Medenî”; “şehirli, şehre ait, şehre özgü

A. Hz. Peygamber Dönemi

Hz. Peygamber bizzat davranışlarıyla çalışmayı ön plana alarak birer ekonomik değer olan üretim, tüketim ve emek gibi konularda önemli ilkeler ve uygulamalar ortaya koymuştur. Medeni bir hayat tarzını terviç ederek paranın piyasaya arzı konusu üzerinde durmuş, ticareti teşvik etmiş, ticaret ortaklıkları kurmuştur. Ticaretin yanında tarıma da büyük önem veren Hz. Peygamber insanları ağaç dikmeye teşvik etmiştir. Manifaturacılık, atarlık, demircilik, tartıcılık, sarraflık, eczacılık, terzilik ve kuyumculuk gibi küçük sanatlara da önem vermiştir.

Medine’de mevcut pazarlar, genellikle ticarî faaliyetlerini kendi dini anlayışlarına ve cahiliye adetlerine göre yapan müşrikler ve Yahudilerin kontrolündeydi. Medine’deki bu pazarları gezen Hz. Peygamber, İslam’ın temel ilkelerine uymayan bu pazarlar yerine, İslam’ın ekonomik hükümlerini uygulayabilmek için Müslümanların kendi pazarlarını kurmalarını istedi. Benî Saide bölgesinde bulunan açık bir alanı Pazar yeri olarak seçti ve bir Pazar beyannamesi hazırladı. Bu pazarda esnafın sabit bir mekân edinmesini yasaklayarak, vergi alınmayacağını ilan etti.

İslam, ticareti helal kılarken ve teşvik ederken, merhale merhale ribayı yasaklamıştır. Hz. Peygamber ticarî bir malı pahalanması amacıyla stoklayıp piyasaya arzını geciktirmeyi (ihtikâr) yasaklamıştır. Diğer yandan üreticiyi korumak için bazı uygulamalar geliştirmiştir. Örneğin bu amaçla kalite kontrolü üzerinde durmuş, çürük ve bozuk mal satmayı, kalitesiz malla kaliteli malı karıştırmayı yasaklamıştır. Hz. Peygamber işçi-işveren ilişkilerine de büyük önem vermiş, İslam öncesi Arap toplumunda yaygın olan ücretli iş yaptırma ve işçi çalıştırma şekillerine toptan karşı çıkmamıştır.

B. Mâlî Yapı