İnci Nehri Deltasi

3.2 Shenzhen ve Shenzhen’de Öne Çıkan Sektörler

Shenzhen ve çevresi, özellikle 1986 ile 1996 yılları arasındaki gelişmesiyle dağlık ve ormanlık araziden nufüs ve faaliyet açısından yoğun bir kente dönüşmüştür. Shenzen, Büyük İnci Nehri Deltası’nın nüfusunun sadece % 4,3’ünü barındırmasına rağmen, bölgenin ihracatının % 25’ini yapmaktadır. Shenzen’de kişi başına gelir yüksektir ve 2010 yılı verilerine göre 15 bin $ civarındadır. 17 yıldır Shenzen ticaret hacmi açısından Çin’in en büyük şehridir. 2010 yılında Shenzen’in dış ticaret hacmi, Türkiye’ninkinden fazladır. Elektronik sektörünün merkezi Shenzen’in ithalatı 2010 yılında 174 milyar, ihracatı 286 milyar $’dır.

Shenzhen, Guangdong Eyaleti’ndedir. 12 milyon civarında nüfusa sahiptir. Shenzhen Limanı dünyanın en yoğun limanlarındandır. Hong Kong'un kuzeyindedir ve Hong Kong'la çok sıkı ekonomik ilişkilere sahiptir. Bu güçlü ilişkiler sayesinde Shenzen, Hong Kong ekonomisinin gelişiminden en üst düzeyde faydalanan şehirlerden birisi olmuştur. 2007'de, kenti Hong Kong'a bağlayan bir köprü yapılmıştır. Bu köprü bağlantısı, Shenzen’nin ekonomisi yanı sıra hayat standartını da olumlu yönde değiştirmiştir. Şehirde, 200 metrenin üzerinde 23 kadar gökdelen vardır. Yabancı yatırımlarla şehir hızla büyümüş ve yatırımlar açısından Çin’de ilk sıralarda yer almaktadır. Shenzen, dengeli endüstriyel yapısı ve sağlıklı endüstriyel zincirleri ile de bilinmektedir. Yabancı yatırımlar artış gösterse de Shenzhen halkında (Guangzhou’da olduğu gibi) kozmopolit bir yapı görülmemektedir. Tıpkı Guangzhou gibi, Shenzhen’de de katma değeri yüksek sektörlerin burada kümelenmesinden dolayı emlak fiyatları ve ortalama işçi ücretleri her geçen gün daha da yükselmektedir.
Öne Çıkan Sektörler

• 
  Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Sektörü
  

80’li yıllarda yabancı yatırımlarla canlanan Shenzhen, özellikle 90’lı yıllarla beraber markalaşma ve AR-GE konusunda ön plan çıkmaya başlamıştır. 90’lı yıllarda yüksek teknolojili ürünlerin imalatına ve markalaşmaya hızlı bir geçiş yapılmıştır. 2000’li yıllarda bu geçişin etkileri, daha belirgindir. 2008 yılında, Elektronik ve Bilgi Teknolojileri sanayinde sadece yüksek teknolojili ürünlerin üretim değeri 120,6 milyar $’a yükselmiştir. 2008 yılından sonra da ekonomik kriz ortamındaki değişmelerle bazı ihracatçı firmaların iflas ettiği görülmektedir. Fakat bu iflas eden firmaların genellikle düşük fiyatlı, kaliteli ve teknolojik yeniliklere uzak ürünler ürettiği görülmektedir. Yüksek teknolojili ürünler ve yüksek katma değerli ürünler üreten, know-how ve inovasyonu ön plana çıkaran firmalar krizden olumsuz etkilenmemişlerdir. Bunun yanında, Shenzhen “Dünyanın Elektronik Çöplüğü” olarak da bilinmektedir. Dünyanın tüm hurda elektroniği buraya akmaktadır. Shenzen’de belli işlemlerden geçirilip ya kullanılmakta ya da satılmaktadırlar. Bu elektronik geri dönüşüm işlemleri de getirdikleri yüksek katma değerlerle dikkat çekmektedir.

Elektronik ve Bilgi Teknolojileri üretimi öncülüğünde ve Hong Kong'un kuzeyinde olmasının da katkısı ile dünyanın en yoğun 4. limanı ünvanını kazanan Shenzhen Limanı, Çin’de Elektronik ve Bilgi Teknolojileri’nin kalbi olarak bilinmektedir. Elektronik Sektörü’ndeki markalaşma, bir anlamda kaliteyi de yansıttığından elektroniğin kalbi olan Shenzhen’de daha da bir ön plana çıkmaktadır. Özellikle elektronik ürünlerde, Shenzhen’deki fiyatlar tüm dünya için referans fiyat olarak kabul edilmektedir.
Shenzhen’de her yıl, bu sektörle ilgili olarak ortalama 20 civarında büyük ölçekli fuarlar yapılmaktadır. Dünya pazarının sürekli büyümesi, hızlı bilişim ve durmak bilmeyen inovasyon artan talep Shenzen ekonomisini de geliştirmekte, Shenzhen’in ihracatına da pozitif yönlü bir ivme kazandırmaktadır. Shenzhen’in Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Sektörü’nün ihracatı 2007 yılında 460 milyar $ civarında olmuştur. Bu sektördeki üreticilerin özellikle Avrupa’ya ihracat yapanları, Türkiye’ye yatırım yaparak Avrupa pazarına tedarik yapmak istemektedirler. Elektronik ve Bilgi Teknolojileri sektöründe Türkiye ile Çin’in ilişkileri de gelişmektedir. Örneğin, savunma sanayinde, ASELSAN ve ROKETSAN, Çinlilerle beraber çalışmalar yapmaktadırlar.

• 
  Mermer Sektörü
  

Mermer sektörünün kümelendiği Xiamen Şehri’nden sonra Türkiye’den en çok mermer ihraç edilen ikinci şehir olan Shenzhen’e, Türkiye’nin mermer ihracı 2010 yılında 156 milyon $ değerindedir. Bu rakam 2009 yılına göre %85 oranında artmıştır. Çin’e mermer ihracatında bir numara olan Türkiye, Shenzhen’e olan mermer ihracatında da bir numarada yer almaktadır. Shenzhen, mermer ithalatının % 46’sını Türkiye’den yapmaktadır.

• 
  Hazır Giyim Sektörü
  

Shenzhen’de 3 bin civarında hazır giyim imalatçısı bulunmaktadır. Bunların 1.200 tanesinin markaları vardır ve 100 ünlü Çin markası da bunların içindedir. Üretimin %60’ı ihracata yöneliktir. Bunun yanında hazır giyim sektöründe ithalat da önemli yer tutmaktadır. Çin’in en çok milyonerinin bulunduğu şehir olan Shenzhen’de halkın, gelir durumu genel olarak iyi olduğundan yabancı markaları satın almak için büyük paralar ödemeye razı oldukları görülmektedir. Aynı kalitede olan iki elbisenin birisi Çin malı, diğeri yabancı mal ise yabancı malın fiyatı daha yüksek olsa da kolaylıkla satılabilmektedir. Shenzhen’in Hong Kong’a yakınlığından faydalanmak isteyen bu sektördeki birçok uluslararası üst düzey firma, Shenzhen’i Çin pazarına orta ve uzun vadede giriş kapısı olarak görmektedir.

• 
  Makine Sektörü
  

İhracata yönelik birçok sektör Shenzhen’de hayat bulmaktadır. Shenzen, dünyanın en iyi birleştirilmiş fotokopi makineleri ve yazıcı imalat merkezi, Çin’in en iyi mikro-motor ihracat merkezi, Çin’in en büyük enjeksiyon kalıpları imalatı merkezi ve dünyanın en büyük konteyner imalat merkezi olarak dikkat çekmektedir. Shenzhen özellikle enjeksiyon makineleri ve özel ekipmanı üretimi ile pres döküm alanında ön plana çıkmaktadır. Shenzhen makine sektöründe, dünyanın ve Çin’in birçok ünlü markasına ev sahipliği yapmaktadır. Bu firmaların çekirdek teknolojileri kişisel mülkiyet haklarıyla korunmaktadır..

• 
  Mobilya Sektörü
  

Mobilya sektör kümelenmesinde Foshan şehri ön planda olsa da, Çin’in mobilya ihracatının %25’i Shenzhen üzerinden yapılmaktadır. Shenzhen bu sektörde de birçok ünlü yabancı ve yerli markaya ev sahipliği yapmaktadır. Bu markalar, kaliteli ürünlerini Foshan gibi kümelenme merkezlerinde üretip yüksek katma değer yaratarak Shenzhen üzerinden iç ve dış pazarlara sunmaktadır.

• 
  Gıda Sektörü
  

Shenzhen gıda sektöründe, pirinç, un, çay, bira, et ürünleri, fasulye, meşrubat, konserve gıdalar ön plana çıkmaktadır. Shenzhen, Gıda Sektörü’nde en kaliteli, marka değeri yüksek olan ürünleri ile bilinmektedir. Bu ürünler içlerinde ABD, Japonya, Fransa, Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, Brezilya, Güney Afrika ve Rusya’nın da bulunduğu 70’den fazla ülkeye ihraç edilmektedir.

• 
  Lojistik Sektörü
  

Çin’de Lojistik Sektörü’nün lideri konumunda olan Shenzhen, 200’den fazla uluslararası ağa açılmaktadır. Şehirde 3 bin civarında lojistik şirketi bulunmaktadır. 100 civarında da ünlü markalardan oluşan çok uluslu şirket vardır. Bu firmalar Shenzhen’deki modern lojistik sektörünün avantajlarından ve ticaret potansiyelinden faydalanmak için bu şehirde yer almışlardır. Shenzhen Limanı, mevcut durumda dünyanın en yoğun 4. limanı olsa da önümüzdeki yıllarda Hong Kong Limanını geçerek 3. sıraya yükselmesi beklenmektedir.