Mövzu 3. Adi və onluq kəsrlər
1. Adi kəsr
𝑚
Tərif: m və n natural ədədlər olarsa, şəklində ədədlərə adi kəsrlər deyilir.
𝑛
1 5 6
Məs: , , və s.
Burada, m kəsrin surəti, n isə məxrəcidir. Kəsr xəttinin mənası bölmədir.
Qeyd: Hər bir natural ədədi məxrəci 1 olan adi kəsr şəklində göstərmək olar.
Məs: 5→
2. Düzgün və düzgün olmayan kəsrlər
3 15
Tərif 1: Surəti məxrəcindən kiçik olan kəsrlərə düzgün kəsrlər deyilir. Məs: ,
Qeyd 1: Düzgün kəsrlər vahiddən kiçikdir. Tərif 2: Surəti məxrəcindən böyük və ya surəti məxrəcinə bərabər olan kəsrlərə düzgün
23 8 olmayan kəsrlər deyilir. Məs: , və s.
Qeyd 2: Düzgün olmayan kəsrlər vahiddən böyük və ya vahidə bərabərdir.
3. Qarışıq ədəd
Tərif: Yazılışında tam və kəsr hissə olan ədəd qarışıq ədəd adlanır: 𝑎 𝑏. Burada, a tam
𝑐 𝑏
hissə, kəsr hissə adlanır.
𝑐
Qarışıq ədədi düzgün olmayan kəsrə çevirmək üçün tam hissəni məxrəcə vurub üzərinə surəti gəlib surətdə, məxrəci isə olduğu kimi saxlamaq lazımdır.
Məs: 8 = = .
Düzgün olmayan kəsri qarışıq ədədə çevirmək üçün surəti məxrəcə bölüb natamam qisməti tam hissədə, qalığı surətdə, məxrəci isə olduğu kimi saxlamaq lazımdır.
Məs: = 9 → 47 : 5 = 9 (qalıq 2).
Dostları ilə paylaş: |
