Mtm da ta’lim-tarbiya jarayonining psixogigiyenasi. Reja: Insonning psixologik madaniyatini oshirish

L.V.Zankov o’qitishning yangi tamoyillariga to’xtalib o’tadi, bu tamoylilar nafaqat o’qituvchilarga, balki ota – onalarga ham tegishlidir. “Bunda o’quvchilar va o’qituvchi orasidagi munosabat muhim rol o’ynaydi. Dars jarayonida do’stlik, ishonch, iliqlik kabi muxit xukm surishi maqsadga muvofiq. Agar sinfdagi munosabat rasmiy, sovuq bo’lib, do’stona ijodiy ish olib borilmasa, ta’lim metodikasi qanchalik yaxshi bo’lmasin kutilgan natijani bermasligi mumkin.

• 
  L.V.Zankov o’qitishning yangi tamoyillariga to’xtalib o’tadi, bu tamoylilar nafaqat o’qituvchilarga, balki ota – onalarga ham tegishlidir. “Bunda o’quvchilar va o’qituvchi orasidagi munosabat muhim rol o’ynaydi. Dars jarayonida do’stlik, ishonch, iliqlik kabi muxit xukm surishi maqsadga muvofiq. Agar sinfdagi munosabat rasmiy, sovuq bo’lib, do’stona ijodiy ish olib borilmasa, ta’lim metodikasi qanchalik yaxshi bo’lmasin kutilgan natijani bermasligi mumkin.
  
• 
  Dars jonli bilish jarayonidir. Bolalar materialni tushunishdagi kamchiliklarni xis etib, uni to’ldirishga xarakat qilsalar, bilimlarni ijodiy egallash va tushunish sodir bo’ladi.
  
• 
  Darsda baho olish haqida o’ylash ikkinchi darajali bo’lib, yangi narsani bilish istagi birinchi darajali xisoblanishi muhim. Birinchi sinfdagi darslardayoq kuchli aqliy zo’riqishdan bolalar qoniqish, qiyin masalani yechishdan quvonishni xis qilishi muhim.
  

Professor L.V.Zankov tomonidan bayon etilgan o’qitish tamoyillari o’quvchi psixogigienasini rivojlantirishning asosiy tamoyillari sifatida baholanishi mumkin. SHu bilan birga quyidagilarga ham e’tibor berish lozim: - bolaga ta’lim va tarbiya berishda jamoaning roli:

• 
  Professor L.V.Zankov tomonidan bayon etilgan o’qitish tamoyillari o’quvchi psixogigienasini rivojlantirishning asosiy tamoyillari sifatida baholanishi mumkin. SHu bilan birga quyidagilarga ham e’tibor berish lozim: - bolaga ta’lim va tarbiya berishda jamoaning roli:
  
  • 
    o’qitishga ijodiy munosabat;
    
  • 
    o’qish zarurligiga ishonish;
    
  • 
    muvaffaqiyatga erishganda qoniqish xissi;
    
  • 
    o’rganilayotgan materialga qiziqish;
    
  • 
    irodani rivojlantirish;
    
  • 
    doimiylik va tizimlilik.
    
• 
  Ota – onalar bolalari uchun qat’iy kun tartibini tuzishlari, bunda mehnat, dam olish bilan almashib turishi lozim. SHanba va yakshanba uchun oldindan reja tuzish muhim. Bola bu kunlari nima bo’lishini bilgani uchun yaxshi o’qiydi. Psixogigiena uchun bolaning muvaffaqiyati ham muhim. Muvaffaqiyat tufayli bola nafaqat o’z shaxsini namoyon qilib qolmay, yaxshiroq natijalarga erishishga intiladi. SHu bilan birga o’quvchilarning doimiy muvaffaqiyatsizliklari o’qishga, rivojlanishga va sog’lig’iga salbiy ta’sir qiladi. Ko’pchilik ota – onaldar bolaning sog’lig’i uchun uning o’qishdagi muvaffaqiyatlariga qiziqishadi. Yutuqlari uchun maqtashlari qanchalik ahamiyatga egaligini tasavvur ham qila olmaydilar. Ular farzandlarining muvaffaqiyatsizligi uchun tinmay urushishlari ham bolaning sog’lig’iga salbiy ta’sir qilishini bilmaydilar. Qiyinchilikni xis qilayotgan bolaga, u albatta maqsadga erishishiga ishontirish lozim. Bu faqatgina tarbiyaviy ahamiyatga ega bo’lib qolmay, bola psixikasini mustahkamlaydi.