Dostları ilə paylaş: |
