Cədvəl 3.2
Ə
mtəəlik məhsulun maya dəyəri üzrə planın yerinə yetirilməsinin təhlili
(mln.manatla)
Göstəricilər
2014-cü ildə
məsrəflərin
cəmi
A) Plan göstəriciləri
1. Bütün əmrəəlik məhsulun maya dəyəri
23801
2. Müəssisənin topdansatış qiymətilə əmtəəlik məhsul
29580
3. manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflər,qəpik
80,44
B) Planın yerinə yetirilmə göstəriciləri
4. Planın yerinə yetirilməsini qiymətləndirən zaman nəzərə
alınmayan qənaət çıxmaqla bütün əmtəəlik məhsulun maya
dəyəri (sət. 1- sət. 17)
238 01
5. Tapşırığın yerinə yetirilməsini qiymətləndirən zaman
nəzərə alınmayan qənaətlə azaldılmış, plan üzrə 1 manatlıq
əmtəəlik məhsula məsrəflər (sət 4.sət .2 x100)
80,44
6. Faktiki buraxılmış bütün əmtəəlik məhsulun maya dəyəri
Plan üzrə 1 manatlıqəmtəəlik məhsula məsrəflərin
səviyyəsindən çıxmaqla (sət 3xsət.10:100)
24711
7. Faktiki maya dəyəri üzrə
24602
8. Planda qəbul edilmiş qiymətlə faktiki maya dəyəri üzrə
24602
9. Plan maya dəyəri üzrə
24390
Müəssisənin topdansatış qiymətilə əmtəəlik məhsulu
10.Planda qəbul edilmiş qiymətlə faktiki
30720
11.Qüvvədə olan topdansatış qiymətlə faktiki
30720
12. Faktiki buraxılmış 1 manatlıq əmtəəlk məhsula məsrəflər,
qəp
Qüvvədə olan qiymətlə faktiki (sət.7:sət.11x100)
80,07
13.Planda qəbul edilmiş qiymətlə faktiki (sət 8:sət .10x100)
80,07
14. Məhsulu plan maya dəyərindən və faktiki buraxılmış
çeşiddən
Çıxmaqla (sət 9: sət 10x100)
79.36
15.Planda qəbul edilmiş qiymətlə əmtəəlik məhsul və faktiki
qiymətlə material ehtiyatları faktiki maya dəyərindən çıxmaqla
(sət7: sət 10x100)
80,07
61
16.Planla müqayisədə əmtəəlik məhsulun maya dəyəri üzrə
qənaət (-): artıq xərc (+) (sət.8-sət.6)
166
17. O cümlədən. Maya dəyəri üzrə tapşırığın yerinə
yetirilməsini qiymətləndirən zaman nəzərə alınmayan qənaət (-)
---
18. Maya dəyəri üzrə planın yerinə yetirilməsini
qiymətləndirmək üçün qəbul edilmiş qənaət (-), artıq xərc (+)
(sət 16-sət.17)
166
19.Plan üzrə 1 manalıq əmtəəlik məhsula məsrəflərin
səviyyəsindən çıxmaqla maya dəyəri faizlə (sət 18 : sət 6 )x100
Cədvəl məlumatlarından göründüyü kimi plan üzrə ümumi əmtəəlik
məhsulun maya dəyəri 23801 min manat olmuşdur. Müəssisənin topdansatış
qiymətilə əmtəəlik məhsul 29580 min manat olmuşdur. Deməli, plan üzrə 1
manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflər 80,44 qəpik olmuşdur. Lakin cədvələ
diqqətlə nəzər yetirsək, görərik ki, faktiki buraxılmış bütün əmtəəlik plan maya
dəyəri 24390 min manat olmuşdur. Müəssisənin topdansatış qiymətilə əmtəəlik
məhsula planda qəbul edilmiş qiymətlə faktiki 30720 min manat olmuşdur.
Deməli, 1 manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflər 79,36 qəpik olmuşdur.
Faktiki buraxılmış bütün əmtəəlik məhsulun faktiki maya dəyəri isə 24602
mm manat olmuşdur. Qüvvədə olan topdan satış qiymətilə də faktiki əmtəəlik
məhsul 30720 min manat olmuşdur. Deməli, faktiki buraxılmış 1 manatlıq
əmtəəlik məhsula məsrəflər 80,07 qəpik təşkil etmişdir.
Qeyd edək ki, müəssisə üzrə faktiki buraxılmış bütün əmtəəlik məhsulun
plan maya dəyəri 24390 min manat olduğu halda, faktiki maya dəyən 24602 min
manat olmuşdur. Göründüyü kimi, plan maya dəyərilə müqayisədə faktiki maya
dəyəri 212 min manat. (24602-24390) artıq olmuşdur. Bu da 0,87 faiz
(212:24390x100) təşkil edir. Faktiki buraxılmış məhsula düşən məsrəflərə nəzər
yetirdikdə isə faktiki buraxılmış nər manatlıq məhsula 80,07 qəpik məsrəf sərf
edildiyini görərik. Lakin plan üzrə 1 manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflər 80,44
qəp. planlaşdırılmışdır. Deməli faktiki buraxılmış 1 manatlıq əmtəəlik məhsula
məsrəflər plan üzrə 1 manatlıq məhsula məsrəflərə nisbətən 0,37 qəpik aşağı
düşmüşdür. Bundan görünür ki, plan üzrə 1 manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflərə
62
nisbətən faktiki buraxılmış 1 manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflərə ümumilikdə
113,65 min manat (0,37x30720x100) qənaət edilmişdir. Faktiki buraxılmış 1
manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflərə 1,08 qəpik qənaət edilmişdir, ümumilikdə
isə 331,8 (1,08x30720:100) min manat qənaət edilmişdir. Lakin faktiki buraxılmış
1 manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflər 80,07 qəpik olduğu halda, məhsulun plan
maya dəyərindən və faktiki buraxılmış çeşidlərdən çıxmaqla faktiki buraxılmış 1
manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflər 79,36 qəpik olmuşdur.
Yəni göründüyü kimi, 0,71 qəpik (80,07-79,36) artıq xərcə yol verilmişdir,
Deməli, 212,0 min (0,71x30720:100) manatı özündə əks etdirir. Deməli, 218 1
min manat artıq xərcə yol verilmişdir, (plan maya dəyərilə müqayisədə). Bütün
bunlarla yanaşı plan üzrə 1 manatlıq əmtəəlik məhsula məsrəflərin səviyyəsindən
çıxmaqla maya dəyəri 0,5 faiz (113,66 24718x100) aşağı düşmüşdür. Belə yüksək
məbləğdə artıq xərcə yol verilməsinə səbəb müəssisədə istehsalın inkişafı və
təkmilləşdirilməsi üzrə tədbii tədbirlərin yerinə yetirilməməsi, texniki istismar
qaydalarının
pozulması
və
sair
texnıki-təşkilati
tədbirlərin
həyata
keçirilməməsidir.
Təhlil zamanı müqayisə olunan əmtəəlik məhsulun plan maya dəyərinin
yerinə yetirilməsinə də xüsusi diqqət lazımdır. Bunun üçün aşağıdakı cədvəli
tərtib edək Cədvəl 3.3.).
Dostları ilə paylaş: |