Millî Eğitim Bakanı Nimet ÇubukçU’nun sunusu

İlköğretim

İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlarımız için zorunlu olup, devlet okullarında parasızdır. Atatürk ilkelerine bağlı, bilimsel düşünceyi rehber edinmiş, demokrasi kültürü ve değerlerini benimsemiş, insan haklarına saygılı, ruhsal, bedensel ve zihinsel yönden sağlıklı, çevreye duyarlı ve özgüveni gelişmiş bireyler yetiştirmek amacıyla, zorunlu eğitim çağında bulunan ve okula devam edemeyen çocuklarımızın ilköğretime kazandırılabilmeleri için gereken tedbirler alınmıştır.

İlköğretimde net okullaşma oranı 2002-2003 eğitim yılında %91 iken 2008-2009 eğitim öğretim yılında %98’e yükseltilmiştir. Bakanlığımızın 2010-2014 Stratejik Planınında hedef %100 olup, 2014 yılında bu hedefe ulaşmak için çalışmalar devam etmektedir. Zorunlu ilköğretim çağında olup okula kayıtlı olmayan ve devam edemeyen çocuklarımız uygulamaya konulan e-okul sisteminde takip edilmekte, il, ilçe ve en küçük birimlerde de izlenebilmektedir. İzleme çalışmaları sonucu, ilköğretime kayıtsız ve kayıtlı olduğu halde devamsız 326 bin öğrencinin Eylül-2009 tarihi itibariyle %47’sinin (152 bin) ilköğretime erişimi sağlanmıştır.

Bu kapsamda, Yetiştirici Sınıflar Öğretim Programı ile 2008 Eylül ayı sonuna kadar 10-14 yaş aralığındaki çocuklardan okula hiç kayıt yaptırmamış, halen ilköğretime kayıtlı olup okula devamsız duruma düşmüş, çeşitli nedenlerle ilköğretime geç dahil edilmiş ve sınıf tekrarı dışında yaşıtlarından en az üç sınıf geride olan çocukların söz konusu programdan yararlanması ile 11 bin çocuğun akranlarıyla beraber aynı sınıfta eğitimlerine devam etmelerine imkân sağlanmıştır.

Özellikle toplumdaki dezavantajlı grupların, engelli çocuklarımızın ve kız çocuklarımızın toplumsal hayata tam ve eşit katılımını sağlama konusunda 2002 yılından itibaren önemli çalışmalar yapılmış ve ciddi ilerlemeler sağlanmıştır.

Eğitim imkanlarında, erişime yönelik olarak ilköğretimde cinsiyet oranı 1997-1998 eğitim öğretim yılında %85,63 iken, 2002-2003 yılında %91,1’e ulaşmış, yürütülen çalışmalar sonucunda bu oran 2008-2009 eğitim öğretim yılında %97,91’e çıkarılmıştır.

Özellikle, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kız çocuklarının okula devamının sağlanması için 2003 yılında 10 ilde başlatılan “Haydi Kızlar Okula” kampanyası, tüm illere yaygınlaştırılmış ve 350 bin çocuğun okullaştırılması sağlanmıştır.

Kız çocuklarımızın ilköğretimdeki okullaşma oranları ile ortaöğretime geçiş oranlarını artırmak amacıyla, şartlı nakit transferi kapsamında ilköğretime devam eden erkek öğrenciye 20 TL, kız öğrenciye 25 TL, ortaöğretime devam eden erkek öğrenciye 35 TL, kız öğrenciye 45 TL olmak üzere 2003 yılından 2009 yılı Eylül ayına kadar 9.361.573 çocuğun annesine 1 milyar 269 milyon TL ödeme yapılmıştır.

İlköğretim ve ortaöğretimde burs alan öğrenci sayısı 2002 yılında 95 bin, 2009 yılında 184 bin olmuştur. 2010 yılında ise 225 bine çıkarılması hedeflenmektedir. Burs miktarı 2002 yılında aylık 12,63 TL iken 2009 yılında 75 TL’ye yükseltilmiştir. 2010 yılında ise 95 TL olarak planlanmaktadır.

“Ücretsiz Ders Kitabı Temini Projesi” kapsamında; 2003-2004 eğitim öğretim yılından itibaren resmî ilköğretim öğrencilerine ücretsiz ders kitabı dağıtımına başlanmıştır. 2009-2010 eğitim öğretim yılı da dahil olmak üzere 1 milyar 266 milyon 85 bin 166 TL ödenerek, 756.342.133 adet kitap ücretsiz dağıtılmış olup, kaynağı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonundan karşılanmıştır.

2003 yılından bu yana 587 adet ilköğretim ve ortaöğretim pansiyon binası yapılarak 70.470 öğrenci kapasitesi sağlanmıştır. Koğuş sisteminden oda sistemine geçilmesine ilişkin çalışmalar yapılmış ve devam ettirilmektedir. Yatılı öğrenciler için, öğrenci başına sağlanan günlük yemek ve yatak bedelleri 2002 yılında 1,42 TL iken 2010 yılında 6,5 TL’ye çıkarılmış olacaktır.

Okulu bulunmayan, nüfusu az ve dağınık yerleşim birimlerindeki ilk öğretim çağına gelmiş çocuklar ile birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan okullarda bulunan öğrencilerin, daha kaliteli eğitim öğretim imkanına kavuşturulması, eğitimde fırsat ve imkan eşitliğinin sağlanması, 8 yıllık zorunlu ilk öğretimden herkesin eşit şekilde yararlanması amacıyla; 2009-2010 eğitim öğretim yılında 667.180 öğrenci 80 il ve 744 ilçenin 38.836 yerleşim biriminden, seçilen 5.697 merkezi okula taşınmaktadır. Bu öğrencilerin öğle yemeği Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonundan karşılanmaktadır.

İlköğretimde 2002-2003 eğitim öğretim yılında derslik başına düşen öğrenci sayısı 36 iken 2008-2009 eğitim öğretim yılında 32’ye düşmüştür. 9.Kalkınma Planı ve Hükümet Programındaki 30 öğrenci hedefine ulaşılması için çalışmalara devam edilmektedir. Bu amaçla derslik yapımına ağırlık verilmiş, genel bütçenin yanı sıra hayırseverler başta olmak üzere, TOKİ, TELEKOM, İMKB gibi kurum ve kuruluşlardan sağlanan kaynaklarla 142.643 yeni dersliğin yapımı tamamlanmıştır. Ayrıca 628 adet spor salonu ve 104 adet çok amaçlı salon yapımı tamamlanarak hizmete açılmıştır.

Ortaöğretime geçişle ilgili sınav sistemi yeniden yapılandırılarak sınavlar üç yıla yayılmış ve ders notlarının da dikkate alındığı bir düzenleme yapılmıştır. Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) yerine Seviye Belirleme Sınavı (SBS) sistemi getirilmiştir. Bu uygulamayla 8. sınıfta yapılan OKS yerine 6, 7 ve 8. sınıflarda SBS yapılmaktadır.