Mövzu Adi və onluq kəsrlər Adi kəsr ???? Tərif

12. Onluq kəsrlər üzərində əməllər

1. 
   Onluq kəsrlərin toplanması və çıxılması
   

Onluq kəsrləri toplamaq (çıxmaq) üçün əvvəlcə sonuna sıfırlar yazmaqla vergüldən sonrakı rəqəmlərin sayı bərabərləşdirilir, sonra vergüllər alt-alta düşmək şərtilə yazılır və toplanır (çıxılır).

Misal: 22,4 + 3,25 ⇒ 22,4 4,3 – 2,57 ⇒ 4,30

3,25 2,57

25,65 1,73

2. 
   Onluq kəsrlərin vurulması
   

• 
  Onluq kəsrləri vurmaq üçün vergül nəzərə alınmadan alt-alta vurulur və sonda cavabda vergüldən sonrakı rəqəmlərin sayı qədər sondan əvvələ sayılır və vergül qoyulur.
  

Misal: 5,32 5,32 · 2,5 = 13,3

2,5

2660

1064

13,300

• 
  Onluq kəsri 10, 100, 1000 və s. mərtəbə vahidlərinə vurmaq üçün kəsrdəki vergülü mərtəbə vahidindəki sıfırların sayı qədər sağa köçürmək lazımdır.
  

Məs: 5,274 · 100 = 527,4 ; 1,4 · 1000 = 1400

• 
  Onluq kəsri 0,1; 0,01; 0,001 və s. mərtəbə vahidlərinə vurmaq üçün kəsrdəki vergülü mərtəbə vahidindəki sıfırların sayı qədər sola köçürmək lazımdır.
  

Məs: 2,053 · 0,01 = 0,02053 ; 57,36 · 0,1 = 5,736

3. Onluq kəsrlərin bölünməsi

• 
  Onluq kəsrləri bölmək üçün vergüldən sonrakı rəqəmlərin sayı bərabərləşdirilir (sonuna “0”-lar yazmaqla), vergüllər atılır və natural ədədlər kimi bölünür.
  

Misal: 65,348 : 5,27 = 12,4 6534,8 527

527 12,4

1264

1054

2108

2108

0

• 
  Onluq kəsri 10, 100, 1000 və s. mərtəbə vahidlərinə bölmək üçün kəsrdəki vergülü mərtəbə vahidindəki sıfırların sayı qədər sola köçürmək lazımdır.
  

Məs: 47,5 : 10 = 4,75 ; 102,37 : 100 = 1,0237 və s.

• 
  Onluq kəsri 0,1; 0,01; 0,001 və s. mərtəbə vahidlərinə bölmək üçün kəsrdəki vergülü mərtəbə vahidindəki sıfırların sayı qədər sağa köçürmək lazımdır. Məs: 38,12 : 0,1 = 381,2 ; 2,9 : 0,001 = 2900 və s.