Microsoft Word sunggi uq ziyouz com doc
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
75 — Pichanxonada yotganing ma’qul, bu yerning havosi yaramaydi, — dedi chol. — Men ham yoz bo‘ldi, deguncha pichanxonaga chiqib olaman, qishda pech ustida rohat qilaman, yur. Jahongir qaysarlik qilmay unga ergashdi. Pichanxona degani — hovli etagidagi pichan g‘arami edi. Chol g‘aramga qo‘yilgan narvondan tepaga chiqib, o‘rnashib yotib oldi. Jahongir uning yoniga cho‘zildi. Chol ko‘p gapirmay, uyquga ketdi. Jahongirning uyqusi kelmadi. Osmonni qoplab olgan yulduzlarga tikilib yotdi. Osmon xastaning ko‘ziga xasta, baxtiyorning ko‘ziga go‘zal ko‘rinadi. Odam xushhol paytida yulduzlar jimiri unga baxt yog‘dirayotganday bo‘ladi. Sevishganlarga ko‘z qisayotganday, imlayotganday tuyuladi. G‘amnok odam osmonning bu sehrini his etmaydi. Jahongir osmonga tikilib uning sehrini ilg‘amadi. Nazarida osmon unga ming- ming ko‘zlarini tikib hayron-lol turardi. Sovuq o‘lkada yulduzlar unga titrab- qaqshayotganday tuyulardi. Hozir ko‘zlari yulduzlarda, xayoli esa kechmishda edi. To‘y... kirib kelgan kuyovnavkarlar, hovli o‘rtasidagi gulxan, otasi bilan yig‘lab xayrlashayotgan opalari... Otasining duosi... «Ilohim baxtli bo‘linglar, uvali-juvali bo‘linglar...» Baxtli edilar, uvali-juvali edilar... Duoning kuchi qirqildimi, baxtsizlik darvozalari lang ochildimi? Qamoqqa olib ketishayotgandagi opalarining faryodlari osmon qa’ridan yulqinib chiqib, uning qulog‘iga urildi... «Eson-omon diydor ko‘rishaylik, ukajon!» Onalari boshqa edi. Ammo opalari onaday mehribon edilar. Jahongirni bu yerlarga ana shu mehr tortib kelgandi. Odamning xotirasida ko‘proq so‘nggi uchrashuv, so‘nggi eshitilgan so‘zlar qoladi. Hozir Jahongirning quloqlari ostida faqat bir nola jaranglaydi: «Eson-omon diydor ko‘rishaylik, ukajon!» Diydor... endi qiyomatga qoldi... Bir necha bo‘xcha ortilgan aravalar, poezdlar... Yana aravalar... Biri cho‘l qo‘yniga qarab oqadi. Biri o‘rmonga... Qayoqqa, qanday odamlar huzuriga borayotganini, qaysi gunohlari uchun quvg‘in bo‘lganlari, endi boshlariga ne kunlar tushishini bilmagan bechoralar... Bir arava talon-taroj qilindi. Kuraklarga pichoqlar sanchildi, bo‘g‘izlandi. Murdalar quzg‘unlar, qashqirlarga tashlab ketildi... Bu manzara ko‘z oldiga kelib. Jahongirning yuragidan bir tomir uzilganday bo‘ldi. Botqoq yutayotgan jiyanlari, opasi, pochchasi ko‘z oldiga kelganda go‘yo ikkinchi tomir uzildi. Ota-onasi, ukalaridan ajralib, bu yerlardan bosh olib ketgan jiyani unga yigirma ikkinchi yilni, bekatdagi xarob bolalarni, yig‘lagan Komlevni eslatdi. Shunda yuragida yana bir tomir uzildi. Odam boshiga shunday kulfatlar, ayriliqlar tushsa, chidamay o‘lib qolsa kerak, deb o‘ylaysiz. Kulfatlar yonida umid turmaganida balki shunday bo‘lardi. Har kimni har xil umid ushlab qoladi, uzilgan tomirlarni ulaydi, o‘lgan tanaga jon qaytaradi. «Dunyoning menga atalgan g‘am-kulfati ado bo‘ldi, endi alamlar yiroqlashdi», deb o‘ylaydi. Jahongirning nazarida ham shunday edi. «Yaratgan bandasiga bundan ortiq jabr-jafoni ravo ko‘rmas», deb fikrlardi. Bu tun Belorusiyaning ovloq bir qishlog‘ida yana bir odam uyg‘oq edi. U — Oynisa. Oloviddin boy xorijga o‘tib ketayotganida marhamat qilib, qaroli Yigitaliga halol mehnati uchun bir oriq sigirni in’om qilgan edi. Oynisaning o‘shandagi barcha duosi boyga atalgan edi. Qishloqdan quvilganidan beri uni qarg‘aydi. Boy sigir emas, balo tashlab ketgan ekan. O‘sha «qorning yorilgur» sigirni in’om etmaganida, unga yaxshi qarashmaganida, «tug‘may o‘lgur, tug‘ib bermaganida», mol-hollari ko‘paymaganida, Yigitali jonini jabborga berib ishlamaganida bu ko‘rguliklar yo‘q edi. Erkakning qayg‘usi bilan ayolniki bir-biriga o‘xshamaydi. Pichan ustida yotgan Jahongir opalari qayg‘usida ezilib, Oynisa haqida ham o‘ylardi. Eri ayiqqa yem bo‘lgan, |