7- DiREK TEMEL DOLGUSUNUN YAPILMASI Direk temellerinin doldurulma şekli ve dolgu için kullanılacak malzemenin cins ve miktarı aşağıda belirtilmiştir.
Hafredilen malzeme içerisinde kafi miktarda toprak bulunmadığı takdirde, dolgu malzemesinin % 50 taştan ve % 50 topraktan oluşmasına izin verilecektir. Yüklenici lüzumlu uygun nitelikli toprağı başka bir yerden temin etmekle sorumludur. Bu takdirde toprağın temininden dolayı Yükleniciye bir bedel ödenmeyecektir.
Yüklenici tarafından ve genellikle yöreden sağlanacak olan bu toprak 15 cm.lik katmanlar halinde doldurulup tokmaklandığında, temel çevresini çekiye dayanıklı yoğun bir toprak konisi oluşturacak şekilde sararak sıkıştıracak bir yapıda olacaktır. Bu malzemenin kaynakları İŞ SAHİBİ tarafından onaylanacaktır.
İŞ SAHİBİ'nin görüşüne göre, hafriyat malzemesi dolguda kullanılamayacak derecede ıslak ise Yüklenici bunları yayıp havalandıracak ve içerdiği nem uygun değeri bulduktan sonra direk temellerinin dolgusunda kullanacaktır. Her dolguda erişilecek sıkıştırma derecesi o civardaki doğal toprağın yoğunluğunda olacaktır. Dolgu içinde iri taşlar, çamur, donmuş malzeme, kökler, ağaç, bitki artıkları ve diğer istenmeyecek malzemeye izin verilmeyecek ve dolguda kullanılmayacaktır.
Kazı sırasında su çıkan yerlerde, temellerin tesisi boyunca ve dolgu işlemi boyunca çukurda toplanan su tamamen dışarıya pompalanacaktır. Kaya temellerde betonla temas edecek tüm kaya temel yüzeyleri, kaya ile beton arasında yeterli yapışmayı sağlayacak şekilde hazırlanacaktır. Kaya yüzeyinde bulunan tüm gevşek ve çürük kayalar, taş parçaları, toprak ve çamur pisliği v.b. temizlenmelidir. Yatay konumu ağır basan taşıyıcı yüzeyler, kaya içinde hazırlanacaktır.
Temel kazısı ayakların yerleştirileceği zamana kadar emin,temiz ve sağlam bir şekilde yapılacaktır. Gözetimi yapılmayan tüm çukurlarda gerekli koruyucu önlem alınacaktır. Gerektiğinde daha önce hazırlanmış çukurlarda biriken maddeleri Yüklenici tekrar kazıp çıkaracaktır. İstenilen temel için hazırlanmış çukurlarda don etkisi ya da su girişiyle oluşmuş çamur ya da istenmeyen temel maddesi dışarı atılacak ve yerine gideri Yükleniciye ait olmak üzere iyice tokmaklanmış kırma taş ya da çakıl dolgu yapılacaktır.
Yüklenici, direğin alt kısmını ve tamamını monte ederek direğin yerini ve konumunu kontrol ettikten sonra temel betonu ve dolgu işini yapacaktır.
Temel montajını takiben betonun temel projesinde öngörülenden fazla miktarda toprak yüzeyine çıkmasını önlemek üzere en fazla 15 cm. ye kadar ilave dolgu yapılabilecektir. Ayrıca hafriyat ve direk aplikasyonu yönünden gerekmesi halinde direk merkez kazığı kotu kleranslar kontrol edilmek koşuluyla en fazla 40 cm.ye kadar toprak altına kaydırılabilir (direk gömülebilir).