1-bob. Til va madaniyatning o'zaro bog'liqligi. Jamiyatning o'zgarishi va rivojlanishi tilida aks ettirish

2.1. Koreys jamiyatining ijtimoiy-madaniy voqeliklarini tilda aks ettirish koreys tili va madaniyatini rivojlantirish. Boshqa davlatlarning koreys tiliga ta'siri
Koreya ko'chalarida siz hali ham billboardlarda yoki tabelalarda topishingiz mumkin, Xitoydan kelgan yozuv uslubi yuqoridan pastgacha. Shuningdek, koreys gazetalari va jurnallarida hali ham xitoycha belgilar mavjud, albatta, koreyslar ularni o'zicha talaffuz qilishadi, ammo bu ierogliflar Xitoy yozuvidan olingan, bu Xitoy tilidan juda ko'p qarz olishga olib keladi. So'nggi paytlarda tilning Janubiy Koreya versiyasida ingliz tilidan kelib chiqqan ko'plab so'zlar paydo bo'ldi. 20-asr oxiridan.
Shimoliy va Janubiy Koreyada Xitoy qarzlarida yangi tendentsiya mavjud — ular pomorfemaga tarjima qilinmaydi, ammo fonetik tarzda uzatiladi. Shuni ta'kidlash kerakki, 1930-yillarda SSSRda koreys yozuvining tarixini hisobga olmagan holda koreys yozuvini zo'rlik bilan lotinlashtirish kampaniyasi o'tkazildi. Lotin alifbosi 1935 yilda tasdiqlangan, ammo amalda qo'llanilmagan.39 ya'ni, siyosiy sabablarga ko'ra Koreya SSSRga yo'l berishga majbur bo'ldi, ammo Koreya madaniyati lotin tilini qabul qila olmadi, shuning uchun u ildiz otmadi.
Bundan tashqari, qiziqarli narsa shundaki, koreys tilida guruch va oziq - ovqat so'zlari sinonimdir-밥 (pub). Albatta, turli xil guruch idishlari va guruch navlari o'z nomlariga ega, shuningdek, "oziq-ovqat" so'zi uchun boshqa so'zlar ham bor, ammo oddiy nutqda " 밥 " so'zi eng ko'p ishlatiladi. Albatta, bu Koreya madaniyati ifoda etiladi, u Koreya agrar mamlakat, va guruch etishtirish uzoq vaqt davomida ular uchun asosiy masala edi, va guruch hali ham asosiy kurs, hatto pishiriqlar ular guruch qilingan, deb hech kimga sir emas, albatta, barcha koreyslar har kuni guruch eb, shuning uchun ajablanarli emas, deb so'zlar guruch va guruch oziq-ovqat xuddi shu tarzda yoziladi va o'qiladi.
Oziq-ovqat haqida gapirganda, koreys tilida ko'plab iboralar mavjud va oziq-ovqat bilan bog'liq bo'ladi. Buning sababi, Koreyada oziq-ovqat dini, koreyslar uchun oziq-ovqat birinchi o'rinda turadi. Masalan, "kuksga taklif qilish" iborasi "to'yga taklif qilish"degan ma'noni anglatadi. Bu juda uzoq o'tmishga borib taqaladi, to'ylar uyda nishonlanganida, guruch qimmatga tushdi va ko'plab mehmonlarni boqish uchun har doim ham mo'l-ko'l emas edi. "Milliy tarix" - "milliy tarix" - "milliy tarix". "Bu ibora saqlanib qoldi, garchi bugungi kunda o'rtacha daromadli odamlar odatda to'y uchun lokali ijaraga olishadi, u erda bitta umumiy taom tayyorlanadi:mol go'shti bilan sho'rva.
Bunga qo'shimcha ravishda guruch nonlari, salatlar va boshqa oziq-ovqat, kelinning uyida pishirilgan pulni tejash uchun xizmat qiladi. Boy oilalar asosan qimmatbaho Evropa taomlari xizmat qiladigan mehmonxonalarda to'y o'tkazadilar."40 yoki, masalan, imtihon kuni tovuq tuxumi yoki go'shtni iste'mol qilmaslik belgisi bor, chunki tovuqlar erga cho'kadi, uni turli yo'nalishlarda silkitadi va imtihon paytida, aksincha, barcha fikrlarni bir butunga to'plash kerak. Imtihondan oldin qovoq va yong'oqdan tayyorlangan toffee chaynash foydalidir.
Ushbu noziklik bilan eng yaxshi birlashtirilgan "yopish" so'zi ham "imtihonni muvaffaqiyatli topshirish"ma'nosiga ega. Imtihonlar onadan ko'ra ko'proq hayajonlanadi tez - tez yapıştırılmış toffee yoki bug ' non - -ttok (guruch kek) (ular ham juda yopishqoq) universitet, bu erda bola kuniga omad keltiradi.
Koreys tilining Xitoy bilan aloqasi haqida gap ketganda, shuni ta'kidlash kerakki, koreys tilida ikkita raqamlar to'plami mavjud: asl koreys (1 dan 99 gacha) va Xitoy (ieroglif) kelib chiqishi. Xitoy raqamlari sanalar, qavatlar, sahifalar, pullar, kunlar, oylar, daqiqalar va soniyalarni belgilash uchun ishlatiladi, ammo soatlar va boshqa narsalarni ko'rsatish uchun – koreys.
Ma'lumki, koreys tilining leksik-semantik tizimining shakllanishi va rivojlanishining turli tarixiy davrlarida so'zlar va burilishlarni olish sabablari turlicha edi. Avvalo, lingvistik bo'lmagan va tilning o'zi sabablari ajralib turadi. Birinchisi Koreya xalqining boshqa xalqlar bilan turli aloqalarini o'z ichiga oladi. Bunday aloqalarning ta'sirini amalga oshirishning shakllaridan biri bu so'zni ob'ekt, hodisa, tushuncha, sifat, harakat va boshqalarni qarzga olish bilan birga qarz olishdir. Til sabablari, birinchi navbatda, ona tilida so'zlashuvchilarning mavzu g'oyasini to'ldirish, chuqurlashtirish va kengaytirish, semantik va funktsional soyalarni farqlash orqali atribut tushunchalarini batafsil o'rganish istagini o'z ichiga oladi. Chet el elementlarining kirib kelishining yuqorida muhokama qilingan sabablari ma'lum darajada ularning maqsadi va stilistik rolini belgilaydi. Shunday qilib, asosiylaridan biri yangi ob'ektlar, fazilatlar, mehnat jarayonlari, shuningdek, ilgari tanish bo'lmagan tushunchalar, hodisalar va boshqalarni nomlash funktsiyasidir.
Shuning uchun, ko'p qarz olish, birinchi navbatda, almashinuv ob'ektlarining nomlari, kelajakda esa savdo, kundalik haqiqatlar va boshqalar.Bijg'itish, bijg'itish: xristian-bijg'itish. Xristian (odamxo'rlik), katolik - odamxo'rlik. Katolik (Католик), названия бытовы п понятий, электротехники: англ frypan (сковорода), Dryclean Tovalar pan от – dryclean (сухая чистка), kasetlarda – от англ от англ. kassete (bijg'itish), lenta bijg'itish. lenta (radiochastotalar, radiochastotalar), talavision-televideniye - (radiochastotalar), radio – radiochastotalar. radio (radiochastota), elevator - radiochastota. elevator (o'kituvchi), funikulyar – o'kituvchi.
taksikfoydalanuvchibolalarbilanbog'liq. quloqchinlar (choychaqa), choychaqa:: choychaqa-choychaqa (choychaqa), choychaqa – choychaqa (choychaqa). pents (uzviyvazifalar)), bluzka – uzviyvazifalar. bluzka (bichish-tikish), to'y libosi – bichish-tikish. To'y libosi (kiyim – kechak), kiyim-kechak-kiyim-kechak. bir tinchliksevarlik (tilyog'lamalik), tishot - tilyog'lamalik.
T-ko'ylak (ko'ylakko'zlarniki), galstukko'zlarniko'zlarniki (ko'ylakko'zlarniko'zlarniko'zlarniko'zlarniko'zlarniko'zlarniko'zlarniki). neylon (paykallar), lazer – paykallar. lazer (kon'yunktura), avtomat-kon'yunktura. avtomat (tsementlar), sementlar – tsementlar. sement (g'isht), kilometr – g'isht. kilometrlik (q.x.), gaz quvurli – q. x. k. Gaz trubasi (kon'yunktura), benzin - kon'yunktura. benzin (kon'yunktura), kon'yunktura: shokolad - kon'yunktura. Shokalad (Chocolate), tovuq - Chocolate. chicnken (paydalanmaqta), gum - paydalanmaqta. saqich (bijg'itish), bifshteks – bijg'itish. bifshteks (bijg'itish), sharbat-bijg'itish. sharbat (сок), названия различнч в видов спорта : qo'l to'pi – от англ. qo'l to'pi (Universiada), chang'ichilar - chang'ichilar. chang'ichilar (konkurslar), shaxmat – konkurslar. shaxmot (sh. k.), sh. k.), sh. k.: qo'llanma-sh. k. Gaiti (daktil), disk – daktil-daktil. disk (daktil), lobbi - lobbi (daktil), boshqaruv - daktil-daktil (daktil). menedjer (Manor), Manor – menedjer (Manor). manor (поместее), key – от англ. key (konunchilik), o'yin-konunchilik. o'yin (o'yin-chilik), mehmonxona-chilik. Istambul (kon'yunktura), gram – kon'yunktura. gram (bijg'itish).
Boshqa xalqlarning hayoti va hayotining xususiyatlarini tavsiflashda mahalliy lazzat yaratish uchun ekzotizm deb ataladi. Odatda bu ma'lum bir mamlakat, respublika, viloyat va millatga tegishli bo'lgan so'zlar. Ular, qoida tariqasida, dastlab ishlatilgan tilning ona tilida so'zlashuvchilariga kam ma'lum. Bularga davlat muassasalari nomlari, lavozimlar, unvonlar, mashg'ulotlar, odamlar, qishloqlar, uylar, kiyim-kechak, idish-tovoq, ichimliklar, banknotlar kiradi. Fonetik va grammatik xususiyatlarning xususiyatlari tufayli qarz olish tili tomonidan to'liq o'zlashtirilmagan (yoki umuman o'zlashtirilmagan) xorijiy so'zlar ekzotizmlarga yaqin.
Ular, qoida tariqasida, koreys tilida mavjud bo'lmagan shakllarda qo'llaniladi. Bu so'zlar odatda vahshiylik deb ataladi. Ular aniq milliy-hududiy konsolidatsiya bilan tavsiflanmaydi. Ular qarz olish tili orqali uzatilishi yoki tarjimasiz ishlatilishi mumkin.
Va ko'pincha ularning asl tilini mustahkamlash o'chiriladi, ya'ni. bu etimologik jihatdan osongina tiklanadi, ammo ular dastlab ishlatilgan leksik tizimning o'ziga xos xususiyati emas. Masalan, Dandy, Madam, signor, sir, Xobbi va boshqalar.chet tilidagi so'zlar ularning rivojlanishi jarayonida turli xil o'zgarishlarga (fonetik, morfologik, semantik) ta'sir ko'rsatdi, koreys tilining rivojlanish qonunlariga, uning funktsional va stilistik normalariga bo'ysundi. Masalan,
Evropa tillarida bir so'z ketma-ket undosh tovushlarga ega, bu koreys tiliga mutlaqo xos emas. Koreys tilidagi ba'zi qarzlarni yarim qo'llarga, ya'ni xorijiy qismlarning aniq nusxasi bilan bir qatorda asl koreys so'zlari bo'lgan so'zlar bilan bog'lash mumkin. Matnning haddan tashqari, haddan tashqari to'yinganligi, barbarizm va ekzotizm, keraksiz yoki ma'lum stilistik vazifalarsiz, matn ba'zan kulgili taassurot qoldirishiga olib keladi.
Qarzga olingan so'zlardan foydalanishning dolzarbligi va ularning matnga kiritilishi o'lchovi, birinchi navbatda, tasvirlangan hodisalarning uslubi, janri va harakat vaqtiga bog'liq; ikkinchidan, asl sinonimlarning mavjudligi yoki yo'qligi; uchinchidan, yozuvchining milliy til madaniyatidan va shubhasiz uning mahoratidan. Hozirgi vaqtda foydalanish jarayonida boshqa tillardan kelgan so'zlarning aksariyati (odatda, muayyan tushunchalar, haqiqatlar va boshqalarni qarz olish bilan birga) qarz olish tilining tuzilishiga o'xshardi. Ba'zi so'zlar muvaffaqiyatli assimilyatsiya qilingan va ko'pincha xorijiy til sifatida qabul qilinmaydi. Bundan tashqari, qarzga olingan so'zlarning ma'nosi o'zgaradi, chunki ona tilida unga xos bo'lgan so'zning barcha ma'nolari koreys tilida ildiz otmaydi. Masalan, ingliz tilida bunday noaniq so'zlarning torayishi bor edi스스-biznes: biznes-1) kasb, biznes, kasb; 2) savdo kompaniyasi, firma; 스 спорт sport: sport -1) o'yin-kulgi, hazil; 2) cheerleader; 3) chiroyli. Birinchisi koreys tilida uchinchi ma'noga ega, ikkinchisi birinchi, ammo semantik aniqlik va qo'shimcha bilan. Ekzotizm va barbarizmga bo'lgan ehtiros ko'pincha tarjima adabiyotida kuzatiladi.
Asl tilni faol biladigan tarjimon ona tilini begonalar bilan aralashtirish yo'liga osongina tushishi mumkin. Ona tilining leksik va semantik imkoniyatlarini faol rivojlantirish, unga hurmat bilan munosabatda bo'lish, lug'at boyligining inkor etilmaydigan fazilatlari uchun g'urur tuyg'usini tarbiyalash, shuningdek, til qobiliyatini rivojlantirish va doimiy ravishda takomillashtirish bunday kamchiliklardan qochishga yordam beradi. Afsuski, so'nggi yillarda, ayniqsa, yoshlar o'z nutqida ko'pincha ekzotizm va vahshiylik va yarim qo'llardan foydalanadilar, bu esa yuqorida aytib o'tilganidek, kulgili va rang-barang nutqni yaratadi. Shunday qilib, xulosa qilib aytish mumkinki, boshqa tillardan qarz olish tabiiy jarayon bo'lib, har qanday tilni rivojlantirish yo'lidir, chunki biron bir xalq, ona tili va u yoki bu tilni yaratuvchisi mutlaqo alohida, alohida hayot kechirmaydi. Biroq, bu jarayonni jadallashtirmasdan, o'z ona tilida xorijiy so'z birikmalarini cheksiz ravishda oshirib yubormaslik kerakligini doimo yodda tutish kerak. Bunday holda, tilni tiqilib qolish va milliy o'ziga xoslikni, avloddan-avlodga o'tadigan ko'p asrlik madaniyatni yo'qotish jiddiy xavf tug'diradi. Chet tilidagi so'zlarni mohirona, mos ravishda ishlatish, lingvistik jihatdan savodli va xronologik jihatdan shubhasizdir, tegishli lug'atlardan foydalanishga yordam beradi.
Ikkinchi Jahon urushi koreys tiliga katta ta'sir ko'rsatdi. Ikkinchi jahon urushidan oldin Koreya yarim oroli ikki davlatga bo'linmadi, faqat bitta davlat bor edi. Yaponiya imperiyasi Koreyaga protektorat o'rnatdi va 1910 yilda unga qo'shildi. 1910-1945 yillarda Koreya Yaponiya mustamlakasi edi. Yaponiyaliklar yaponlarga qarshi harakatni bostirish, mamlakatni iqtisodiy va madaniy modernizatsiya qilish, shuningdek, koreyslarni assimilyatsiya qilish siyosatini olib borishdi. Ammo ikkinchi jahon urushidan keyin ikkita super kuch – SSSR va AQSh Koreya yarim orolini yapon zulmidan ozod qildi va ozod qilinganidan keyin ikkala davlat ham Koreya ustidan hukmronlik qilishga intildi va uchinchi jahon urushi tahdididan qo'rqib, 1945 yozida. Ushbu shartnomaga ko'ra, Koreya yarim oroli 38 parallel ravishda bo'linib, Shimoliy qismi SSSR, Janubiy qismi esa AQSh uchun ajratilgan. Bu hozirgi vaqtda koreys tilida ingliz tilidan olingan so'zlarning ko'pligi bilan izohlanadi. Biroq, bu koreys nutqida inglizcha so'zlarning paydo bo'lishining yagona sababi bo'lmasligi mumkin. Masalan, Rossiya hech qachon AQShga ta'sir qilmagan, ammo shunga qaramay, rus tilida so'nggi bir necha yil ichida inglizcha so'zlar soni sezilarli darajada oshdi. Ehtimol, buning yana bir sababi ingliz tilini xalqaro deb tan olishdir.
Koreys tilini o'rganishni boshlagan G'arb odamiga koreys tilida gapirishni o'rganish juda qiyin bo'lishi mumkin degan umumiy fikr mavjud. Eng muhimi, bu qiyinchiliklar nutq axloqini o'rganish bilan bog'liq. Agar chet ellik kishi etarlicha yuqori nutq uslubini tanlamasa, u beg'araz odam sifatida tan olinishi mumkin. Agar u juda yuqori uslubni qo'llasa, u to'g'ri tushunilmasligi va unga kulishlari mumkin. Biroq, to'g'ri nutq uslubidan foydalanish koreyslar uchun ma'lum qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi.


XULOSA
Til va madaniyatning asosiy tushunchalarini ko'rib chiqib, ularning aloqa nuqtalarini topishga harakat qilib, til va madaniyat ajralmas degan xulosaga kelishimiz mumkin. Shunday qilib, til-bu butun dunyoni emas, balki insonni idrok etishda dunyoni ko'rsatadigan oyna. Dunyo, o'z navbatida, insonni o'rab turgan haqiqatdir. Til insonni inson sifatida, jamiyatning bir qismi sifatida, uning turmush tarzi, xatti — harakati, boshqa odamlar bilan munosabatlar, qadriyatlar tizimi, madaniyat-inson dunyosini aks ettiradi. Oyna sifatida til ikkala dunyoni aks ettiradi: inson tashqarisida, ya'ni uni o'rab turgan va inson ichida,ya'ni o'zi yaratgan.
Shu bilan birga, til ham shaxsni shakllantiradigan vosita, vositadir. Tug'ilgandan boshlab, inson ko'plab ajdodlardan meros qolgan til va unga xos madaniyat bilan tarbiyalanadi. Til insoniyat jamiyati bilan birgalikda rivojlanadi, madaniyatda yangi qadriyatlar paydo bo'ladi, tilda yangi iboralar paydo bo'ladi; jamiyatda yangi texnologiyalar paydo bo'ladi - tilda yangi so'zlar.
Madaniyatning kelib chiqishi yoki rivojlanishini tildan alohida tasavvur qilishning iloji yo'q, chunki til madaniyatning bir qismi bo'lib, u boshqa har qanday kishiga qaraganda nafaqat uzluksiz ta'lim jarayonida o'z tajribasiga ega bo'lish, balki o'tmishdagi yoki hozirgi tajriba va bilimlardan bahramand bo'lish imkonini beradi. guruh a'zolari. Madaniyat umume'tirof etilgan narsalardan iborat bo'lgan darajada, uning lingvistik jihati uning eng muhim va zaruriy qismidir.
Ushbu ishda koreys tili misolida til va madaniyatning bunday dinamikasi va o'zgarishi ko'rib chiqildi.