Mövzu 12. Bank sferasinda marketinq bank marketinqinin məzmunu və xüsusiyyətləri Bank xidmətləri (məhsulu)

Reklam kampaniyasının aparılma qaydaları. Burada aşağıdakı məsələlərə diqqət yetirmək tövsiyə olunur:

1. 
   Məqsədli auditoriyanızı (hədəf qrupu – istelakçılar qrupu) seçin.
   
2. 
   Reklamın məqsədlərini formalaşdırın və lakonik ifadə edin.
   
3. 
   Məqsəd və auditoriya nöqteyi-nəzərdən müxtəlif reklam vasitələrini araşdırın. Bu işdə kütləvi informasiya vastələrinin auditoriyaları və reytinqlər kömək ola bilər.
   
4. 
   Bazarda vəziyyət və imkanlarınızdan asılı olaraq reklama xərcləri təyin edin.
   
5. 
   Reklam kampaniyasının məkan və zamana görə planını tərtib edin və nəzərə alın ki, reklam kompleks aparılmalı və dəfələrlə təkrar (adətən 3-5 dəfə) olunmalıdır.
   
6. 
   Yaradıcılıq məsələlərini reklam agentliyi mütəxəssislərinə etibar edin.
   
7. 
   Nəzərə alın ki, rekalm fəaliyyəti stimulverici tədbirlərlə müşayiət olunduqda yaxşı nəticələr verir.
   
8. 
   Bizim şəraitdə çap reklamı hökmən zəruri informasiya materialları ilə müşayiət edilməlidir (ünvan, necə tapmalı və s.)
   
9. 
   Reklamın səmərəliliyini ölçmək mümkün olmasa da siz bunu etməyə cəhd edin.
   
10. 
    Reklamda daim yeni və qeyri-ənənəvi yollar (forma və metodlar) axtarın.
    

Reklam xidməti bazarı bizim ölkəmizdə inkişaf etdikcə reklam vasitələri, forma və metodlarının müştərilərin qərar qəbuletmə prosesinə təsirinə dair xüsusi tədqiqatlar aparılmağa başlanmışdır. Belə tədqiqatlardan biri Azərbaycan Marketinq Cəmiyyəti tərəfindən aparılmış, bank və maliyyə təşkilatlarının reklam kampaniyalarının səmərəliliyinin qiymətləndirilməsinin öyrənilməsinə yönəlmişdir.

Tədqiqatlar göstərmişdir ki, müştərilər tərəfindən bankın seçilməsi haqqında qərarın qəbul edilməsində əsas meyar bankın nüfuzu və ona müştərilərin etibarıdır. Bankın nüfuzuna dair məlumatların mənbələri belə paylanmışdır, %-lə:

• 
  həmkarların, tanışların və tərəfdaşların rəyi – 60;
  
• 
  televiziyaların reklamı – 35;
  
• 
  qəzetlərdə məlumatlar – 31;
  
• 
  bankların etibarlılıq reytinqləri – 28;
  

Konkret bank xidmətini, məsələn plastik kartları seçərkən informasiya mənbələrinin vacibliyi tam ayrı sıra ilə düzülmüşdür, %-lə:

• 
  qəzetlərdə məlumatlar (xüsusən “Birja” qəzetində) – 45;
  
• 
  televiziya reklamları – 31;
  
• 
  radioreklamlar – 18;
  
• 
  həmkarların, tanışların və tərəfdarların rəyi – 9;
  

Bu tədqiqatın gözlənilməz bir nəticəsi ondan ibarət idi ki, auditoriya (hədəf qrupu), o cümlədən bankın müştəriləri konkret bank xidmətləri haqqında dolğun məlumatlara malik deyillər. Sorğular göstərmişdir ki, bankların konkret xidmətləri haqqında məlumat almağın rahat yolu əksər müştərilər üçün birbaşa poçt göndərişi və ya telefon zəngidir.

Bununla yanaşı, aşkar edilmişdir ki, banklar informasiyanın çatdırılmasının çox sadə, digər formalarına (vərəqlər, stendlər, bank işçilərinin izahatları və s.) az diqqət yetirilər.

Reklamın planlaşdırılması mərhələsində hökmən məqsəd auditoriyası, onun ehtiyacları, hərkətlərinin motivləri, həmçinin, hər bir bazar seqmentində informasiya alınmasının daha öncül üsulları (lider rəylərin aşkar edilməsi) təyin olunmalıdır. Məsələn, Azərbaycan bank bazarında tədqiqatlar göstərir ki, fiziki və hüquqi şəxslər banklar haqqında informasiyaları fərqli mənbələrdən alırlar (cədvəl 11.4):

Cədvəl 11.4

Banklara dair informasiya mənbələri

Mənbələr	Fiziki şəxslər, %			Hüquqi şəxslər, %
Qəzetlər Sadə jurnallar Televiziya və radio		17 6 11	31 24 3

Cəmiyyətin bankın işi haqqında rəy və fikirlərini araşdırmaq və aşkarlamaq, onun imicini təyin etmək, reklama çəkilən xərclərin özünü doğrultmasını yoxlamaq üçün marketinq xidməti tərəfindən istehlakçıların nöqteyi-nəzərincə bankın mənzərəsi, görünüşü və təsvirinin qiymətləndirilməsi aparılmalıdır. Belə qiymətləndirmənin əsasını istehlakçılar seqmenti, eləcə də geniş kütlə arasında aparılan sorğu və müsahibələrin (küçədə qısa müsahibələr də daxil olmaqla) nəticələri təşkil edir.