Müəllif: Əllamə Seyyid Məhəmməd hüseyn Təbatəbai

BİR NEÇƏ İRAD VƏ ONLARIN CAVABI

a) Şiələrin müxalifləri e`tiraz edərək deyirlər ki, sizin əqidənizə görə qeybdə olan imamınız indiyə qədər 12 əsrlik bir ömür yaşamalıdır. Halbuki insanın ömrü bu qədər uzun ola bilməz.

Cavab: Bu e`tiraz həmin mətləbin qəbul oluna bilməsinin çətin olmasındadır. Əlbəttə, bu qədər və bundan artıq ömür də insan üçün qəribə görünə bilər. Lakin Peyğəmbərdən (s) və Əhli-beyt imamlarından 12-ci imamın qeybə çəkilməsi barədə nəql olunan rəvayətlərə müraciət etməklə aydın olar ki, bu hədislərdə 12-ci imamın həyatı xariqül-adə şəkildə təqdim olunub. Qeyd etmək lazımdır ki, xariqül-adə iş qeyri-mümkün işlərdən tamamilə fərqlənir və onu heç vaxt elm yolu ilə inkar etmək olmaz. Çünki dünyada mövcud olan səbəb və amillərin yalnız bizim gördüyümüz və eşitdiyimiz səbəblərlə məhdudlanmasını və bizim xəbərimiz olmayan, əsər və işlərini görmədiyimiz, yaxud başa düşmədiyimiz səbəblərin mövcud olmadığını heç vaxt isbat etmək olmaz Buna görə də mümkündür ki, bir, yaxud bir neçə nəfərdə müəyyən səbəblər vücuda gəlsin və bu səbəblər də min ildən artıq ömrü onun üçün tə`min etsin. Buna görə də müasir təbabət daha uzun ömürlülüyə yol tapmaq üçün heç vaxt ümidsiz olmamışlar.

Yəhudilər, məsihilər və müsəlmanlar kimi asimani kitablara malik olan, xariqül-adə işləri və peyğəmbərlərin mö`cüzələrini qəbul edən şəxslərin belə e`tiraz etməsi son dərəcə təəccüblüdür.

b) Şiələrin müxalifləri e`tiraz edərək deyirlər ki, şiələr din hökmlərinin bəyan olunması, dini həqiqətləri göstərmək və camaatı düz yola hidayət etmək üçün imamın lazım olduğunu bilirlər; amma imamın qeybə çəkilməsi bu məqsədlə ziddiyyət təşkil edir. Çünki qeybə çəkildiyinə görə heç bir yolla əl tapmaq mümkün olmayan imamın vücudunun heç bir faydası yoxdur. Əgər Allah bəşəriyyəti islah etmək üçün bir imam seçmək istəsə lazım olan vaxtlarda onu yaratmağa qadirdir və bir neçə min il öz vaxtından öncə yaradılan şəxsə heç vaxt ehtiyac olmaz.

Cavab: Bu şəxslər imamətin həqiqətini dərk edə bilməmişlər. Çünki imamət bölməsində qeyd olunduğu kimi, imamın vəzifəsi təkcə camaata zahirdə yol göstərib dini maarifin zahirini bəyan etmək deyildir; imam zahirdə yol göstərməyi öhdəsinə almaqdan əlavə, əməllərin batini rəhbərlik və vilayətini də öz üzərinə götürmüşdür. Camaatın mə`nəvi həyatını tənzim edən, əməllərin həqiqətini Allaha tərəf sövq edən də məhz imamdır.

Aydındır ki, imamın bu məsələ ilə əlaqədar cismi cəhətdən hazır və ya qaib olmasının heç bir tə`siri yoxdur. İmam onların cismani gözlərindən qeybdə olmasına baxmayaraq, batin yolu ilə də nəfslərə və camaatın ruhuna bağlıdır. Onun zühurunun və dünyanı islah etməsinin vaxtı gəlib çatmasa belə, onun varlığı həmişə zəruridir.