Şəkil 7. Dəyişən iş modelləri
Mənbə: Burcu Ünüvar, Döngüsel Ekonomiye Geçiş için Finansal Mekanizmalar, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, 2013, s. 6
Şəkil 7-də əks olunduğu kimi əvvəllər əsasən al-işlət-at iş modeli istifadə edildiyi halda, hal-hazırda bu tendensiya dəyişmiş və yeni formaya keçmişdir. Yeni iş modelində bu mexanizma azalt-yenidən istifadə et-geri dönüşdür ardıcıllığı ilə baş verərək, istifadə edilmiş məhsulları yenidən istehsal prosesinə daxil edir. Dəyişən iş modeli əsasən aşağıdakı xüsusiyyətlər nəzərə alınaraq tətbiq edilir: [15]
➢ tam bərpa olunan, təkrar istifadə edilə bilən xammalın istifadəsi
➢ məhsulun istifadəsini genişləndirmək
➢ məhsulu xidmət kimi təqdim edə bilmək
➢ birgə istehlakı inkişaf etdirmək
➢ məhsulun istifadəsinin sonunda resursları yenidən təbiətə qaytaran iş modelləri.
B. Ünüvara görə qeyd edilən yeni iş modeli təbii olaraq yeni maliyyə mexanizminin tətbiqini zəruri edir. Müəllif bu mexanizmi aşağıdakı sxemlə əks etdirir.
Şəkil 8. “Azalt-yenidən istifadə et-geri dönüşdür” iş modelində maliyyə mexanizmi
Mənbə: Burcu Ünüvar, Döngüsel Ekonomiye Geçiş için Finansal Mekanizmalar, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, 2013, s.10
Beləliklə, Şəkil 8-də də göstərildiyi kimi, iqtisadiyyatda artıq yeni iş modelinin tətbiq edilməsində istifadə edilən maliyyə mexanizminin mahiyyəti dəyişərək koordinasiya və marifləndirmədən başlayaraq maliyyə məhsullarının yaradılmasına qədər genişlənmişdir.
Dostları ilə paylaş: |
